Tại Hội nghị đẩy mạnh triển khai chương trình 120.000 tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư do NHNN và Bộ Xây dựng phối hợp tổ chức sáng nay (12-3), NHNN cho biết, tính đến nay, mới có 28/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia chương trình 120.000 tỉ đồng, với 68 dự án.
Lãi suất cho vay vẫn cao
Trong đó, một số địa phương đã công bố nhiều dự án như: Hà Nội (6 dự án), TP.HCM (6 dự án), Bắc Ninh (6 dự án), Bình Định (5 dự án)...Trong số 68 dự án thì chỉ có 30 dự án có nhu cầu vay vốn. Các dự án còn lại không có nhu cầu vay vốn do đã hoàn thành hoặc đã thu xếp nguồn vốn khác.
Trong số 30 dự án có nhu cầu vay vốn, các NHTM đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7.000 tỉ đồng. Trong đó, có 10 dự án có nhu cầu giải ngân bao gồm: 7 dự án cấp tín dụng cho chủ đầu tư, 2 dự án cấp tín dụng đối với người mua nhà và 1 dự án cấp tín dụng cho cả chủ đầu tư và người mua nhà.
BIDV đã giải ngân cho 3 chủ đầu tư dự án tại các tỉnh Phú Thọ, Thanh Hóa và Bình Dương với số tiền là 95,7 tỷ đồng.
Vietinbank đã giải ngân cho 1 chủ đầu tư dự án tại tỉnh An Giang với số tiền là 128,6 tỷ đồng và cho người mua nhà tại 1 dự án với số tiền là 0,4 tỷ đồng.
Còn Agribank đã giải ngân cho 4 chủ đầu tư dự án tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Ninh và Kiên Giang với số tiền là 415,7 tỷ đồng và cho người mua nhà tại 2 dự án với số tiền là 5,7 tỷ đồng.
Theo ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD), việc giải ngân gói tín dụng này còn khiêm tốn là do các địa phương thiếu nguồn đất sạch, thủ tục vay vốn ngân hàng quá lâu.
Do đó ông Tuấn Anh đề nghị các địa phương giao đất sạch cho các dự án phát triển NƠXH thì doanh nghiệp mới thực hiện đầu tư, giải ngân vốn mới nhanh được.
Ông Tuấn cho rằng, đối với các NHTM, hiện thủ tục vay vốn đang rất lâu vì phải trải qua quá trình thẩm định hiệu quả của dự án. Ông Tuấn Anh đề xuất nên bỏ qua quá trình này bởi đã là phát triển NƠXH thì đương nhiên dự án phải có hiệu quả, quy định rất rõ chủ đầu tư được 10% lợi nhuận trên tổng chi phí của dự án.
Chia sẻ tại cuộc họp, đại diện Công ty CP Đức Mạnh tại Đà Nẵng cho biết, thủ tục hành chính để xây và mua NƠXH còn nhiều vướng mắc. Ngoài ra, lãi suất cho vay của gói 120.000 tỉ đồng còn cao. Hiện mức lãi suất cho vay bình thường là 8%-9% nhưng lãi suất của gói vay 120.000 tỉ đồng đã là 7%-8,2%.
“Mức lãi suất này chênh lệch không lớn với mức lãi suất thông thường, chúng tôi đề nghị ngân hàng xem xét giảm mức suất xuống thấp hơn nữa để doanh nghiệp ‘mặn mà’ với việc vay vốn,” đại diện Công ty CP Đức Mạnh nói.
Ông Vương Quốc Toàn - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lan Hưng kiến nghị, có thể nhích lãi suất cho vay với DN là chủ đầu tư dự án lên 9-9,5%/năm nhưng giảm lãi suất cho vay với người dân xuống 6%/năm để hỗ trợ người mua nhà. Vì lãi suất cho vay của gói 120.000 tỉ hiện nay vẫn còn cao so với thu nhập và khả năng trả nợ của các đối tượng mua NƠXH. Cũng theo ông Toàn, thủ tục cho vay vẫn còn phức tạp, cần đơn giản hóa hơn.
Ngân hàng "đỏ mắt tìm khách"
Trong khi DN than khó tiếp cận vốn thì nhiều NHTM lại khẳng định đang mòn mỏi tìm khách hàng. Thậm chí, nhiều ngân hàng đã ký hợp đồng tín dụng với khách hàng với hạn mức tín dụng khá lớn, song khách hàng vẫn chưa muốn giải ngân.
Ông Lê Ngọc Lâm - Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho hay, tính từ đầu năm đến nay, tín dụng của BIDV vẫn âm hơn 1%, ngân hàng đang “đỏ mắt tìm khách hàng”.
Riêng với gói 120.000 tỉ đồng, BIDV đã tiếp cận 8 dự án, phê duyệt 4 dự án với tổng dư nợ gần 1.000 tỉ đồng song đến nay mới giải ngân hơn 96 tỉ đồng, nguyên nhân là các DN muốn thực hiện dự án bằng vốn tự có trước, chưa muốn dùng đến vốn vay ngân hàng.
Tương tự, bà Phùng Thị Bình - Phó Tổng giám đốc Agribank cho biết, một trong các nguyên nhân khiến gói 120.000 tỉ đồng giải ngân chậm là nhiều dự án gặp vướng mắc về pháp lý, đối tượng mua nhà ở xã hội quá hẹp.
Liên quan đến đề xuất của DN về việc giảm thêm lãi suất, ông Nguyễn Thanh Tùng - Tổng giám đốc Vietcombank cho biết, nguồn vốn để duy trì gói 120.000 tỉ đồng hiện nay là nguồn lực của các NHTM, không phải vốn hỗ trợ từ ngân sách. Trong bối cảnh xu hướng lãi suất chưa rõ ràng, kéo dài thời gian ưu đãi lãi suất lên 5 năm sẽ rủi ro cho ngân hàng. Do đó, ngân hàng đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu cơ chế hỗ trợ lãi suất hoặc chuyển nguồn gói hỗ trợ lãi suất 2% (40.000 tỉ đồng) sang hỗ trợ NƠXH.
Đây cũng là tình trạng gặp phải tại nhiều ngân hàng, gây khó khăn cho cả DN và ngân hàng. Đơn cử, BIDV từng rót vốn cho Tập đoàn Lan Hưng thực hiện một dự án nhà ở xã hội ở Thuận Thành (Bắc Ninh), song dự án thực hiện xong không bán được vì Sở Xây dựng chỉ cho phép công nhân tại huyện Thuận Thành được mua. Cuối cùng, hàng trăm hồ sơ đăng ký mua không được chấp thuận trong khi chủ đầu tư buộc phải xin ngân hàng cơ cấu nợ nhiều lần vì nhà không bán được.
Đại diện BIDV mong mỏi Bộ Xây dựng và các bộ ngành, địa phương tháo gỡ thủ tục pháp lý về dự án cho DN, mở rộng đối tượng mua NƠXH để ngân hàng và DN yên tâm đầu tư vốn.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Bộ Xây dựng đang đề nghị các địa phương báo cáo về việc thực hiện gói 120.000 tỉ đồng để tìm ra các khó khăn cùng tháo gỡ giải quyết. Đồng thời, Bộ sẽ trao đổi với NHNN để rà soát xem trong quá trình vay vốn chủ đầu tư, người mua nhà gặp phải những khó khăn để cùng tháo gỡ.
