Ngày 13-8, phiên tòa đại án đăng kiểm tiếp tục với phần bào chữa của luật sư (LS), bị cáo thuộc nhóm trung tâm đăng kiểm (TTĐK) 50-07V và phần đối đáp tranh luận của đại diện VKS đối với các trung tâm thuộc khối V.
Theo đại diện VKS, các LS và các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội, thừa nhận diễn biến hành vi của các bị cáo mà VKS nêu ở cáo trạng, luận tội với các bị cáo là đúng. Nhưng một số LS khi trình bày cách tiếp cận của mình, vẫn cho rằng hành vi của các bị cáo chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm, rằng số tiền mà các bị cáo nhận không phải để bỏ qua lỗi phương tiện, không thực hiện hành vi theo yêu cầu của chủ phương tiện...
"Khi đã thừa nhận cáo trạng đúng, luận tội đúng, có nghĩa là các LS phải xác định hành vi của các bị cáo đã cấu thành tội phạm. Không thể có chuyện, vừa nhận tội, yêu cầu HĐXX và VKS áp dụng tình tiết thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với các cơ quan tố tụng trong giải quyết vụ án, nhưng đồng thời lại cho rằng việc VKS xác định hành vi của các bị cáo là chưa xác định đúng lỗi, rằng hành vi của các bị cáo không có lỗi"- đại diện VKS nói.
Về việc áp dụng tình tiết tăng nặng phạm tội có tổ chức và phạm tội hai lần trở lên mà nhiều LS nêu, theo VKS, tình tiết phạm tội có tổ chức mà VKS quy kết trách nhiệm đối với các bị cáo là hành vi cấu kết cùng nhau thực hiện tội phạm, hành vi của người này là tiền đề cho hành vi của người sau, liên tiếp nhau tạo nên hậu quả/kết quả cuối cùng.
Ví dụ, đăng kiểm viên thực hiện việc trực tiếp nhận tiền, kiểm định phương tiện, Trưởng dây chuyền là người ký xác nhận kiểm định đạt, để lãnh đạo ký cấp giấy chứng nhận. Số tiền hối lộ nhận được, chuyền trưởng tập hợp số tiền nhận hối lộ mỗi ngày và chia nhau hưởng lợi theo quy ước sẵn, chuỗi phân công này hết sức chặt chẽ, mỗi vị trí có nhiệm vụ riêng không thể tách rời. Do vậy, VKS quy kết hành vi có tổ chức là hoàn toàn có căn cứ.
Về tình tiết phạm tội hai lần trở lên, kết quả điều tra và kết quả xét hỏi tại toà đã thể hiện rõ các bị cáo là ban giám đốc trung tâm, trưởng chuyền và một số ĐKV nhận hối lộ nhiều lần và mỗi lần đều nhiều hơn 2 triệu đồng thì VKS mới xác định tình tiết tăng nặng này. Còn các bị cáo khác không phải chịu tình tiết này.
Về quan điểm cho rằng với cấu thành của tội nhận hối lộ, là người có chức vụ quyền hạn, đã nhận tiền hoặc lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
Theo đại diện VKS, trong vụ án này khi đưa tiền, những người chủ xe chỉ yêu cầu là đăng kiểm đạt, dù có lỗi hay không. Khi chủ xe bỏ tiền và đăng kiểm viên nhận tiền xong, yêu cầu của chủ xe đã được ĐKV viên thực hiện, là xe đó sẽ được đăng kiểm đạt. Như vậy, yêu cầu đã được thực hiện.
Đa số các LS và các bị cáo đều thừa nhận hành vi nhận tiền ở các trung tâm đăng kiểm khi kiểm định xe đã được thực hiện theo chủ trương của lãnh đạo từ trước đó. Điều này thể hiện rõ ràng về hành vi trái pháp luật được thực hiện một cách công khai, theo chủ trương, tiền lệ tại các Trung tâm đăng kiểm. Bởi vậy, các chủ xe khi đi đăng kiểm, muốn đăng kiểm đạt, buộc phải chi tiền, buộc phải đưa tiền.
Do đó, việc CQĐT, VKS xác định tổng số tiền mà các ĐKV nhận từ chủ xe, để đăng kiểm đạt cho các phương tiện, đều là tiền nhận hối lộ, là hoàn toàn có căn cứ.
Cũng theo đại diện VKS mỗi trung tâm đăng kiểm có một cách kiểm tra, báo hiệu cho nhau biết xe không có tiền, (như tại Trung tâm 50-05V, khi kiểm tra xe, nếu không có tiền trên xe, đăng kiểm viên nhận xe sẽ bật đèn khẩn cấp của xe lên; Trung tâm 50-06V, khi vào kiểm tra có tiền, sẽ bật đèn chiếu sáng trước và bật đèn cảnh báo khẩn cấp; đến công đoạn 3, đăng kiểm viên kiểm tra lại, lấy tiền và và tắt đèn) để các đăng kiểm viên khác cùng biết khi kiểm định.
"Đây thực sự là vấn nạn, là tệ nạn của xã hội, kiếm tiền bất chấp, không đơn giản là chủ xe tự nguyện bỏ tiền", vị đại diện VKS nói.
VKS chia sẻ về hoàn cảnh phạm tội của các bị cáo
Theo đại diện VKS, bản thân các đăng kiểm viên, bản thân lãnh đạo các trung tâm đăng kiểm cần phải nhìn thẳng vào sự thật rằng: Thực tế ngành đăng kiểm trong giai đoạn này còn nhiều bất ổn, còn tồn tại nhiều vấn đề vi phạm mang tính hệ thống mà bản thân bị cáo không thể thay đổi và cũng không thể từ chối thực hiện công việc dẫn đến sai phạm, không nên đổ lỗi cho người khác.
VKS cũng chia sẻ về hoàn cảnh thực hiện hành vi phạm tội của các bị cáo khi đây đã là tệ nạn được thực hiện từ trước; các bị cáo có thể do nhận thức, có thể do hoàn cảnh gia đình nên sợ bị mất việc; sợ lãnh đạo…, nên cũng đã có phân hóa vai trò đối với từng bị cáo.
