Cục Cảnh sát giao thông( CSGT - Bộ Công an) cho biết qua quá trình làm sạch dữ liệu đăng ký xe, lực lượng CSGT đã phát hiện nhiều trường hợp một cá nhân đứng tên số lượng phương tiện bất thường. Có người đứng tên hơn 7.000 xe mô tô, thậm chí có trường hợp sở hữu trên 100 xe ô tô theo giấy đăng ký.
Theo Cục CSGT, kết quả xác minh cho thấy hầu hết các cá nhân trên đều làm nghề buôn bán xe, các phương tiện được mua bán qua giấy viết tay, không làm các thủ tục sang tên theo quy định.
Cục CSGT khuyến cáo, người dân cần thực hiện khai báo thu hồi biển số và đăng ký xe khi bán phương tiện theo đúng quy định. Việc này không chỉ đảm bảo quyền lợi mà còn giúp tránh nguy cơ vướng trách nhiệm pháp lý từ những vi phạm mà mình không gây ra.
Từ thực tế trên, nhiều người thắc mắc một người được sở hữu tối đa bao nhiêu chiếc xe? Nếu lỡ đứng tên giùm nhiều xe rồi thì bây giờ phải làm sao để tránh được các rắc rối pháp lý có nguy cơ xảy ra?
Trao đổi với PV, Luật sư Lê Hữu Nghĩa, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 32 Hiến pháp năm 2013, mọi người có quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất, phần vốn góp trong doanh nghiệp hoặc trong các tổ chức kinh tế khác; quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật bảo hộ.
Đồng thời, Điều 205 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quyền sở hữu như sau: Sở hữu riêng là sở hữu của một cá nhân hoặc một pháp nhân; tài sản hợp pháp thuộc sở hữu riêng không bị hạn chế về số lượng, giá trị.
Như vậy, pháp luật không hạn chế số lượng xe ô tô/xe gắn máy mà một công dân được quyền đứng tên sở hữu. Bởi đây là quyền cơ bản và được pháp luật bảo vệ.
Tuy nhiên, trên thực tế, một số cá nhân đứng tên giấy tờ của rất nhiều xe ô tô/xe gắn máy nhưng không phải là chủ sở hữu thực tế đối với số tài sản đó. Nguyên nhân phổ biến là do đã mua bán nhưng không thực hiện thủ tục thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe (thủ tục thu hồi) hoặc do được nhờ đứng tên giùm.
Việc đã mua bán nhưng không thực hiện thủ tục thu hồi hay việc đứng tên giùm đều tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý. Cụ thể:
Theo Thông tư 79/2024/TT-BCA, trong 30 ngày sau khi chuyển quyền sở hữu, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi chứng nhận đăng ký xe và biển số xe. Nếu vi phạm, cá nhân bị phạt 4-6 triệu đồng, tổ chức bị phạt 8-12 triệu đồng (Nghị định 168/2024). Nguy hiểm hơn, nếu xe liên quan đến tai nạn, tội phạm hoặc bị phạt nguội, chủ cũ vẫn bị triệu tập giải trình và có thể phải chịu trách nhiệm liên đới.
Khi phương tiện bị phạt nguội, chủ xe có nghĩa vụ hợp tác xác định người điều khiển. Theo điểm b khoản 8 Điều 47 Nghị định 168/2024, nếu không chứng minh được mình không phải người lái, chủ xe (người đứng tên) sẽ bị xử phạt thay cho người có hành vi vi phạm đó.
Từ những phân tích trên có thể thấy, việc không thực hiện thủ tục thu hồi hay việc đứng tên giùm đều có rủi ro pháp lý rất cao. Do đó, nếu chưa thực hiện thủ tục thu hồi thì phải nhanh chóng thực hiện thủ tục này, nhằm khắc phục sai phạm và hạn chế thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra.
Đối với người đứng tên giùm, nên cân nhắc để thỏa thuận chấm dứt việc đứng tên giùm. Trong thỏa thuận này, nên phân định rõ trách nhiệm pháp lý, nghĩa vụ bồi thường (nếu có) phát sinh trong thời gian đứng tên giùm này. Thỏa thuận này có thể sẽ hạn chế được một phần rủi ro, thiệt hại mà người đứng tên giùm có thể gặp phải.
