Cụ Đặng Hoàng Tây (102 tuổi, ngụ quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) trình bày trước đây vợ chồng cụ tạo lập được 11 ha đất tọa lạc tại xã Đông Phước A, huyện Châu Thành, Hậu Giang do ông cụ đứng tên.
Tháng 1-2015, cụ Tây cùng các con tổ chức họp gia đình để thỏa thuận phân chia tài sản. Theo đó, cụ dành phần diện tích 3.000 m2 đất để làm đất hương hỏa, đồng thời giao cho người con út là ông ĐBN (57 tuổi) quản lý, không được mua bán, chuyển nhượng.
Người cha 102 tuổi thắng kiện con trai
Tuy nhiên, theo cụ Tây, sau đó cụ phát hiện ông N. đã chỉnh lý thông tin trên giấy chứng nhận thành của ông N. Cụ thể, tháng 5-2015, ông N. lập sẵn hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất (QSDĐ) nhưng nói với cụ Tây là do có tranh chấp với hộ liền kề nên nhờ cụ ký tên để yêu cầu giải quyết tranh chấp. Tin tưởng con ruột, cụ Tây đã ký tên mà không xem nội dung của văn bản.
Sau đó cụ Tây mới phát hiện văn bản mà ông N. đưa ký là hợp đồng cho tặng toàn bộ QSDĐ. Tuy nhiên, lúc này ông N. đã nhanh tay chỉnh lý trên giấy chứng nhận QSDĐ mang tên ông.
Bức xúc, cụ Tây đã gửi đơn đến TAND huyện Châu Thành khởi kiện tranh chấp hợp đồng tặng cho QSDĐ. Cụ thể, cụ Tây yêu cầu tòa tuyên hủy hợp đồng tặng cho QSDĐ giữa cụ với ông N, hủy bỏ chỉnh lý trên và dành quyền cho cụ được đăng ký lại giấy chứng nhận QSDĐ.
Tháng 11-2019, xử sơ thẩm, TAND huyện Châu Thành tuyên không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của cụ Tây. Sau đó, cụ Tây kháng cáo toàn bộ bản án, đề nghị tòa phúc thẩm chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của mình. Tháng 12-2019, VKSND tỉnh Hậu Giang cũng có quyết định kháng nghị đối với bản án sơ thẩm theo hướng chấp nhận yêu cầu khởi kiện của cụ Tây.
Tháng 6-2020, xử phúc thẩm, TAND tỉnh Hậu Giang tuyên sửa án, hủy hợp đồng tặng cho QSDĐ giữa cụ Tây với ông N. và hủy bỏ chỉnh lý tặng cho ông N. Cạnh đó, án phí sơ thẩm, chi phí thẩm định giá tài sản hơn 8,3 triệu đồng ông N. phải trả lại cho cụ Tây.
Các cơ quan liên quan nói gì?
Sau khi nhận bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Hậu Giang, tháng 8-2020, Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Châu Thành ra thông báo từ chối nhận yêu cầu THA và hướng dẫn cụ Tây liên hệ chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai (ĐKĐĐ) huyện để thực hiện.
Tháng 9-2020, trả lời yêu cầu của cụ Tây, Văn phòng ĐKĐĐ huyện Châu Thành cho biết hồ sơ bị lạc mất. Với mong muốn được giải quyết nhanh chóng, cụ Tây đã cung cấp toàn bộ hồ sơ mới cho cơ quan này nhưng vụ việc đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Cụ Đặng Hoàng Tây và phần đất liên quan đến vụ việc. Ảnh: ANH HÀO
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Đoàn Phi Hải, Giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ huyện Châu Thành, cho biết đơn vị đang xin ý kiến và phải đợi có công văn hướng dẫn cụ thể từ văn phòng ĐKĐĐ tỉnh mới thực hiện được.
Giải thích lý do vì sao không THA, ông Nguyễn Ngọc Kiếm Anh, Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện Châu Thành, cho biết ngành THADS có ký kết quy chế làm việc phối hợp với Sở TN&MT tỉnh để giải quyết những trường hợp tương tự. Cụ thể, trường hợp nào cơ quan THA có công văn từ chối yêu cầu THA thì thẩm quyền này thuộc về Sở TN&MT mà cụ thể là văn phòng ĐKĐĐ phải thực hiện.
Ông Kiếm Anh nói: “Chính vì có quy chế phối hợp nên phía văn phòng ĐKĐĐ huyện mới có công văn trả lời cho đương sự. Trước đây, khi gặp trường hợp tương tự họ sẽ chỉ ngược lại cơ quan THA. Giờ đây, họ có văn bản trả lời thì trách nhiệm của họ đã chấp nhận phối hợp, hiện giờ thẩm quyền giải quyết là của họ”.
Trong khi đó, ông Lê Phước Nhàn, Giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ tỉnh Hậu Giang, lại cho rằng cơ quan THADS huyện phải có trách nhiệm thu hồi giấy chứng nhận QSDĐ cũ. Theo ông Nhàn, việc thi hành bản án phải xuất phát từ cơ quan THA. Nếu Chi cục THADS huyện không thi hành bản án cũng phải ra văn bản đề nghị ông N. giao nộp giấy chứng nhận QSDĐ, hoặc phải có văn bản nêu rõ lý do không nộp để văn phòng ĐKĐĐ huyện có cơ sở hủy giấy chứng nhận QSDĐ của ông N.
Ông Nhàn nói: “Nguyên tắc để cấp giấy là phải đầy đủ pháp lý nhưng cơ quan THADS huyện không mời đương sự lại để thu hồi giấy chứng nhận QSDĐ. Nếu bây giờ cấp giấy cho người mới mà không thu giấy của người cũ, khi có kiểm tra thì chúng tôi sẽ sai, sẽ bị kiện”.
Có được từ chối thi hành án không?
Căn cứ các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 31 Luật THADS và Điều 36 Luật THADS thì Chi cục THADS huyện Châu Thành phải nhận đơn và ra quyết định THA khi có đơn yêu cầu của cụ Tây. Khi xét xử, tòa án cũng đã đưa Văn phòng ĐKĐĐ huyện Châu Thành vào là người liên quan trong vụ án. Do đó, việc THADS huyện căn cứ vào khoản 5 Điều 31 Luật THADS để từ chối nhận đơn yêu cầu THA là trái luật.
Lẽ ra khi nhận được đơn yêu cầu THA, Chi cục THADS phải ra quyết định THA và thông báo cho văn phòng ĐKĐĐ để họ có chỉnh lý cập nhật lại. Sau đó văn phòng ĐKĐĐ phải thông báo cho các đương sự và Chi cục THADS biết kết quả phần cập nhật.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, cụ Tây có quyền khiếu nại lên cục trưởng Cục THADS tỉnh Hậu Giang về việc bị từ chối THA, nếu cơ quan này trả lời chưa thỏa đáng thì cụ Tây có thể tiếp tục khiếu nại tới Tổng cục THADS.
Ông NGUYỄN VĂN GẤU, nguyên Cục trưởng Cục THADS tỉnh Long An NGÂN NGA ghi
