Phản ánh đến báo Pháp Luật TP.HCM, bà Hà Thị Ngâm (sinh năm 1961) và ông Trần Văn Hòa (sinh năm 1959) cho biết hơn 5 năm nay, ông bà đã hai lần thắng kiện hành chính UBND quận Tân Bình nhưng cả hai lần Ủy ban đều không thi hành án với lý do "không có cơ sở để cấp GCN".
Nhằm làm rõ hơn phản ánh của người dân, ngày 10-6, PV đã liên hệ UBND quận Tân Bình để ghi nhận, tìm hiểu về sự việc nhưng đến nay chúng tôi vẫn chưa nhận được phản hồi.
Ủy ban cấp giấy chứng nhận sai đối tượng
Tháng 11-2011, bà Nguyễn Thị U. đứng tên đại diện nhận chuyển nhượng 611,2 m² thuộc phường 15, quận Tân Bình. Trong đó, ông Hòa và bà Ngâm góp tiền một nửa tương đương với quyền sử dụng 292,1 m² đất.
Sau đó, hai bên tự lập biên bản chia đất vào năm 2013; đến năm 2015, bà Ngâm, ông Hòa và bà U. lập biên bản thỏa thuận và cam kết về việc góp vốn nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại Văn phòng thừa phát lại quận Bình Tân.
Tuy nhiên, do bà U. sau khi được cấp GCN vào tháng 4-2014 (được cấp nhà số 102/51 Phan Huy Ích) đã tự ý chuyển nhượng nhà đất này cho người khác nên ông Hòa, bà Ngâm khởi kiện yêu cầu UBND quận Tân Bình hủy GCN đã cấp...
Theo bản án hành chính sơ thẩm ngày 24-1-2019, TAND TP.HCM đã tuyên hủy GCN số CH04753, hủy phần cập nhật biến động trên GCN; bà Ngâm, ông Hòa có quyền liên hệ cơ quan thẩm quyền để xin cấp lại GCN. Bản án sau đó không bị kháng cáo, kháng nghị.
Theo HĐXX, quá trình Thanh tra quận thanh tra việc cấp GCN đã xác định được GCN số CH04753 cấp là sai đối tượng, có xảy ra việc giả chữ ký trên hợp đồng mua bán giấy tay để sử dụng cho hồ sơ xin cấp GCN. Cũng trong giai đoạn này, UBND quận đã đề nghị kiểm điểm các cá nhân đã thụ lý, giải quyết hồ sơ.
Dân tiếp tục đi kiện vì bị từ chối cấp giấy chứng nhận
Sau khi bản án hành chính năm 2019 có hiệu lực pháp luật, bà Ngâm, ông Hòa nhiều lần liên hệ UBND quận Tân Bình; Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) quận Tân Bình để xin cấp lại GCN nhưng đều bị từ chối nên họ tiếp tục đi kiện hành chính, yêu cầu tòa buộc ủy ban phải thực hiện hành vi hành chính là cấp GCN cho họ.
Ngày 25-9-2020, TAND TP.HCM xét xử sơ thẩm, đã chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện, tuyên bố hành vi không cấp GCN của UBND quận Tân Bình là trái pháp luật; buộc UBND quận Tân Bình chấm dứt hành vi hành chính không cấp GCN theo yêu cầu của bà Ngâm, ông Hòa; kiến nghị UBND quận phải tiếp nhận hồ sơ xin cấp GCN của bà Ngâm, ông Hòa để xem xét theo đúng quy định của pháp luật.
HĐXX không chấp nhận yêu cầu khởi kiện buộc UBND quận Tân Bình phải cấp GCN đối với nhà số 102/51 Phan Huy Ích cho bà Ngâm, ông Hòa.
Bà Ngâm, ông Hòa được quyền liên hệ các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tiếp tục thực hiện thủ tục hồ sơ xin cấp GCN đối với thửa đất để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét theo đúng quy định của pháp luật.
Sau khi bản án hành chính này có hiệu lực pháp luật thì trong tháng 10-2020, bà Ngâm, ông Hòa gửi hồ sơ đề nghị cấp GCN. Tuy nhiên, đến nay Chi nhánh VPĐKĐĐ và UBND quận Tân Bình tiếp tục từ chối, không xem xét cấp GCN với lý do:
Nhà và đất tại địa chỉ 102/51 Phan Huy Ích có nguồn gốc từ việc chuyển nhượng, phân chia bằng giấy tay thực hiện năm 2011 và thỏa thuận quyền sử dụng năm 2015 (không thuộc trường hợp từ ngày 1-1-2008 đến ngày 1-7-2014). Do đó, căn cứ khoản 1 Điều 82 Nghị định 43/2014 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 01/2017), không có cơ sở xem xét giải quyết hồ sơ đề nghị cấp GCN.
Trong văn bản phản trả lời mới nhất của UBND quận Tân Bình vào tháng 4-2024, quận tiếp tục cho biết "không có cơ sở giải quyết cấp GCN" vì lý do nêu trên.
Trong khi đó, theo Văn bản giải thích bản án của TAND TP.HCM năm 2021 thì việc Chi nhánh VPĐKĐĐ quận Tân Bình từ chối giải quyết hồ sơ đề nghị cấp GCN theo yêu cầu của ông Hòa, bà Ngâm với lý do “việc chuyển nhượng, phân chia bằng giấy tay thực hiện năm 2011, sau ngày 1-1-2008” là không thực hiện đúng theo bản án hành chính đã có hiệu lực năm 2020.
Lập luận của tòa khi buộc Ủy ban chấm dứt hành vi không cấp GCN
Tại Bản án số 1060/2020/HC-ST, HĐXX nhận định rằng theo quy định tại khoản 1 Điều 82 Nghị định 43/2014 (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 01/2017) thì người sử dụng đất nhận chuyển nhượng đất từ ngày 1-1-2008 đến trước ngày 1-7-2014 mà có giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại Điều 100 Luật Đất đai và Điều 18 Nghị định này thì được thực hiện thủ tục đăng ký đất đai, cấp GCN lần đầu mà không phải làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất; cơ quan tiếp nhận hồ sơ không được yêu cầu người nhận chuyển quyền sử dụng đất nộp hợp đồng, văn bản chuyển quyền sử dụng đất.
Có đủ căn cứ để xác định bà Ngâm, ông Hòa thuộc trường hợp trên để đủ điều kiện cấp GCN, bởi lẽ:
Thứ nhất, hai người này là người đang sử dụng đất tại nhà 102/51, phần đất này chủ đất cũ có đăng ký trong sổ mục kê đất và đăng ký theo Tài liệu 299/TTg (có một trong các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai và Điều 18 Nghị định 43/2014).
Thứ hai, GCN đã cấp cho nhà đất tại số 102/51 Phan Huy Ích đã bị hủy theo Bản án hành chính số 110/2019/HC-ST và đã được UBND quận Tân Bình thu hồi. Do đó, việc bà Ngâm, ông Hòa thực hiện thủ tục cấp GCN đối với nhà đất nêu trên là cấp lần đầu. Cạnh đó, các giấy tờ chuyển quyền sử dụng đất cho bà Ngâm, ông Hòa đều có chữ ký của các bên liên quan.
Thứ ba, các tài liệu, chứng cứ trong vụ án thể hiện quan điểm UBND quận Tân Bình cho rằng bà Ngâm, ông Hoà thỏa thuận nhận chuyển nhượng nhà đất nêu trên vào thời điểm năm 2015 (thời điểm lập vi bằng) là chưa đủ cơ sở.
