Ngày 4-7 vừa qua, mẹ tôi đến bưu điện nhận lương hưu. Cũng như mẹ tôi, một số người đến nhận cùng háo hức hỏi: “Tháng này bác có được tăng lương hưu không cháu”? Nhân viên thực hiện phát lương hưu trả lời là "có tăng", nhưng tháng này người nhận vẫn nhận bằng số tiền lương hưu tháng 6. Đến tháng 9 thì mới truy trả luôn phần tăng lương hưu của tháng 7 và tháng 8.
Nghe vậy, người dễ tính thì cho rằng chuyện nhỏ, tiền của mình vẫn còn đó chứ không mất đi đâu cả, hai tháng sau sẽ được truy lãnh phần tiền lương hưu được tăng kể từ ngày 1-7. Người kỹ tính hơn thì gửi phản ánh, thắc mắc đến các tòa soạn báo để hỏi. Riêng mẹ tôi có đôi chút hụt hẫng.
 |
Người dân nhận lương hưu. Ảnh: VIẾT LONG |
Sau thắc mắc của mẹ, tôi mới tìm hiểu thì được biết mới đây, BHXH Việt Nam cho biết tới ngày 14-8 Nghị định 42/2023 mới có hiệu lực thi hành. Vì vậy, lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng cho người hưởng tháng 7 và tháng 8, cơ quan BHXH thực hiện chi trả theo mức hưởng tháng 6.
Tại kỳ chi trả của tháng 9, người hưởng lương sẽ được cơ quan BHXH chi trả mức hưởng mới và truy lĩnh phần chênh lệch tăng thêm của tháng 7 và tháng 8. Như vậy, quyền lợi về lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng tăng thêm của người hưởng chế độ vẫn được đảm bảo.
Từ 1-7, lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng được tăng từ 12,5% đến 20,8% (Theo Nghị định 42/2023).
Quy định này giúp hơn 3 triệu người được tăng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng. Đây là chính sách an sinh rất hợp lòng dân nên nhiều người háo hức chờ đến tháng 7 để được nhận lương hưu tăng.
Cơ quan soạn thảo nghị định đã chọn thời điểm tăng lương hưu từ ngày 1-7 là để phù hợp với thời điểm tăng lương cơ sở. Nếu cơ quan soạn thảo trình dự thảo nghị định tăng lương hưu sớm hơn để chính sách thực hiện ngay trong tháng 7 giống như nghị định tăng lương cơ sở của khối cán bộ, công chức, viên chức thì có lẽ đã không có sự chậm trễ này.
Tìm hiểu thêm, tôi được biết Nghị định 42/2023 được ban hành từ ngày 29-6, quy định thời gian tăng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng thực hiện ngày 1-7 (nghị định này có hiệu lực từ ngày 14-8). Trong thời gian ngắn, gấp rút như vậy thì các cơ quan BHXH khó để điều chỉnh chi trả tăng lương đúng ngày 1-7 cho người nhận lương hưu. Vậy nên mới có thực tế chậm trả phần tăng lương hưu đúng hạn tháng 7 và sẽ cho truy trả như đã nêu trên.
Việc chậm chi trả phần tăng lương hưu đã ít nhiều làm giảm đi ý nghĩa hay của một chính sách tốt. Để 3 triệu người thông cảm cho việc chậm trễ này thì không khó, cái khó là làm sao để họ thông suốt được lý do vì sao cơ quan soạn thảo trình dự thảo nghị định chậm trễ, và vì sao không có lời giải thích sớm hơn cho người nhận lương hưu biết. Quan trọng hơn là có cách nào để tương lai không còn tiếp diễn sự chậm trễ trong ban hành và thực hiện chính sách nữa…
Đây có lẽ cũng nên được xem là bài học kinh nghiệm trong việc ban hành và thực hiện chính sách để không còn những bàn tán, thắc mắc, giải thích…Nhất là những chính sách liên quan đến những người chỉ trông tới tháng để đi nhận lương hưu. Xin đừng xem đây là chuyện nhỏ!
