Cảnh giác với các chiêu trò lừa đảo trực tuyến

Theo Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), thời điểm những tháng cuối năm, tình hình lừa đảo trực tuyến ngày càng diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng.

Từ thực tế trên, Cục An toàn thông tin đã tổng hợp lại các tin tức nổi bật hằng tuần về lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam, cùng với các khuyến cáo từ chuyên gia an toàn thông tin để người dân nắm bắt, tránh trở thành nạn nhân.

Dưới đây là các hình thức lừa đảo trực tuyến trong tuần qua mà Cục An toàn thông tin đã thống kê.

Lừa chuyển khoản rồi chiếm đoạt tiền

Hình thức lừa đảo phổ biến là dịch vụ lấy lại tiền bị lừa đảo. Theo đó, các đối tượng mạo danh là luật sư, kiểm sát viên hay nhân viên bộ phận tài vụ của một ngân hàng lớn... thuyết phục và lấy lòng tin của nạn nhân hứa sẽ giúp lấy lại số tiền bị lừa. Khi được nạn nhân tin tưởng, các đối tượng lừa đảo sẽ yêu cầu nạn nhân phải thanh toán các khoản tiền gọi là phí hệ thống, phí pháp lý… Sau đó, các đối tượng lừa đảo sẽ chiếm đoạt toàn số tiền phí này.

Ngoài chiếm đoạt tiền, trong quá trình dẫn dụ nạn nhân sập bẫy, các đối tượng cũng thu thập được các thông tin cá nhân của nạn nhân và dùng thông tin đó thực hiện các hành vi lừa đảo tiếp theo.

Hình thức cọc tiền mua tour du lịch. Thời gian qua, các doanh nghiệp lữ hành liên tục cảnh báo chiêu trò lừa đảo rao bán combo du lịch giá rẻ tới người dân và du khách vào dịp cuối năm.

Cụ thể, đối tượng xấu giả mạo thương hiệu của các doanh nghiệp lữ hành quảng cáo trên mạng xã hội, chào bán các tour du lịch với giá siêu rẻ. Các đối tượng tiếp cận nạn nhân và giới thiệu là nhân viên của doanh nghiệp du lịch, phòng vé máy bay để đưa ra cam kết hợp đồng. Các thông tin bao gồm thông tin, logo công ty cùng dấu mộc của tổng giám đốc để nạn nhân tin tưởng. Khi nạn nhân đồng ý mua tour, các đối tượng đề nghị nạn nhân chuyển tiền cọc hoặc tiền vé vào số tài khoản giả rồi chiếm đoạt.

Với hai hình thức lừa đảo trên, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nên kiểm tra, xác minh thông tin của người nhận trước khi thực hiện bất cứ giao dịch chuyển tiền nào. Không chuyển tiền dựa trên các yêu cầu đột xuất, không xác định hoặc không rõ ràng.

Giả mạo cơ quan, doanh nghiệp

Hình thức tiếp theo là chỉnh sửa thông tin của cơ quan BHXH trên các trang tìm kiếm, định vị để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo đó, qua quá trình rà soát, cơ quan BHXH TP.HCM phát hiện trên ứng dụng Google Maps, phần thông tin tổng đài chính thức của cơ quan BHXH đã bị sửa thành số 1900.9966.xx. Các BHXH tỉnh, thành khác cũng bị sửa tương tự.

Các đối tượng thực hiện chiêu trò này nhằm lừa đảo người dân/đơn vị có nhu cầu liên hệ giải quyết công việc, tư vấn chính sách BHXH, BHYT, tiếp nhận hồ sơ… qua số hotline giả của các đối tượng để thu tiền cước điện thoại với giá cao.

BHXH TP.HCM khẳng định chỉ có duy nhất cổng thông tin điện tử tại địa chỉ https://tphcm.baohiemxahoi.gov.vn/ và một tổng đài chăm sóc khách hàng 19009068 duy nhất để hỗ trợ người dân với cước phí 1.000 đồng/phút.

Hình thức mạo danh Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), rồi lập website phucloidaukhi.com để lừa đảo.

Các đối tượng lợi dụng thương hiệu Petrovietnam, mạo danh là cán bộ, nhân viên sử dụng trang web có tên phucloidaukhi.com, như một công cụ lừa đảo người dân chuyển tiền vào rồi chiếm đoạt.

Đại diện truyền thông của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam khẳng định website phucloidaukhi.com không thuộc sự quản lý của tập đoàn. Petrovietnam chỉ có duy nhất website www.pvn.vn. Petrovietnam sẽ tiến hành các thủ tục pháp lý để xử lý hành vi lừa đảo này.

Hình thức giả mạo Tập đoàn Hoa Sen tuyển dụng. Các đối tượng xấu mạo danh thương hiệu của Tập đoàn Hoa Sen để tuyển dụng nhân viên hoặc nhằm thu lợi bất chính từ người tìm việc.

Tập đoàn Hoa Sen khuyến cáo người lao động cảnh giác khi nhận thông tin tuyển dụng từ bất cứ nguồn nào không phải các trang web và kênh chính thức của công ty.

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nên kiểm tra, xác minh thông tin của người nhận trước khi thực hiện bất cứ giao dịch chuyển tiền nào.

Hình thức thanh toán online bị lợi dụng để lừa đảo, cá cược qua mạng. Thanh toán online trở thành hình thức phổ biến song cũng có thể sẽ là hình thức bị các đối tượng xấu lợi dụng để chiếm đoạt tài sản, thực hiện hành vi trái pháp luật.

Trong nửa đầu năm 2023, Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao phối hợp với các đơn vị Bộ Công an đã triệt phá hàng loạt đường dây cá độ bóng đá trái phép sử dụng công nghệ cao, thông qua các trang web giả mạo kèm các link độc.

Theo đó, các đối tượng hoạt động rất tinh vi, với nhiều phương thức, thủ đoạn để qua mắt cơ quan chức năng. Đặc biệt, xuất hiện việc thanh toán tiền thắng thua cá độ hằng tuần bằng hình thức chuyển khoản qua ví điện tử, đặc biệt là MoMo.

Nhận biết được vấn đề, MoMo đã rà soát và thực hiện định danh, xác thực tài khoản ví điện tử theo quy định.

Trước hình thức khá mới mẻ này, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân không tham gia vào các hội nhóm tổ chức đánh bạc online trái phép trên không gian mạng.

Bên cạnh đó, các cơ quan, ban ngành cần thường xuyên kiểm tra các hoạt động, giao dịch trên không gian mạng; phát hiện, truy vết, triệt phá kịp thời các đường dây cờ bạc.

Các doanh nghiệp, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, ngân hàng cần phải tuân thủ chặt chẽ quy trình cung cấp dịch vụ tín dụng; sàng lọc và phân loại khách hàng. Đảm bảo phối hợp với các cơ quan chức năng có thẩm quyền khi khách hàng có hành vi phạm pháp.•