Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi bộ, ngành, địa phương lấy ý kiến cho đề án phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện mới. Trong đó với giá điện sinh hoạt, bộ đề xuất rút ngắn các bậc với hai phương án là năm bậc và bốn bậc, thay vì sáu bậc như hiện nay.
Đề xuất rút ngắn các bậc trong biểu giá điện sinh hoạt
Trên cơ sở phân tích của các đơn vị tư vấn, Bộ Công Thương thống nhất không xem xét phương án giá sinh hoạt đồng giá trong các phân tích lựa chọn biểu giá bán lẻ điện. Theo đó, bộ đề xuất hai phương án biểu giá điện sinh hoạt là năm bậc và bốn bậc nhưng được thiết kế lại.
 |
Trong đề xuất đang lấy ý kiến, Bộ Công Thương dự kiến rút xuống còn năm bậc và bốn bậc. Ảnh: A.HIỀN |
Phương án 1: Cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ sáu bậc xuống năm bậc theo như đề xuất của EVN và tư vấn (tại Công văn 404/EVN-TCKT) nhưng có thay đổi về cơ cấu tỉ trọng so với giá bán lẻ điện bình quân. Cụ thể, bậc 1: Cho 100 kWh đầu tiên; bậc 2: Cho kWh 101-200; bậc 3: Cho kWh 201-400; bậc 4: Cho kWh 401-700; bậc 5: Cho kWh từ 701 trở lên.
Trên cơ sở thiết kế các bậc nêu trên, giá điện cho từng bậc được thiết kế lại như sau: Giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ).
Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện 401-700 kWh và trên 700 kWh. Giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc 101-200 kWh và 201-300 kWh. Giá điện cho bậc 401-700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Với phương án này, giá điện bán lẻ thấp nhất là 1.678 đồng/kWh, cao nhất là 3.356 đồng/kWh (chưa gồm thuế VAT).
Phương án 2: Cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ sáu bậc xuống bốn bậc như theo đề xuất của EVN và tư vấn. Cụ thể, bậc 1: Cho 100 kWh đầu tiên; bậc 2: Cho kWh 101-300; bậc 3: Cho kWh 301-700; bậc 4: Cho kWh từ 701 trở lên.
Theo phương án này, giá điện cho từng bậc được thiết kế lại theo hướng giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội...
Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện 100-200 kWh; 301-400 kWh và trên 700 kWh. Giá điện cho các bậc 101-700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Bộ Công Thương thống nhất không xem xét phương án giá sinh hoạt đồng giá trong các phân tích lựa chọn biểu giá bán lẻ điện.
Phương án nào lợi hơn?
Bộ Công Thương cho rằng phương án năm bậc có ưu điểm là đơn giản, dễ hiểu do giảm từ sáu bậc như cơ cấu biểu giá điện hiện nay xuống còn năm bậc giá điện.
Ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ của bậc cao hơn nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện và khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả.
Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội không thay đổi so với áp dụng cơ cấu biểu giá bán lẻ điện hiện hành. Các hộ có mức sử dụng điện từ 710 kWh trở xuống sẽ có tiền điện phải trả giảm đi.
Nhược điểm là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711 kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.
Với phương án 2, Bộ Công Thương đánh giá việc phân chia giảm bớt một bậc so với phương án năm bậc nêu trên sẽ làm giảm bớt một phần tác động tăng tiền điện trong các tháng chuyển mùa, với phần lớn các hộ sử dụng điện nằm trong dải sử dụng 100-300 kWh.
Tuy nhiên, phương án bốn bậc sẽ làm tăng tiền điện phải trả đối với các hộ có mức sử dụng 119-232 kWh/tháng và các hộ có mức sử dụng trên 806 kWh/tháng.
Theo đánh giá sơ bộ của Bộ Công Thương thì tác động tăng tiền điện đối với các hộ có mức sử dụng 119-232 kWh/tháng là không lớn với mức tiền điện tăng thêm tối đa chỉ 12.100 đồng/tháng/hộ, tương ứng mức tăng tiền điện là 3,25%.
Ngoài ra, Bộ Công Thương cho rằng phương án bốn bậc sẽ có tác dụng thấp hơn trong việc khuyến khích khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả so với phương án năm bậc.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, một số chuyên gia cho rằng để xác định được phương án nào tối ưu thì phải có sự tính toán cụ thể. Theo đó, phải xác định được mức giá bán lẻ điện bình quân; xét các mục tiêu về chính sách xã hội, hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ thu nhập thấp; mục tiêu sử dụng điện tiết kiệm.
Điển hình, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng cơ cấu biểu giá bán lẻ điện thì nên chia nhiều bậc, càng nhiều bậc càng tốt. Vì như vậy mới phản ánh được chính xác các mục tiêu về chính sách xã hội, sử dụng điện tiết kiệm. “Nguyên tắc biểu giá điện càng nhiều bậc thì mức độ đánh giá càng chính xác” - ông Long nhấn mạnh.
Chuyên gia Ngô Đức Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng (Bộ Công Thương), cũng băn khoăn: “Các phương án này dựa trên giá điện bình quân là bao nhiêu? Để lựa chọn phương án nào thì cần có sự tính toán cụ thể. Không cần biết bao nhiêu bậc nhưng tổng số doanh thu cộng lại phải không vượt quá so với giá bình quân”.•
Giá bán điện cho sản xuất, kinh doanh… thay đổi
Theo đề xuất của đề án, giá bán điện cho sản xuất, kinh doanh và hành chính sự nghiệp cũng thay đổi. Việc phân bổ chi phí của ngành điện sẽ theo cấp điện áp và theo nhóm khách hàng điện, trong đó giữ nguyên giá ở khung giờ bình thường, cao điểm như hiện hành nhưng điều chỉnh tăng giá ở khung giờ thấp điểm.
Nhóm khách hàng kinh doanh sẽ bổ sung cơ sở lưu trú, du lịch áp dụng giá bán lẻ điện bằng nhóm khách hàng sản xuất và các hộ kinh doanh khác. Giá bán điện theo bốn cấp điện áp cũng sẽ được áp dụng cho nhóm khách hàng sản xuất. Nhóm khách hàng đơn vị hành chính sự nghiệp sẽ bổ sung bệnh viện, nhà trẻ, mẫu giáo, trường phổ thông, chiếu sáng công cộng...
