Được thưởng thức nhiều lần món nấm rơm ngon ngọt do chị nấu, tôi quyết tâm phải đến nơi sản xuất ra nấm.
Nguyên liệu của nấm chỉ có mỗi... rơm duy nhất. Rơm được đóng thành từng gói như đóng gạch, gùi lại gói trong bao ni-lông ủ mười ngày thì tháo ra khỏi bao đem xếp vào kệ dài trong những nhà bạt được che kín, tránh ánh nắng mặt trời. Chính hơi nóng ủ từ rơm, từ mái nhựa làm cho nấm “lớn” nhanh hơn.
Được tận mắt nhìn những đám nấm hoài thai đang lên tròn vo trên rơm mục thật thích.
Tôi được chủ nhân cho chui vào nhà nấm, đây là điều cấm kỵ của người nuôi trồng nấm vì không cho người lạ vào. Việc cho người lạ vào, theo cô chủ đó là nguyên nhân nấm không lên, nấm bị “lụt”, lời giải thích của chị làm tôi ngỡ ngàng.
“Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng’’ người xưa đúc kết, món nuôi tằm canh giấc khó sao thì nhà trồng nấm nay cũng vậy.
Nấm được giá vào ngày rằm, mồng một còn ngày thường thì xuống giá. Người sản xuất cũng chỉ bán được một giá vì nấm là món không thể để lâu, từ khi mọc trong rơm đến khi hái đem ra chợ chỉ vỏn vẹn trong một, hai ngày.
Mớ rơm tôi đem về gùi trước sân rồi bón phân. Chỉ sau mấy ngày mưa ẩm rồi nắng lên dỡ ra đã có thể lượm được những củ nấm lăn lông lốc.
Nấm đến chợ buổi sáng sớm, chiều đã phải hạ giá, bán rẻ bán tháo. Nấm sau một ngày ở chợ sẽ khô đi hoặc bung xòe ra, không còn chất lượng. Nên người trồng nấm vất vả lắm, tờ mờ hai ba giờ sáng đã dậy thu nhặt nấm để tinh mơ giao cho người thu mua về thành phố kịp phiên chợ sớm. Người trồng nấm thức đêm như nuôi tằm là vậy.
Tôi vừa nhặt được một rổ nấm nhỏ từ nhà nấm. Lúc nhặt củ nấm tròn vành vạnh như viên bi. Trong khi tôi đang viết, nhìn lại quả nấm đã tròn to bằng quả trứng gà ta. Tuyệt thật. Thế mới biết người trồng nấm chạy đua thế nào với thời gian.
Tôi hỏi người trồng nấm sao không xoay vòng cho đúng ngày rằm mồng một, nấm bán sẽ được giá. Người làm nấm cười rồi nói, cũng muốn lắm chớ mà đâu phải dễ, cũng quy trình vậy, cũng ủ, phơi, có đợt chẳng thu được ký nào. Hỏng. Và đã hỏng là lây, không chữa kịp phải bỏ cả giàn. Làm nấm cũng giống người làm mắm mát tay làm nên mắm ngon, còn không đủ ngày đủ tháng nấm không lên lại phun ra loại xíu xíu thân dài ngoẵng nở tràn như hoa... ưu đàm thì khổ!
Nấm rơm nấu với mướp. Ảnh: Internet
Nấm sáng sớm về chợ giấu mình trên chiếc rổ tròn căng, múp máp, sờ tay nấm phả hơi nóng ấm sực đầy sinh khí. Nấm nấu món chi cũng ngon, về vườn mùa này chị đãi tôi món bánh xèo nấm ngon ngọt. Đã thưởng thức bánh xèo nấm thì món pizza nấm sao bằng.
Chị xắt xéo những tai nấm mập mạp thả vào thau bột gạo mới xay, thêm chút lá hẹ, đập quả hột gà, chút muối, miếng bánh xèo mỏng giòn ngọt trên từng tai nấm, vị ngọt thanh, dai mềm của nấm mà không phải vị ngọt hơi gắt gắt của tôm.
Thật vậy, hãy thử một lần ăn nấm rơm đi bạn!
