Ngày 5-3, TAND TP.HCM mở phiên toà xét xử sơ thẩm vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB và các đơn vị có liên quan. Dự kiến phiên toà sẽ diễn ra từ ngày 5-3 đến ngày 29-4.
An ninh phiên toà được siết chặt
Ngay từ sáng sớm lực lượng an ninh bảo vệ phiên toà đã có mặt, an ninh phiên toà được siết chặt. Khoảng 7 giờ sáng đoàn xe chở bị cáo Trương Mỹ Lan cùng 80 bị cáo khác đến toà.
Bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác bị đưa ra xét xử về các tội: Tham ô tài sản; đưa hối lộ; nhận hối lộ; vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo BLHS 2015 và vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng theo BLHS 1999.
Trong đó, bị cáo Trương Mỹ Lan bị truy tố, xét xử về ba tội tham ô tài sản; đưa hối lộ; vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Trong vụ án này, VKSND Tối cao còn truy tố các bị cáo là cựu cán bộ thanh tra của Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước; cựu cán bộ thuộc NHNN chi nhánh TP.HCM vì đã tiếp tay, bao che cho sai phạm của Trương Mỹ Lan. Trong đó, Trưởng đoàn thanh tra là Đỗ Thị Nhàn bị truy tố về tội nhận hối lộ 5,2 triệu USD; 16 bị cáo bị truy tố về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; 3 bị cáo bị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong tổng số 86 bị cáo bị truy tố có 5 bị cáo là cựu lãnh đạo ngân hàng SCB đang trốn truy nã. Trong quá trình xét xử nếu không ra đầu thú thì sẽ xét xử vắng mặt.
Để phục vụ cho công tác xét xử, TAND TP.HCM đã hơn 2.400 người liên quan gồm: 316 cá nhân thuộc nhóm cán bộ Ngân hàng SCB; 1.153 người liên quan là các cá nhân đứng tên công ty, tên vay, đứng tên các tài sản thế chấp tại SCB thực hiện việc nộp, rút tiền; 692 người liên quan là các pháp nhân thuộc nhóm đứng tên vay tiền, nhận tiền tại SCB; 42 người liên quan là các cá nhân tại Ngân hàng Nhà nước và nhóm người liên quan khác.
TAND TP.HCM cũng triệu tập người phiên dịch do bị cáo Chu Nap Kee Eric (chồng bà Lan) có quốc tịch Trung Quốc.
Gây thiệt hại 498.000 tỉ đồng
Theo cáo trạng, Trương Mỹ Lan cùng nhiều đồng phạm đã thực hiện chuỗi hành vi gồm: tuyển chọn, bố trí nhân sự thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt tại Ngân hàng SCB, thành lập một số đơn vị thuộc ngân hàng SCB chuyên trách cho vay, giải ngân theo yêu cầu của bà Lan; thành lập, sử dụng hàng ngàn công ty “ma”, thuê nhiều cá nhân; câu kết với các cá nhân đứng đầu nhiều doanh nghiệp liên quan để thực hiện tội phạm.
Tiếp đó, thông đồng với nhiều công ty thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản bảo đảm; tạo lập số lượng rất lớn hồ sơ vay vốn khống để rút tiền từ ngân hàng SCB; lập phương án rút tiền, “cắt đứt” dòng tiền sau khi giải ngân.
Trương Mỹ Lan đã sử dụng hơn 1.000 công ty trong và ngoài nước, lấy Tập đoàn Vạn Thịnh Phát làm trung tâm, chia thành bốn nhóm chính (nhóm định chế tài chính, nhóm công ty có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, nhóm các công ty ma tại Việt Nam, mạng lưới các công ty tại nước ngoài) để lập khống hồ sơ vay. Tổng cộng SCB giải ngân 2.257 khoản/hơn 1 triệu tỉ đồng - chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng.
Tính đến ngày 17-10-2022, nhóm bị cáo Lan còn 1.284 hồ sơ vay, tương đương dư nợ 677.286 tỉ đồng thuộc nhóm không có khả năng thu hồi. Trong đó, từ tháng 1-2012 đến tháng 12-2017, bị cáo vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, gây thiệt hại hơn 64.000 tỉ đồng.
Trong giai đoạn từ tháng 1-2018 đến tháng 10-2022, bị cáo Trương Mỹ Lan gây thiệt hại hơn 304.000 tỉ đồng nợ gốc, và hơn 129.000 tỉ đồng lãi phát sinh, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay.
Tổng số tiền Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm gây thiệt hại cho ngân hàng SCB khoảng 498.000 tỉ đồng.
Một số hình ảnh khác tại phiên tòa:
Sẽ có giai đoạn 2 của vụ án
Theo đại diện lãnh đạo TAND TP.HCM cho biết vụ án này có 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1: Tập trung , truy tố, xét xử 86 bị cáo về các tội: Tham ô tài sản, đưa hối lộ, nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng và tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Giai đoạn 2: điều tra, truy tố, xét xử các sai phạm liên quan đến trái phiếu .
Phiên toà sơ thẩm diễn ra từ ngày 5-3 đến ngày 29-4 là xét xử giai đoạn 1 của vụ án. Giai đoạn 1 sẽ tập trung điều tra, truy tố, xét xử các bị cáo về các tội danh trên để thu hồi tài sản và làm tiền đề giải quyết cho Giai đoạn 2.
Tại giai đoạn 1, CQĐT đã thu giữ, kê biên, phong tỏa hơn 590 tỉ đồng và gần 15 triệu USD, 1.237 bất động sản của Trương Mỹ Lan; 61 bất động sản của các bị cáo, 8 bất động sản của doanh nghiệp khác có liên quan; hàng triệu cổ phần tại SCB. Ngoài ra còn thu giữ 1 du thuyền, 9 , phong tỏa nhiều tài khoản ngân hàng, nhiều giấy đỏ, hợp đồng cho thuê…
Hiện CQĐT đã bàn giao hết số lượng tài sản trên cho cơ quan thi hành án TP.HCM để đảm bảo cho công tác thi hành án về sau.