Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, ông Phạm Minh Trung, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Gia Lai, cho biết thời gian qua trên địa bàn tỉnh có rất nhiều hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (SDĐ) (sổ hồng) liên quan đến hợp thửa bị ách tắc do chưa có quy định về “tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đồng thời với hợp thửa”. Việc này gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người SDĐ, phát sinh khiếu nại và thất thu ngân sách.
“Sở đã có văn bản gửi Bộ TN&MT xin ý kiến, hướng dẫn giải quyết nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi” - ông Trung nói.
Bên nói được, bên trả lời không
Do có nhu cầu hợp thửa hai thửa đất tại xã Biển Hồ, TP Pleiku, bà ĐTKL (quận Tân Bình, TP.HCM) đã làm thủ tục hợp thửa, xin cấp sổ hồng và được UBND TP Pleiku ký quyết định cho phép chuyển mục đích SDĐ. Cụ thể, lô đất nông nghiệp hơn 537 m2 tại thôn 2, xã Biển Hồ của bà L được UBND TP Pleiku đồng ý cho chuyển mục đích SDĐ sang đất ở, phù hợp với quy hoạch của địa phương. Sau chuyển đổi, phần đất này sẽ được hợp thửa vào lô đất liền kề đã được cấp sổ từ năm 2019. Tuy nhiên, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Gia Lai - Chi nhánh TP Pleiku lại trả lời là không thực hiện hợp thửa, cấp sổ hồng cho trường hợp này được.
Theo lý giải của đơn vị này, UBND TP Pleiku cho phép chuyển mục đích SDĐ nhưng không cấp sổ hồng vì quy trình chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất và hợp thửa chưa có trong bộ thủ tục hành chính, phần đất chuyển đổi không tiếp giáp với đường giao thông. Do vậy, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Gia Lai - Chi nhánh TP Pleiku không có cơ sở để thực hiện.
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng tôi đã liên hệ làm việc với ông Trương Đức Vinh, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP Pleiku, tuy nhiên ông Vinh từ chối làm việc vì chưa có ý kiến bằng văn bản của lãnh đạo.
Tương tự, ông Ngô Văn Bản (ngụ phường Phù Đổng, TP Pleiku) bức xúc: “Gia đình tôi đã nộp hồ sơ và đóng tiền thuế hơn 140 triệu đồng để chuyển mục đích SDĐ từ nông nghiệp sang đất ở gần một năm nay rồi nhưng đến nay vẫn chưa chuyển đổi được để hợp thửa”.
Theo ông Bản, trước đây gia đình ông có hơn 2.192 m2 đất nông nghiệp tại hẻm 94 đường Phù Đổng. Sau đó, gia đình ông tách thửa và chuyển đổi sang đất ở diện tích mặt đường. Đến nay, gia đình ông có nhu cầu xây nhà trọ nên muốn chuyển 340 m2 còn lại sang đất ở để hợp thửa.
“Do diện tích đất chuyển đổi của tôi không giáp mặt đường nên không chuyển được, trong khi lô đất liền kề phía trước của tôi có tiếp giáp với đường. Tôi đã đi nhiều nơi để hỏi nhưng đều được trả lời là do chưa có quy định” - ông Bản nói.
Không cấp giấy được do chưa có quy định
Theo ông Phạm Minh Trung, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Gia Lai, bộ thủ tục hành chính (do Bộ TN&MT ban hành) và các quy định pháp luật về đất đai chưa quy định chuyển mục đích SDĐ đồng thời với hợp thửa đất để cấp trên cùng một sổ hồng.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa ban hành quyết định quy định cụ thể điều kiện tách thửa đất, điều kiện hợp thửa đất theo từng loại đất và diện tích tối thiểu được tách thửa đối với từng loại đất. Do đó, với các trường hợp trên không hợp thửa được và bị trả lại hồ sơ.
Các vướng mắc đều rơi vào thủ tục tách thửa đồng thời với hợp thửa và chuyển mục đích SDĐ đồng thời với hợp thửa đất. Trường hợp thứ nhất, hợp thửa mà các thửa đất không cùng mục đích SDĐ và có diện tích, kích thước tối thiểu không đảm bảo quy định diện tích tối thiểu tách thửa thì cần thiết phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích SDĐ đồng thời với thủ tục hợp thửa với thửa đất liền kề có cùng mục đích SDĐ.
Trường hợp thứ hai là thửa đất chuyển mục đích SDĐ từ đất nông nghiệp sang đất ở nhưng không có cạnh tiếp giáp với đường giao thông thì cần thiết phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích SDĐ đồng thời với thủ tục hợp thửa với thửa đất liền kề tiếp giáp với đường giao thông có cùng mục đích SDĐ. Theo quy định của tỉnh Gia Lai, việc chuyển mục đích SDĐ sang đất ở chỉ thực hiện đối với thửa đất có tiếp giáp với đường giao thông. Quá trình thực hiện phải đồng thời, trong khi chưa có quy định cụ thể về việc này.
UBND tỉnh kiến nghị cho tạm dừng xây dựng quy định
Ngày 14-3-2022, Sở TN&MT tỉnh Gia Lai có tờ trình và được UBND tỉnh Gia Lai chấp thuận chủ trương xây dựng quyết định quy phạm pháp luật quy định điều kiện tách thửa đất, hợp thửa đất theo từng loại đất và diện tích tối thiểu tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, sau khi có dự thảo, Sở Tư pháp cho rằng việc UBND tỉnh quy định các nội dung này là phạm vào hành vi bị nghiêm cấm quy định tại khoản 4 Điều 14 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Do vậy, UBND tỉnh Gia Lai đã có báo cáo Chính phủ, Bộ TN&MT về những khó khăn, vướng mắc trong việc xây dựng quyết định quy định điều kiện tách thửa đất, điều kiện hợp thửa đất theo từng loại đất và diện tích tối thiểu tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh để có hướng tháo gỡ. Đồng thời kiến nghị chấp thuận cho phép UBND tỉnh Gia Lai tạm dừng xây dựng quyết định quy định điều kiện tách thửa đất, điều kiện hợp thửa đất theo từng loại đất và diện tích tối thiểu tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn cho đến khi Luật Đất đai (sửa đổi) được ban hành.
