Cũng theo kết quả khảo sát này, chỉ có khoảng 21% học sinh biết 10 bài dân ca VN trở lên.
Kết quả này sẽ khiến nhiều người bất ngờ nhưng không hề ngạc nhiên, bởi thực tế nó thế. “Không phải học sinh thờ ơ với di sản phi vật thể nói chung và với dân ca VN nói riêng, mà điều cốt yếu là chương trình dạy học phải hấp dẫn các em” - ThS Nguyễn Thị Tố Mai, trưởng khoa sư phạm âm nhạc Trường ĐH Sư phạm nghệ thuật trung ương, nhận xét, theo Tuổi Trẻ.
Một giờ học hát dân ca của học sinh trường THCS Tiên Lữ (Hưng Yên). Ảnh: GDTĐ
Theo chương trình đổi mới của Bộ GD&ĐT, các tiết học dân ca chiếm tỉ lệ không nhỏ trong chương trình âm nhạc THCS. Cụ thể, lớp 6 học 3 tiết, lớp 7 học 3 tiết, lớp 8 học 2 tiết, lớp 9 học 2 tiết, chiếm tỉ lệ khoảng 36 % của các tiết học hát trong chương trình.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy, đa số học sinh THCS ở nhiều địa phương trong cả nước không mặn mà với các làn điệu dân ca truyền thống của đất nước. Các em có xu thế chạy theo các dòng nhạc thị trường hoặc nhạc ngoại lai vừa sôi động vừa hấp dẫn mà không mấy học sinh có thể thuộc được hết trọn vẹn một bài dân ca.
PLO xin giới thiệu đến bạn đọc 10 bài dân ca phổ biến nhất để mỗi người chúng ta có “một vé đi về với tuổi thơ”, với những làn điệu dân ca ngọt ngào của âm nhạc dân tộc:
1. Lý cây bông
Bắc kim thang cà lang bí rợ. 3. Xòe hoa - dân ca Thái
Cột qua kèo là kèo qua cột.
Chú bán dầu qua cầu mà té.
Chú bán ếch ở lại làm chi.
Con le le đánh trống thổi kèn.
Con bìm bịp thổi tò tí te tò te.
Bùng boong bính boong
Ngân nga tiếng cồng vang vang
Nghe tiếng chiêng reo vui rộn ràng
Theo tiếng khèn tiếng sáo vang lừng
Tay nắm ty ta cùng xòe hoa
4. Lý kéo chài
Gió lên rồi căng buồm cho khoái
Gác chèo lên ta nướng khô khoai hờ hơ!
Tình tang tang tính tính tang
Khoan hỡi khoan hò
Bỏ ghe mà nghiêng ngửa ớ ơ là hò
Không ai chống chèo
Không ai chống chèo ơ hò ơ hò là hò ơ hơ
5. Trống cơm
Tình bằng có cái trống cơm
Khen ai khéo vỗ
Ố mấy bông mà nên bông
Ố mấy bông mà nên bông
Một đàn tang tình con xít
Một đàn tang tình con xít
Ố mấy lội, lội, lội sông
Ố mấy đi tìm, em nhớ thương ai
Đôi con mắt ố mấy lim dim
Một bầy tang tình con nhện
Ố ôi a ố mấy giăng tơ
Giăng tơ ấy mấy đi tìm em nhớ thương ai
Duyên nợ khách tang bồng ơ bồng
6. Lý ngựa ô
Khớp con ngựa ngựa ô
Ngựa ô anh khớp, anh khớp cái kiệu vàng (ư...)
Anh tra khớp bạc, lục lạc đồng đen
Búp sen lá dặm, giây cương nhuộm thắm
Cáng roi anh bịt đồng thòa
Là đưa ý a đưa nàng, đưa nàng
Anh đưa nàng về dinh
Là đưa ý a đưa nàng, đưa nàng
Anh đưa nàng về dinh
Cây (i) trúc xinh, tang tình là cây trúc mọc 2. Cây (i) trúc xinh, tang tình là cây trúc mọc 3. Cây (i) trúc xinh, tang tình là cây trúc mọc
Qua (i) lối nọ (i) như bờ ao
Chị Hai xinh tang tình là chị Hai đứng
đứng nơi nào qua lối như cũng xinh (láy)
Qua (i) lối nọ (i) như bên đình
Chị Hai xinh tang tình là chị Hai đứng
đứng một mình qua lối như cũng xinh (láy)
Qua (i) lối nọ (i) cơn mưa rào
Lòng tôi yêu tang tình là chị Hai có
có dạ nào qua lối như làm ngơ (láy)
Kêu cái mà quạ kêu, kêu cái mà quạ kêu.
Quạ kêu nam đáo, nam đáo nữ phòng, người dưng khác họ, chẳng nọ thời kia.
Nay dìa thì mai ở, ban ngày thời mắc cỡ, tối ở quên dìa. Rằng a í a ra dìa, lrằng thương nhớ thương.
Tình a í a ra dìa, lòng thương nhớ thương.
9. Cò lả
Con cò, cò bay lả lả bay la.
Bay từ, từ cửa phủ bay ra ra cánh đồng.
Tình tính tang tang tính tình.
Ơi bạn rằng ơi bạn ơi rằng có biết biết hay chăng.
Rằng có nhớ, nhớ hay chăng?
10. Lý chiều chiều
thấy cô tang tình gánh nước tưới cây tưới cây ngô đồng
Ai xui trong lòng, trong lòng tôi thương
Thương cô tưới cây ngô đồng...
