Một vụ tai nạn xảy ra ở ấp 7, xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa (Long An) hôm 18-11 đang làm dư luận chú ý.
Gọi nhau giúp người
Chiếc xe tải bị sạt vào lề đường rồi lật ngang. 800 con vịt trên xe chết ngộp, chủ lô hàng từ Đồng Tháp qua huyện Tân Trụ mua vịt cầm chắc mất trắng vốn đợt này. Ai đó la to kêu gọi, rồi những người dân xung quanh chạy ra giúp gom những con vịt chết rồi bàn nhau mua lại. Nghe đâu lứa vịt chết này còn trong độ hôi lông, vậy mà người ta vận động cả bà con, người quen ra mua phụ, ít nhiều tùy túi tiền, giúp chủ hàng kiếm lại ít đồng vốn. Hai giờ sau, số vịt chết đã được bán hết.
Những người biết chuyện chia sẻ rằng ở khu dân cư đó, đây không phải là lần đầu tiên người dân chia sẻ khó khăn với người gặp việc chẳng may. Đã từng có những xe chở bia, chở bột mì, chở cá... bị lật, người dân không ai xúm vào hôi của như những chuyện đã xảy ra nơi khác mà tự nguyện mua giúp, gom giúp hàng hóa. Ai chẳng có lúc gặp rủi ro, lúc xảy ra chuyện ngoài ý muốn, chủ xe, chủ hàng đều thất thần, dân trong vùng cứ một người đứng ra hô hào thì mọi người làm theo. Việc diễn ra gần như đã thành nếp cư xử, ai làm khác đi chắc sẽ khó coi.
Cách đây hơn tháng, có vụ xe cháy ở Bình Định, đám cháy tàn, hàng hóa trên xe đổ vung vãi, chỉ là mấy món hàng nhu yếu phẩm giá trị chẳng là bao nhưng người dân ào vào hôi của mặc cho tài xế đứng khóc. Cũng có vài tiếng nói bất bình rằng đừng lấy hàng của người ta nhưng không ăn thua. Sự vô tâm đến tàn nhẫn của con người sau đó có được sửa chữa, cán bộ xã vào tận từng ngõ xóm bắc loa tay kêu gọi người nào lỡ lấy đồ mang trả lại cho tài xế. Kết quả không thấy nói đến nhiều, có thể do bởi cái “lỡ sai” này chắc là rất khó sửa; có thể do xấu hổ, do ngại, do đủ thứ…
Người dân lúm xúm gom và mua vịt chết giúp chủ hàng giảm thiệt hại. Ảnh: CTV
Hãy là người đầu tiên lên tiếng
Vấn đề không phải vùng này người dân xấu, miền kia người dân tốt như người ta vẫn đang bàn tán một cách đầy định kiến trên các trang mạng xã hội. Thật ra đám đông không tốt hết, cũng không xấu hết. Không có đám đông toàn người tốt hoặc toàn người xấu nhưng trong đó có cái tốt đủ mạnh để lên tiếng, đủ lớn, đủ thuyết phục để tạo thành lực dẫn hướng đám đông. Cần lắm những tiếng nói đầu tiên ấy, tiếng nói cất lên kêu gọi cái “nhân chi sơ tính bổn thiện” trong mỗi con người. Người hay nói chữ gọi đó là tính tiên phong, là tấm gương tiên phong nhưng đơn giản trong đời, đó là tiếng nói đầu tiên có thể gây hiệu ứng hoặc tác động tới đám đông. Một nhóm người trong lúc tối mắt vì lòng tham nếu có người dẫn lối thì rất có thể sẽ kiềm chế được bản năng hám lợi.
Chuyện ở Long An không phải ở con vịt giá bao nhiêu tiền, chết rồi thì bao nhiêu tiền mà là chuyện chia sẻ hoạn nạn bằng sức của mình, tấm lòng của mình. Hai chục ngàn bỏ ra mua con vịt đó quý hơn nhiều cả tiền trăm tiền triệu, bởi đó là đồng tiền đồng tâm hiệp lực. Những người dân đến mua vịt một cách tự nhiên, chả có khẩu hiệu nào được hô hét ồn ào, chẳng ai nghĩ mình đang làm điều to tát.
Điều thiện càng vô giá khi nó trở thành chuyện bình thường, không phô diễn. Một khi đám đông đã vận hành theo chiều hướng ấy, sức mạnh hợp quần sẽ được huy động. Một khi những hành vi tốt đẹp, thiện nguyện ấy được lặp lại nhiều lần, thói quen, tập quán, văn hóa của cộng đồng nói riêng và của xã hội nói chung sẽ được xây dựng và giữ gìn.
Vì vậy, có lẽ nên thay đổi việc tư duy khi việc xảy ra rồi thì nhảy vô chỉ trích ẩn danh “mình là dân xứ X. đây, mình thật sự xấu hổ” hay vỗ ngực xưng tên “tôi là dân miền Y, tôi thật sự tự hào”… Có phải thói quen ném đá thuận tay hơn thói quen tặng hoa hay chia sẻ lời khen ngợi chân thành?
Điều nguy hiểm là chính tâm lý này, xu hướng này sẽ làm cho con người ta co mình lại trong đám đông, dù lòng có muốn nhưng không dám làm người phát đi lời kêu gọi làm điều tốt, điều thiện; hoặc phát đi thì tiếng nói yếu ớt, thường chậm hơn hành động xấu của số đông nên không mấy tác dụng.
Hãy làm người cất tiếng nói đầu tiên, cất tiếng nói không sợ hãi, kiên nhẫn và thuyết phục để có thể chia sẻ thực sự với đồng bào của mình những điều tốt đẹp, thiện tâm. Việc giữ gìn những giá trị văn hóa tốt đẹp, xây dựng lối sống văn minh trong cộng đồng cần có những người tiên phong. Và tại sao những người trẻ không trở thành người cất lên tiếng nói đầu tiên, dẫn hướng cộng đồng cùng mình làm điều tốt? Cái sức mạnh để đẩy người ta ra phía trước, đứng dậy, cất tiếng nói ấy phải được hình thành, bồi đắp mỗi ngày, tạo thành nội lực cá nhân, dám dấn thân và không e ngại.
