Trong một diễn biến đáng chú ý, chiều 20-4, HĐXX đã xét hỏi cựu chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm.
Ông Thắm bị tòa sơ thẩm tuyên 19 năm tù về tội cố ý làm trái, 18 năm tù về tội vi phạm các quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, tù chung thân về tội tham ô tài sản và 20 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp hình phạt là chung thân.
Quang cảnh phiên tòa
Ông Thắm có đơn kháng cáo đối với tội cố ý làm trái, ông Thắm thừa nhận hành vi phạm tội nhưng lại đề nghị HĐXX xem xét thực tế có thiệt hại hay không?
“Nói vậy hóa ra lại mâu thuẫn. Làm trái gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng mới phạm tội. Mình lại thừa nhận phạm tội rồi, nhưng lại bảo xem có thiệt hại hay không?”- chủ tọa chất vấn.
“Bị cáo gây thiệt hại phi vật chất thì cũng đủ cấu thành tội phạm rồi”- ông Thắm nói.
.Thiệt hại phi vật chất trong trường hợp này là thế nào?
+NHNN đưa ra Thông tư 02 và Chỉ thị 02 để ổn định thị trường tiền tệ, chống lạm phát. Bị cáo tổ chức việc đó (chi vượt trần lãi suất) sẽ ảnh hưởng đến việc bình ổn thị trường và chống lạm phát, gây thiệt hại phi vật chất cho xã hội.
“Kể ra thì cũng thông minh đấy! Không phải ai cũng nghĩ ra được cái này”- chủ tọa nhận xét và nói HĐXX cảm nhận trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử, bị cáo đã thành khẩn khai báo.
“Bị cáo khẳng định có sai, nếu truy tố về tội cố ý làm trái thì bị cáo không kháng cáo. Hành vi bị cáo đưa tiền cho anh Sơn, mục đích là chi để chăm sóc khách hàng. Nếu anh Sơn chiếm đoạt là hành vi phát sinh thêm của anh Sơn, ngoài tầm kiểm soát của bị cáo. Bị cáo không bàn bạc, không biết về điều này, mong HĐXX xem xét. Nếu giả sử ngày mai tiếp tục điều tra, phát hiện anh Sơn dùng tiền đó đi đánh bạc thì bị cáo cũng bị quy kết là đồng phạm, nếu quy kết theo cách như vậy”- ông Thắm nói.
.Số tiền 246 tỉ, bị cáo có thừa nhận đưa cho Nguyễn Xuân Sơn không?
+Bị cáo thừa nhận.
Bản án sơ thẩm quy kết bị cáo vì mục đích cá nhân và lợi ích nhóm, biết rõ mục đích, vai trò của Nguyễn Xuân Sơn mà vẫn đưa tiền cho Nguyễn Xuân Sơn nếu cấu thành đồng phạm giúp sức. Bị cáo đưa tiền cho Nguyễn Xuân Sơn là để chi cho PVN, không có mục đích chi cho anh Sơn, để anh Sơn chiếm đoạt. Mục đích của bị cáo, nếu có, là chi lãi suất vượt trần cho khách hàng để huy động vốn, giống như tội cố ý làm trái. Bị cáo không có mục đích gì để chi cho anh Sơn chiếm đoạt vì theo kết luận của cơ quan điều tra, nếu kết luận PVN mất 20% thì bị cáo còn thê thảm hơn 3,1 lần, tức là mất 63%.
“Bị cáo xin trình bày thêm, khi cơ quan điều tra tống đạt khởi tố bổ sung, bị cáo có thắc mắc. Cán bộ điều tra hỏi mục đích của anh là gì? Bị cáo trả lời, theo quan điểm của bị cáo có ba trường hợp xảy ra việc đồng phạm giúp sức cho anh Sơn. Thứ nhất là sau khi giúp sức cho anh Sơn bao nhiêu tiền, bị cáo lấy được 64%. Trường hợp này cơ quan điều tra xác định không có. Trường hợp thứ hai, anh Sơn là người nhà, người thân của bị cáo, anh ấy đang gặp khó khăn nhưng thực tế bị cáo và anh Sơn chỉ có quan hệ công việc. Anh Sơn cũng không phải là cô gái xinh đẹp mà bị cáo “vì sắc” mà mất tiền. Trường hợp thứ ba, bị cáo có nói nửa đùa nửa thật với cán bộ điều tra là em bị thần kinh nên mới liên tục chi làm mất tiền của mình. Nếu các anh quy kết như thế thì viết nhận xét cho em là thần kinh không bình thường, để biết đâu ra xét xử, với thần kinh không bình thường sẽ được giảm án”- ông Thắm đau xót nói tại tòa.
“Nếu cũng hành vi này, cấp phúc thẩm quy kết bị cáo tội cố ý làm trái thì bị cáo tâm phục khẩu phục. Bị cáo tâm phục ở sự công bằng của bản án”- ông Thắm nói và dẫn lại bản án sơ thẩm khi quy kết tội của anh Nguyễn Xuân Thắng và chị Lê Thị Thu Thủy, đã ghi rõ: Hai bị cáo này có hành vi giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn về hành vi đưa tiền nhưng anh Thắng và chị Thủy chỉ biết đưa tiền cho anh Sơn để anh Sơn chi tiền cho PVN chứ không biết anh Sơn có thể chiếm đoạt số tiền này. Hơn nữa hai bị cáo trên đã bị truy tố tội cố ý làm trái rồi nên không đủ căn cứ buộc họ giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn.
“Bị cáo thấy mình cũng giống hệt hai người kia, không biết cấp sơ thẩm lấy căn cứ gì để kết tội cho bị cáo”- ông Thắm nói.
.Bị cáo có niềm tin tuyệt đối với Nguyễn Xuân Sơn không?
+Làm ăn với nhau rất nhiều thì phải có niềm tin. Còn tuyệt đối hay không thì qua nhiều thời gian, qua nhiều phiên xét xử nên không còn tuyệt đối nữa... Khi bị cáo thực hiện hành vi này thì có niềm tin. Niềm tin ấy được thể hiện ở chỗ bị cáo chi tiền là chi sau, khách hàng gửi tiền rồi, hết kỳ bị cáo mới chi (chăm sóc khách hàng). Cũng khó để kiểm tra được nhưng nhiều việc anh em phải tin nhau thôi. Hy vọng anh Sơn giữ niềm tin ấy, không làm trái niềm tin của bị cáo, nếu không thì bị cáo lại thành người bị hại.
“Anh Sơn vẫn cứ khai thay đổi nhiều lần nên niềm tin cũng có chút lung lay sau các phiên tòa. Bị cáo cũng không dám nhận xét nhiều liên quan đến anh ấy”- ông Thắm nói thêm.
Hà Văn Thắm đang trả lời thẩm vấn. Ảnh: Đ.MINH
Trong một diễn biến khác, phần thẩm vấn về hành vi tham ô, chủ tọa có hỏi bị cáo Thắm về việc có được xem tivi không, bị cáo nói không đồng thời đề nghị tòa nói giúp. Chủ tọa đã đề nghị cán bộ trại giam đáp ứng nguyện vọng này của bị cáo với lý do: “Nắm bắt thông tin cũng rất cần thiết. Có 4 luật sư bào chữa cho bị cáo, đó là các luật sư rất nổi tiếng, rất xuất sắc, giàu kinh nghiệm. Báo chí, truyền hình mất rất nhiều giấy mực vì nội dung này. HĐXX rất muốn trong tranh tụng tại phiên tòa làm rõ vì sao giới pháp luật, luật sư, nhà báo... khi quan tâm đến đều bình luận: Tại sao có việc lại tham ô tiền của mình, tại sao có việc 20% của PVN, tại sao số tiền 246 tỉ lại chia thành hai tội... Câu chuyện này phức tạp, cần xem xét thận trọng. Đây là phiên tòa cuối cùng, quyết định của HĐXX này có hiệu lực ngay. Nhận thức của bị cáo về việc này thế nào?”
+Cứ coi như anh Sơn chiếm đoạt cấu thành thêm tội tham ô, bị cáo chỉ đưa tiền theo hành vi cố ý làm trái thôi, còn hành vi tham ô, chiếm đoạt là phát sinh thêm…
“Phiên sơ thẩm có một mâu thuẫn rất lớn. Nếu thiệt hại (nếu có) là thiệt hại của OceanBank cũ mà OceanBank mới tiếp quản, không phải là thiệt hại của cổ đông thì sẽ không còn tội tham ô nữa, vì sẽ không còn thiệt hại 49 tỉ của PVN. Còn nếu có tội tham ô thì thiệt hại phải là của cổ đông, các cổ đông sẽ được nhận tiền đền bù. Ngoài PVN sẽ có 3999 cổ đông khác sẽ được nhận bồi thường”- ông Thắm phân tích.
Chủ tọa phiên tòa đề nghị ông Hà Văn Thắm trả lời câu hỏi ban sáng của HĐXX về việc bị cáo có sẵn sàng nhận trách nhiệm bồi thường 50 tỉ đồng thay bị cáo Nguyễn Minh Thu hay không?
Ông Thắm đáp: Bị cáo mong HĐXX xem xét bị cáo, anh Sơn và chị Thu có phải là đối tượng phải đền bù hay không? Theo bị cáo thì phải là các đối tượng đã nhận tiền (chi lãi ngoài). Về mặt số liệu thì bị cáo nghĩ là thấp hơn rất nhiều (ông Thắm tính chỉ còn 423 tỉ đồng- PV). Hơn nữa, nếu coi đây là thiệt hại của cổ đông thì bị cáo đã tự làm thiệt hại cho mình 62,9%, bị cáo xin HĐXX được giảm trừ cho phần này. Hiện tại toàn bộ tài sản của bị cáo đã được cơ quan điều tra niêm phong. Tại phiên sơ thẩm, vợ bị cáo có ý kiến, các tài sản đều hình thành sau hôn nhân. Vợ bị cáo đã đề nghị chia ½ số tài sản này để chuyển cho cơ quan thi hành án.
“Toàn bộ tài sản của mình, bị cáo muốn nghiêm túc dùng để thực hiện bản án, nếu HĐXX quy kết bị cáo phải bồi thường dân sự. Bị cáo sẽ ưu tiên dùng tài sản đó để bồi thường cho bị cáo trước, sau đó phần còn lại sẽ để đền bù cho chị Thu”.
“Nếu thiếu thì sao?”- chủ tọa hỏi.
“Bây giờ cứ hứa mà không thực hiện thì bị cáo không hứa được. Hứa thì phải làm”- ông Thắm nói.
“Các bị cáo đừng có bi quan. Hành vi đến đâu sẽ xử lý đến đó. Giả thiết bị cáo bị mức án 30 năm thì không phải bị cáo phải chịu đủ án 30 năm. Với chính sách khoan hồng của pháp luật, của Nhà nước, có khi chỉ 1/3 thời gian là có thể được đặc xá rồi. Kể cả hình phạt tử hình cũng vậy, Chủ tịch nước cũng có thể giảm xuống chung thân... Xem ra về cảm nhận thì thấy cả bị cáo hay bị cáo Nguyễn Xuân Sơn đều tự tin, vẫn hy vọng. HĐXX sẽ cố gắng làm thế nào để ra được bản án có sức thuyết phục”, chủ tọa khẳng định.
