Cháu bé bị bỏ rơi mong được nhập hộ khẩu

“Cháu bé bị mẹ bỏ từ lúc mấy tháng tuổi. Cha bé cũng đã mất. Giờ tôi chỉ muốn nuôi dưỡng và cho bé học hành tử tế để sau này sống có ích. Vậy mà khi làm thủ tục nhập hộ khẩu cho bé thì tôi lại bị vướng…” - bà Phan Thị Lượm (225/20/65 Tạ Quang Bửu, phường 3, quận 8, TP.HCM) tâm sự khi tìm đến Pháp Luật TP.HCM.

Thương bé bị bỏ rơi

Bà Lượm, kể gia đình bà khó khăn, công việc chủ yếu của bà là giữ trẻ cho những người trong xóm. Tháng 10-2008, mẹ con chị Phạm Thị Mỹ Hạnh đến thuê phòng trọ gần nhà bà (bé con chị Hạnh thường gọi là Huy, lúc đó mới hơn ba tháng tuổi). Nghe chị Hạnh tâm sự là mình thân cô thế cô, hai mẹ con không được bên nội nhìn mặt nên bà thương tình, đồng ý nhận giữ bé Huy cả ngày lẫn đêm để chị Hạnh đi làm kiếm sống.

Bà Lượm mong muốn bé Huy được nhanh chóng nhập hộ khẩu để bé được hưởng quyền lợi như bao bé khác. Ảnh: NH

Giao con cho bà Lượm, chị Hạnh gửi luôn một số giấy tờ như sổ theo dõi sức khỏe, giấy chứng sinh nhờ bà hằng tháng dẫn bé đi chích ngừa. Lúc đầu gửi con, một tuần chị Hạnh đến thăm một lần, đến tháng thì trả tiền giữ trẻ. Giữ được bốn tháng thì bà không thấy chị Hạnh đến thăm con nữa. Vài tháng sau đó, một người đàn ông đến nhận là cha của bé Huy và thường xuyên đến thăm nom. Tuy nhiên, được vài tháng thì người này cũng không còn xuất hiện. Sau này qua báo chí, bà biết người này cũng đã bị tòa tuyên án tử hình vì phạm tội...

Thương cảm hoàn cảnh của bé, bà Lượm đã nuôi dưỡng và xem bé Huy như con ruột mình. Sau đó, vì chờ đợi mãi mà không thấy chị Hạnh quay về đón con, bà trình bày hoàn cảnh trước chính quyền địa phương và làm giấy khai sinh cho bé (tên mẹ vẫn là chị Hạnh). Năm nay bé Huy lên sáu tuổi, chuẩn bị vào lớp 1. Bà Lượm mong muốn nhập hộ khẩu cho bé để thuận tiện cho việc sinh sống của bé sau này cũng như được xem xét vào học trường gần nhà.

Tuyên bố mất tích để làm thủ tục

Đầu năm 2014, bà Lượm đến nhờ công an làm thủ tục nhập hộ khẩu cho bé và được hướng dẫn lên công an quận. Tuy nhiên, khi bà lên công an quận thì nơi đây yêu cầu phải có giấy xác nhận của người giám hộ thì họ mới giải quyết. Bà về UBND phường xin xác nhận giám hộ nhưng cán bộ tư pháp phường bảo phải chờ mẹ của bé về thì mới xác nhận được.

“Nếu chờ thì tôi phải chờ biết đến bao giờ vì cô Hạnh đã bỏ đi gần sáu năm không thấy về. Nói như các cơ quan chức năng thì thằng bé chờ một năm, 10 năm hay 20 năm nữa cũng chưa chắc mẹ nó đã về. Trong khi đó, việc nhập hộ khẩu cho thằng bé là một quyền lợi chính đáng mà cháu nó phải được hưởng” - bà Lượm chia sẻ.

Chúng tôi đã đặt vấn đề này với Công an TP.HCM để tìm cách tháo gỡ. Thượng tá Cao Văn Đen, Phó Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, hướng dẫn: “Nếu tìm được mẹ cháu bé thì mọi việc sẽ dễ dàng giải quyết. Tuy nhiên, trường hợp không tìm được mẹ cháu bé thì với tư cách người liên quan, bà Lượm có thể đến TAND quận 8 để làm thủ tục tuyên bố mất tích theo quy định của Bộ luật Dân sự. Sau khi có quyết định tuyên bố mất tích của tòa án đối với mẹ của cháu bé, bà quay về UBND phường xin xác nhận là người giám hộ cho bé. Khi có xác nhận người giám hộ thì bà đến công an quận để làm thủ tục nhập hộ khẩu. Theo quy định tại điểm d khoản 2 Điều 20 Luật Cư trú về điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương là người chưa thành niên, không còn cha mẹ hoặc còn cha, mẹ nhưng cha, mẹ không có khả năng nuôi dưỡng, về ở với ông, bà nội, ngoại, anh, chị, em ruột, cô, dì, chú, bác, cậu ruột, người giám hộ”.

Chúng tôi đã phản hồi thông tin này cho bà Lượm, bà hết sức vui mừng. “Tôi sẽ nhanh chóng tiến hành các thủ tục liên quan, khó khăn, vất vả thế nào tôi cũng chịu miễn sao cho bé Huy có giấy tờ, chứng tỏ có nơi ăn chốn ở rõ ràng, đàng hoàng” - bà Lượm bộc bạch.

NGUYỄN HIỀN