Sau bài báo “Tìm lối ra cho tiền sử dụng đất vượt hạn mức” (Pháp Luật TP.HCM ngày 20-4), nhiều bạn đọc đề nghị TP phải có ngay một cơ chế thuận lợi, rõ ràng, đơn giản để người dân nộp tiền sử dụng đất cho phần vượt hạn mức khi chuyển mục đích sử dụng. Trong đó, ban hành hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất là một hướng khả thi, thay vì bắt buộc phải thẩm định từng trường hợp. Chúng tôi xin đăng một số ý kiến tiêu biểu với mong muốn cùng TP tìm ra một hướng đi hợp pháp luật, hợp lòng dân.
Giá thị trường là giá nào?
TP muốn tiền sử dụng đất phải nộp theo giá thị trường nhưng giá thị trường là giá nào? Không lẽ người dân lố 1 m2 cũng phải chờ thẩm định hay sao? Với những dự án kinh doanh vài ngàn mét vuông hay vài hecta thì không nói nhưng đất của hộ gia đình cá nhân chỉ lố hạn mức chừng 10 m2 thì công ty nào chịu nhận thẩm định, phí phải trả bao nhiêu?
Nhiệm vụ của TP là phải ban hành một bảng giá đất sát giá thị trường để làm cơ sở cho việc nộp tiền sử dụng đất. Nếu không làm được điều đó, cách tốt nhất là phải ban hành hệ số điều chỉnh chứ đừng để người dân bị ách tắc hoài. Cách làm của tỉnh Bình Dương rất hay khi xây dựng nhiều hệ số K theo từng trục đường, chi tiết đến từng huyện thị.
Người dân làm thủ tục nộp tiền sử dụng đất tại Chi cục thuế quận 6, TP.HCM. Ảnh: HTD
Mặt khác, tôi nghĩ TP đang nhầm lẫn khi cho rằng cần siết việc nộp tiền sử dụng đất của hộ gia đình cá nhân nhằm ngăn chặn việc chuyển mục đích tràn lan, gây ảnh hưởng hạ tầng… Đất phù hợp quy hoạch mới được chuyển mục đích, đó là điều kiện tiên quyết. Quy hoạch là quyền của TP cho nên quản lý đất đai hay hay dở, tốt hay xấu là việc nằm trong tay TP, không phải nằm trong tay người dân. Quy hoạch không tốt, quản lý tình trạng xây dựng không phép, sai phép, không tốt thì mới dẫn đến tình trạng chuyển mục đích tràn lan, ảnh hưởng xấu đến hạ tầng.
Luật sư NGUYỄN THỊ CAM, Công ty Luật TNHH Đất Luật
Ban hành hệ số là một cách gỡ rối
Tiền sử dụng đất nộp theo giá thị trường chỉ phù hợp khi đây là quỹ đất công mà Nhà nước giao mới cho hộ gia đình, cá nhân hay doanh nghiệp (vì nó tương đương với việc mua một mảnh đất mới). Với đất nông nghiệp do người dân bỏ tiền ra mua hoặc do cha mẹ để lại thì đất đó đã là của họ, do đó phải nộp tiền sử dụng đất theo giá thị trường là bất hợp lý.
Khi siết chặt tiền sử dụng đất đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng, TP cần phải xác định mục tiêu đạt được là gì. Vì lý do tài chính hay để quản lý đất đai? Nếu để quản lý đất đai thì không cần thiết vì TP đã có đủ biện pháp để quản lý. Còn nếu nhằm vào lý do tài chính thì chính sách thuế phải hợp lý, hợp tình, vừa sức dân thay vì tận thu, đẩy họ vào khó khăn, ách tắc. Tuy nhiên, mục tiêu này còn chưa rõ ràng trong chính sách nộp tiền sử dụng đất của TP.
Hiện nay một số tỉnh đã ban hành hệ số điều chỉnh tiền sử dụng đất. Theo tôi, đây là một cách chữa cháy và gỡ rối cho sự bất hợp lý của Nghị định 69/2009 yêu cầu phải nộp tiền sử dụng đất theo giá thị trường. Đáng chú ý, các tỉnh không phân biệt hai trường hợp chuyển mục đích hay công nhận đất ở. Hệ số điều chỉnh tại các tỉnh cũng tương đối nhẹ nhàng khi hệ số cao nhất chỉ chừng 1,5 lần bảng giá đất. Theo tôi, nếu hệ số một lần thì cũng hợp lý, bởi như đã phân tích thì đất này vốn là của hộ gia đình cá nhân nên không thể bắt họ lại phải mua một lần nữa. Trong khi đó, TP.HCM dường như đang có sự cứng nhắc khi không ban hành hệ số mà để dân tự lo liệu. Thông tư 93/2011 của Bộ Tài chính đã cho TP được ban hành hệ số K, việc này hoàn toàn nằm trong thẩm quyền của TP.
Luật sư TRẦN THANH BÌNH, Công ty Luật LCT
Đừng sợ thất thu thuế
Đừng mong đợi và cầu toàn sẽ có một giá thị trường tuyệt đối chính xác. Chúng ta nên chấp nhận chỉ có thể có được một mức giá tương đối và nên chọn theo hướng có lợi cho người dân, tức là thấp hơn giá thị trường. Nhà nước đừng sợ thất thu thuế. Thị trường được khai thông, nhà cửa được xây dựng đúng phép, giao dịch trôi chảy… thì cái lợi mà Nhà nước thu được còn gấp nhiều lần hơn. Điều người dân mong đợi nhất hiện nay là có một cơ chế nộp tiền sử dụng đất nhanh chóng, thuận lợi, rõ ràng. Đó là việc TP cần làm ngay.
TS TRẦN VĂN NGÃI, ĐH Nông Lâm TP.HCM
CẨM TÚ ghi
