Hiện nay, xu hướng cho thuê căn hộ chung cư ngắn hạn theo giờ, theo ngày, hay qua nền tảng Airbnb rất phổ biến, nhất là những chung cư ở khu vực trung tâm các TP lớn hoặc TP du lịch. Dù quy định của pháp luật hiện nay không cấm cho thuê căn hộ ngắn hạn, tuy nhiên các chuyên gia cho rằng các chung cư, cơ quan chính quyền địa phương cần có những quy định chặt chẽ để quản lý hoạt động cho thuê này.
Chung cư cần có nội quy riêng
Anh Tuấn Minh (ngụ quận 4, TP.HCM) cho biết anh có ba căn hộ, một căn hộ để ở và hai căn hộ cho thuê. Một căn hộ khách ký hợp đồng thuê lâu dài theo từng năm. Còn một căn hộ thì linh động thời gian, từ theo giờ đến theo ngày, theo tuần… tùy theo nhu cầu của khách thuê.
“Theo tôi, quy định không cấm cho thuê căn hộ với mục đích để ở nên một số chung cư đưa ra lệnh cấm hay gây khó dễ chủ căn hộ cho thuê là không hợp lý. Tuy nhiên, vì lợi ích chung của cộng đồng chung cư, tôi đồng tình với phương thức tăng cường quản lý chặt khách thuê ra vào, có thể đưa nội quy riêng với khách thuê ngắn hạn không được sử dụng những khu vực dịch vụ như gym, hồ bơi…” - anh Minh chia sẻ.
Bà Thanh Thúy (cư dân chung cư quận Bình Thạnh, TP.HCM) cho rằng cho thuê căn hộ dài hạn theo tháng, theo năm thì cư dân không phản đối vì người dân có quyền cho thuê tài sản của mình. Nhưng nếu cho thuê dạng lưu trú theo giờ, hay 1-2 ngày thì bà Thúy không ủng hộ vì lưu lượng người trong chung cư sẽ tăng lên, ban quản trị và đơn vị quản lý chung cư khó quản lý, rủi ro mất an ninh trật tự…
“Ngày thường thì thấy ổn, cuối tuần khách thuê ngắn hạn đông, thang máy đông, hồ bơi đông, người ra vào chung cư rất đông, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của cư dân. Theo tôi, cần có hướng dẫn cụ thể quy định về việc cho thuê căn hộ. Nếu thuê ngắn hạn thì chung cư cần quy định chặt chẽ khách thuê không được sử dụng các dịch vụ tiện ích, quy định số lượng khách thuê” - bà Thúy góp ý.
Ông Huỳnh Văn Nông, Phó ban quản trị một block chung cư tại TP.HCM, cũng đồng quan điểm cho rằng luật không nên cấm người dân cho thuê căn hộ ngắn hạn vì đó là nhu cầu chính đáng và hợp pháp của người dân.
Tuy nhiên, cho thuê ngắn hạn chứ không cho thuê căn hộ chung cư như dịch vụ khách sạn lưu trú. Do đó, khách thuê phải tuân thủ nội quy nhà chung cư, ban quản trị, ban quản lý chung cư có quyền lập biên bản các hành vi vi phạm của khách thuê căn hộ trong chung cư, có quyền đề nghị xử phạt hành chính đến cơ quan có thẩm quyền.
“Nếu khách thuê hay cư dân chung cư ồn ào, gây mất an ninh trật tự đều có quy định xử phạt của nhà chung cư. Chủ nhà nếu có bạn bè, người thân đều phải xuống sảnh bảo lãnh mới được phép lên căn hộ của mình. Còn khách thuê ngắn hạn hay dài hạn đều phải thông báo với ban quản trị chung cư, kê khai thông tin đầy đủ” - ông Nông nói.
Cần hướng dẫn để dễ quản lý
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết Luật Nhà ở 2023 không cấm việc chủ sở hữu cho thuê căn hộ chung cư để ở. Cho thuê căn hộ với mục đích kinh doanh như làm văn phòng, bán hàng, công ty, hay làm các dịch vụ như spa, karaoke, khách sạn… thì không được phép.
Theo quy định của Luật Nhà ở, việc thuê chung cư để ở phải có hợp đồng ký kết giữa chủ căn hộ chung cư và khách thuê, có thể không cần công chứng. Do đó, cho thuê ngắn hạn ra sao theo giờ thì khách thuê và chủ căn hộ cho thuê vẫn phải ký hợp đồng thuê nhà. Ban quản trị chung cư sẽ căn cứ vào hợp đồng thuê nhà để yêu cầu khách thuê phải tuân thủ đúng nội quy của nhà chung cư.
“Hợp đồng cho thuê căn hộ cũng ràng buộc trách nhiệm của người thuê chỉ được sử dụng vào mục đích để ở, không gây mất an ninh trật tự, tuân thủ quy định của ban quản trị nhà chung cư đưa ra. Khi có hợp đồng cho thuê mới được cho khách thuê vào ở. Và cũng là cơ sở để chủ nhà phải khai, nộp thuế đầy đủ” - luật sư Hậu góp ý.
Ngoài ra, luật sư Hậu cho rằng ban quản trị chung cư có thể họp cư dân đưa ra quy định về mức phí phải đóng đối với chủ căn hộ cho thuê ngắn hạn cao hơn.
TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, cho rằng xu hướng cho thuê căn hộ ở một số TP lớn trên thế giới rất phổ biến. Để quản lý lượng du khách thuê dạng căn hộ này thì các TP có những quy định riêng cho từng khu vực, như họ phải tuân thủ các quy định của chung cư, kê khai thông tin cá nhân, số lượng khách thuê.
Theo ông Hiếu, luật không thể đi vào chi tiết dài hạn, ngắn hạn mà chỉ quy định khung, căn hộ cho thuê để ở thì được phép. Tuy nhiên, chính quyền địa phương có thể đưa ra quy định về hoạt động cho thuê căn hộ ngắn hạn ở từng khu vực để làm sao quản lý, đảm bảo an ninh trật tự, PCCC trên địa bàn…
Cho thuê dạng Airbnb nên đăng ký cá nhân kinh doanh với cơ quan thuế
Hiện phương thức kinh doanh cho thuê nhà, cho thuê phòng ở theo hình thức chia sẻ phòng thuê, thông qua dịch vụ Airbnb đang phát triển khá mạnh và có triển vọng tăng trưởng cao trong tương lai. Phương thức này được thực hiện chủ yếu thông qua cho thuê nhà ngắn hạn, phục vụ khách vãng lai, trọng tâm là khách du lịch.
Người cho thuê nhà theo phương thức chia sẻ phòng thuê Airbnb phải đăng ký cá nhân kinh doanh với cơ quan thuế. Người cho thuê nhà theo phương thức chia sẻ phòng thuê Airbnb chỉ được cho thuê nhà trong khoảng thời gian nhất định trong năm, theo thỏa thuận với chính quyền địa phương hoặc với cư dân bị ảnh hưởng.
Chuyên gia kinh tế NGUYỄN TRÍ HIẾU
