Chiều 14-1, TAND TP Hà Nội tiếp tục xét xử 8 bị cáo trong vụ án đưa, nhận hối lộ, vi phạm quy định về đấu thầu xảy ra tại NXB Giáo dục Việt Nam.
Theo cáo buộc, từ năm 2017 đến năm 2021, ông Nguyễn Đức Thái (chủ tịch HĐTV, đại diện pháp luật của NXB Giáo dục Việt Nam) đã trao đổi, thỏa thuận, thống nhất với bà Tô Mỹ Ngọc (chủ tịch HĐQT Công ty Phùng Vĩnh Hưng, chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc kinh doanh Công ty CP) để tạo điều kiện cho các công ty của bà Ngọc trúng 13 gói thầu, gói mua sắm giấy in trị giá 2.156 tỉ đồng.
Từ năm 2017 đến năm 2020, ông Thái còn thỏa thuận với bị cáo Nguyễn Trí Minh (giám đốc Công ty Minh Cường Phát) để công ty này trúng 5 gói thầu, gói mua sắm cung cấp giấy in trị giá 209 tỉ đồng.
Để nhận hối lộ, năm 2017, ông Thái đã chỉ đạo cấp dưới thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu; tạo điều kiện đưa Công ty Phùng Vĩnh Hưng, Công ty Minh Cường Phát vào danh sách ngắn các nhà thầu được nhận yêu cầu báo giá và hồ sơ yêu cầu đối với các gói mua sắm năm 2018-2021.
Sau khi Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát được trúng thầu, ông Thái nhận từ bà Ngọc hơn 20 tỉ đồng; nhận từ ông Minh 4,9 tỉ đồng.
Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Đức Thái khai bản thân bị cáo khi nhận thức được hành vi sai phạm đã làm đơn tự thú, khi đó, cơ quan công an chưa phát hiện hành vi phạm tội.
Ngoài ra, ông Thái nói bản thân có đơn tố giác tội phạm từ đó giúp phát hiện đường dây sách lậu, sách giả lớn nhất từ trước liên quan bị cáo Cao Thị Minh Thuận. Ông Thái còn đơn trình báo về trường hợp mạo danh người có chức vụ để lừa đảo và cơ quan chức năng đã khởi tố vụ án.
Cựu chủ tịch HĐTV NXB Giáo dục trình bày bản thân sức khỏe yếu, nhiều bệnh như tiểu đường, mỡ máu, huyết áp cao, gần đây bị cấp cứu vì giảm tiểu cầu. Bản thân bị cáo đã khắc phục 25 tỉ đồng. Gia đình bị cáo có công với cách mạng, bố bị cáo tham gia 2 cuộc kháng chiến…
Trình bày về bối cảnh phạm tội, ông Thái khai việc áp dụng phương thức chào hàng cạnh tranh là do hoàn cảnh NXB Giáo dục lúc đó phải đảm bảo in bộ SGK mới từ lớp 1-12 cho năm học 2018-2019.
Lúc đó Ban chỉ đạo lựa chọn đơn vị cung ứng vật tư, tham mưu của các cán bộ lâu năm cũng tham mưu, việc mua vật tư thường xuyên cho sản xuất thì không phải đấu thầu, nếu bây giờ xây dựng quy chế rồi thảo luận, thông qua các thành viên HĐTV thì không kịp tiến độ. Do đó, Ban chỉ đạo và các cán bộ lâu năm tham mưu chào hàng cạnh tranh.
Ông Thái cũng trình bày thêm, năm 2017, ông được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT động viên về nhận nhiệm vụ ở NXB. Thời điểm đó, nội bộ NXB Giáo dục hết sức phức tạp, người tiền nhiệm nghỉ hưu sớm…
Trong bối cảnh đó, ông Thái đã tạo điều kiện cho các công ty Phùng Vĩnh Hưng, Công ty CP, Công ty Minh Cường Phát vì họ có lịch sử cung cấp giấy nhiều năm và thị trường giá bột giấy đang tăng, cần in sớm để tiết kiệm chi phí. Thực tế, giá bột giấy sang năm 2018 tăng kỷ lục 30%.
Kết quả, năm 2018-2019 NXB Giáo dục đã phát hành hơn 100 triệu bản SGK bộ mới với giá bán vẫn giữ nguyên như trước và còn thấp hơn giá bộ sách xã hội hóa 11%.
Đại diện Công ty Phùng Vĩnh Hưng, Công ty CP cũng khai nguồn gốc giấy cung cấp cho NXB Giáo dục có hơn 80% nhập khẩu từ Nhật Bản, có chất lượng vượt trội, nổi bật về độ nhẵn, độ bóng. Doanh nghiệp còn giao hàng đến nhà máy in thay vì giao hàng tại kho, giúp NXB tiết kiệm chi phí hàng tỉ đồng.
Việc trúng thầu là dựa trên uy tín chất lượng sản phẩm và giá thành thấp. Công ty còn cung cấp giấy cho nhiều đối tác lớn khác, NXB Giáo dục chỉ chiếm 10-18% số lượng hàng công ty xuất ra thị trường.
Liên quan số tiền 19 tỉ đồng bà Tô Mỹ Châu nộp khắc phục cho bị cáo Tô Mỹ Ngọc (xin xét xử vắng mặt), đại diện bà Châu cho biết, bà Ngọc và bà Châu có nguyện vọng dùng 9 tỉ đồng khắc phục hậu quả vụ án. Trong đó, 6,5 tỉ đồng nộp khắc phục hậu quả vụ án, số tiền còn lại 3 tỉ đồng, tự nguyện nộp sung công quỹ.
Gần 10 tỉ đồng còn lại, do bà Ngọc sức khỏe yếu, phải nuôi 2 con và bố mẹ già, xin nhận lại để sinh sống chữa bệnh.
