Ngày 1-4, nguồn tin cho biết Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an mới đây ban hành kết luận điều tra vụ án buôn lậu và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma (Lạng Sơn) cùng một số địa phương như Bắc Ninh, Hà Nội…
21 bị can bị đề nghị truy tố, trong đó có Lâm Đình Hưng (Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Hà Bắc). Hưng bị cáo buộc phạm tội buôn lậu, với vai trò cầm đầu.
Đặc biệt, hai trong số 21 bị can bị đề nghị truy tố tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, gồm Chu Bá Toàn (phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma) và Hoàng Thanh Sơn (cán bộ Đội nghiệp vụ hải quan, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma).
Hai bị can Chu Bá Toàn (trái) và Hoàng Thanh Sơn. Ảnh: CACC
Buôn lậu gần 5.000 tấn thuốc bắc
Theo cơ quan tố tụng, từ năm 2014, Lâm Đình Hưng cùng với anh trai là Lâm Đình Hoài sử dụng giấy tờ của người thân, thành lập nhiều công ty để vận chuyển thuê hàng hóa từ cửa khẩu Chi Ma về Ninh Hiệp (Gia Lâm, Hà Nội) cho các chủ hàng.
Đầu năm 2019, Hưng và Nguyễn Thị Ngân (một trong số các bị can) thỏa thuận về việc vận chuyển, buôn lậu thuốc bắc từ Trung Quốc về tỉnh Lạng Sơn.
Hai bên thống nhất Ngân sẽ là người thu gom thuốc bắc và hoa quả khô từ Trung Quốc, đóng hàng và thuê xe vận chuyển về cửa khẩu Chi Ma. Về phía mình, Hưng sử dụng các pháp nhân được thành lập trước đó để mở tờ khai hải quan với nội dung nhập khẩu hoa quả tẩm ướp, hoa cúc, hoa nhài, đỗ đen khô…
Trên thực tế, các bị can trộn lẫn dược liệu thuốc bắc vào các container, thùng hàng xe tải và qua mặt cơ quan chức năng để tuồn vào Việt Nam.
Kết luận điều tra nêu rõ, Hưng sử dụng thủ đoạn tráo container để nhập hàng lậu. Cụ thể, Hưng chuẩn bị sẵn một container có chứa hàng đúng với tờ khai hải quan, đặt sẵn trong bãi. Khi cơ quan hải quan kiểm tra, các bị can móc container này vào xe đầu kéo nên không phát hiện ra điều bất thường.
Kết thúc việc kiểm tra, các bị can sẽ tháo container trên ra và móc container có chứa thuốc bắc lẫn hoa quả khô vào xe đầu kéo để vận chuyển về kho. Hàng lậu được vận chuyển cho khách hàng tại 22 tỉnh, thành phố, trong đó chủ yếu tại Ninh Hiệp.
Từ tháng 5-2019 đến tháng 12-2019, đường dây này đã thực hiện buôn lậu gần 5.000 tấn thuốc bắc.
Hành vi thiếu trách nhiệm của cán bộ hải quan
Cũng theo kết luận, Chu Bá Toàn có nhiệm vụ phụ trách công tác chống buôn lậu, chỉ đạo thực hiện quy trình thủ tục hải quan đối với các loại hàng hóa xuất, nhập khẩu tại cửa khẩu Chi Ma.
Tuy nhiên, trong hai ngày 3 và 4-12-2019, bị can đã buông lỏng quản lý, không tổ chức triển khai việc giám sát trực tiếp cũng như bằng camera đối với hàng hóa, phương tiện trong khu vực giám sát hải quan.
Bị can còn không đôn đốc, kiểm tra công việc của các công chức dưới quyền trong việc giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu. Sự thiếu trách nhiệm này trực tiếp dẫn đến cơ quan hải quan không phát hiện hành vi tráo đổi container chứa hàng hóa thuốc bắc, từ đó các bị can khác lợi dụng sơ hở để nhập khẩu hàng hóa trái pháp luật.
Kết quả điều tra xác định Lâm Đình Hưng, Lâm Đình Hoài câu kết, móc ngoặc với Nguyễn Thị Ngân buôn lậu thuốc bắc với số lượng rất lớn. Dù vậy, đến nay cơ quan tố tụng chưa đủ căn cứ xác định thuốc bắc được xếp lẫn với hoa quả khô tại tờ khai hải quan của công ty nào.
Theo chứng cứ thu thập được, tờ khai hàng hóa nhập khẩu ngày 4-12-2019 của Công ty TNHH xuất nhập khẩu Ninh Hiệp thể hiện các bị can đã xếp lẫn thuốc bắc để đưa qua cửa khẩu và bị bắt quả tang. Do đó, cơ quan điều tra chỉ xem xét trách nhiệm của các công chức hải quan liên quan đến tờ khai này, với tổng giá trị hàng hóa buôn lậu là hơn 4 tỉ đồng.
