Sáng nay, 16-10, Thủ tướng Chính phủ chủ trì hội nghị về đổi mới, cơ cấu lại và nâng cao hiệu quả DNNN. Đây là hội nghị tiếp theo hội nghị về chủ đề này hồi tháng 11-2018.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói hội nghị hôm nay cũng đánh giá kết quả đã đạt được trong việc thực hiện Nghị quyết 12 của Trung ương và đề án của về DNNN của Thủ tướng.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị.
Có hiện tượng cố ý làm trái pháp luật
“Đánh giá chung thì đạt kết quả tích cực, nhiều nội dung phấn khởi”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.
Riêng vấn đề cổ phần hóa thì đã được phê duyệt và yêu cầu phải thực hiện hiệu quả, công khai, minh bạch hơn. Vấn đề cổ phần hóa nhanh hay chậm, theo Phó Thủ tướng, phải xem xét từ nhiều giác độ. Hiện vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề này.
Mặt khác, cũng có những vấn đề gây ách tắc quá trình cổ phần hóa, chẳng hạn việc liên quan đến đất đai. Theo Phó Thủ tướng, có những tập đoàn, tổng công ty, DNNN có đất đai trải dài trên cả 63 tỉnh, chỉ cần một tỉnh không phê duyệt phương án sử dụng đất đai là quá trình cổ phần hóa sẽ ách tắc.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu thảo luận về “giá trị truyền thống, lịch sử, văn hóa…” của các DNNN trong quá trình cổ phần hóa. Ông yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp và Bộ TN&MT cần tập trung làm rõ vấn đề này. Đối với các địa phương, Phó Thủ tướng đề cập đến hai thành phố lớn đang cổ phần hóa DNNN khá chậm và đề nghị thảo luận về trách nhiệm người đứng đầu.
Về quá trình cổ phần hóa, thoái vốn tại DNNN, vấn đề này luôn được Thủ tướng yêu cầu phải công khai, minh bạch, tôn trọng pháp luật. “Cơ bản yêu cầu này được thực hiện tốt, nhưng bước đầu đã phát hiện thoái vốn cố ý làm trái pháp luật, làm trái chỉ đạo của Chính phủ. Chúng ta không thể chủ quan. Cụ thể vấn đề này như thế nào sẽ báo cáo Thủ tướng xử lý trách nhiệm. Công khai, minh bạch để đặt lợi ích đất nước lên trên”, Phó Thủ tướng khẳng định.
Né tránh đùn đẩy
Phó Thủ tướng cũng nói trong quá trình cổ phần hóa, thoái vốn có tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm khiến cho việc phê duyệt các phương án cổ phần hóa rất lâu. Pháp lý là một chuyện còn tổ chức là chuyện khác.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói việc công khai thông tin, niêm yết có nhiều vi phạm mà không ai bị thay thế, cách chức
“Các chính sách pháp luật nào còn vướng mắc chúng ta phải làm rõ. Các nghị định về cổ phần hóa, thoái vốn DNNN đã rất nhiều nhưng tình hình vẫn chậm. Ngay cả việc nâng cấp Quyết định 22 về chuyển đổi các đơn vị sự nghiệp mà hai năm nay chưa ban hành được, gây ách tắc rất nhiều. Trách nhiệm ở đâu, bộ ngành nào phải làm rõ”, Phó Thủ tướng yêu cầu.
Đặc biệt, Phó Thủ tướng đề cập tới việc đăng ký, niêm yết, công khai thông tin của các DNNN. Ông nói: “Việc này thực hiện chưa nghiêm túc, nhưng việc kiểm tra, xử lý rất hạn chế. Chưa có đồng chí nào bị thay thế, cách chức vì việc này. Thua lỗ, không chịu công khai minh bạch, thế mà không ai bị gì. Phải nghiêm túc xem trách nhiệm và nguyên nhân ở đâu”.
Xử lý yếu kém có tín hiệu tốt
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng sau đó trình bày báo cáo tổng hợp về DNNN.
Theo đó, đến thời điểm kết thúc năm tài chính 2017, có 526 DN do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Như vậy theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Quyết định 707/QĐ-TTg thì các cơ quan, đơn vị sẽ phải thực hiện xây dựng phương án cơ cấu lại trình cấp có thẩm quyền phê duyệt đối với 526 DNNN.
Tính đến ngày 30-9, đã có 148 DNNN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại theo Quyết định số 707. Số lượng DNNN chưa được phê duyệt phương án cơ cấu lại là 378 (chiếm 71%).
Trong chín tháng đầu năm 2019 có chín DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Lũy kế giai đoạn 2016 đến tháng 9-2019, đã có 168 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị DN là 443.056 tỉ đồng, trong đó giá trị vốn Nhà nước là 206.694 tỉ đồng.
Về tình hình thực hiện thoái vốn, lũy kế trong giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 9-2019, cả nước đã thoái được 24.510 tỉ đồng, thu về 170.629 tỉ đồng.
Tính đến thời điểm kết thúc năm tài chính 2018 có 502 DNNN, theo đó tổng vốn chủ sở hữu tăng 5%, tổng tài sản tăng 2%, tổng doanh thu tăng 9%, nộp ngân sách nhà nước tăng 5% so với thực hiện năm 2017.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết về việc xử lý các tồn tại, yếu kém của các dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành công thương đã đạt được một số tín hiệu tốt.
Đã có hai nhà máy hoạt động sản xuất, kinh doanh có lãi; bốn dự án còn đang thua lỗ đã từng bước khắc phục khó khăn, tiếp tục giảm được lỗ. Với ba dự án trước đây bị dừng sản xuất thì đến nay đã có một dự án vận hành sản xuất trở lại, hai dự án đã đủ điều kiện vận hành trở lại nhưng do thị trường khó khăn nên vẫn dừng sản xuất; ba dự án xây dựng dở dang đang được tiếp tục xử lý.
