Là người tham gia trong các hoạt động tư pháp trên 40 năm ở nhiều vị trí nghề nghiệp khác nhau như trọng tài viên, thẩm phán và luật sư (LS), cũng đủ để tôi hiểu rõ nhiệm vụ của mình là tôn trọng sự thật khách quan nhằm bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người và pháp chế xã hội chủ nghĩa, dù ở cương vị nào.
Tuy nhiên, ở mỗi vị trí công việc khác nhau lại đòi hỏi chúng ta có lối tư duy khác nhau cho phù hợp với nhiệm vụ chuyên môn, đảm bảo đúng quy định pháp luật và đạo đức nghề nghiệp, đạo đức xã hội.
Thách thức trong “môi trường tư quyền”
Khi còn ở vị trí công quyền (thẩm phán TAND), tôi đã rất thích cách tranh tụng của một số LS có chuyên môn cao. Chính họ là những người đã đưa ra những lập luận pháp lý có tính dẫn dắt một cách thuyết phục cho HĐXX và VKS, giúp tòa thấy được những căn cứ về sự thật khách quan của vụ án, từ đó có những nhìn nhận, đánh giá chứng cứ chính xác để đưa ra phán quyết chính xác, phù hợp với những quy định pháp luật.
Chính vì thế, ngay khi về hưu, tôi đã chọn nghề LS để mong được tiếp tục sử dụng kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn của mình hành nghề LS với mong mỏi thử sức với môi trường mới - “môi trường tư quyền”, tự chịu trách nhiệm cá nhân trực tiếp với khách hàng trước đánh giá pháp lý của mình.
Có thể thấy một sự khác biệt rất rõ ràng, cụ thể: Trong quan hệ công việc với vai trò thẩm phán đối với đương sự, bị cáo thì thẩm phán nhân danh Nhà nước nhưng với vai trò LS đối với đương sự thì có thể là người đại diện theo ủy quyền hoặc người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho họ nhưng là chịu trách nhiệm trực tiếp với họ chứ không nhân danh tổ chức mang tính hành chính nào; thẩm phán nhận nhiệm vụ được phân công nhưng người LS sẽ chủ động nhận việc nếu thấy mình phù hợp. Chính điều này cho thấy sự chủ động tồn tại và phát triển của nghề LS là đây. Nếu người LS không trang bị cho mình đầy đủ kiến thức pháp luật, có lối tư duy sáng tạo trong hành nghề, bản lĩnh nghề nghiệp cùng với đạo đức nghề nghiệp thì rất khó để có được khách hàng tiềm năng và từ đó mới có điều kiện giúp miễn phí cho những người nghèo khó hay yếu thế.
Nếu luật sư không trang bị cho mình đầy đủ kiến thức pháp luật, không tư duy sáng tạo trong hành nghề, không có bản lĩnh và đạo đức nghề nghiệp thì khó có được nhiều khách hàng.
Một nghề cao quý
Tôi nhớ mãi hình ảnh một anh LS giỏi của Đoàn LS TP.HCM đi đến tòa lúc nào cũng mang theo bình nước thuốc để uống. Anh cười nói hiền lành: Làm nghề LS căng thẳng quá nên tôi bị bệnh đấy.
Tôi tưởng anh đùa nhưng nay tôi hiểu anh nói thật. Bởi tôi đã trải qua những vụ án hình sự cùng nhóm LS trẻ cãi miễn phí cho những vụ án có dấu hiệu oan, sai. Những thăng trầm của niềm vui và nỗi buồn đi theo vụ án từ TAND các cấp. Các bị cáo từ bị tuyên có tội, rồi không tội, rồi lại có tội…, cứ thế tôi và các đồng nghiệp phải chứng kiến những giọt nước mắt và nụ cười theo thời gian và tim thổn thức theo.
Từ vị trí thẩm phán tối cao với nhiều thuận lợi trong công việc và nhiều niềm kiêu hãnh về công quyền do Nhà Nước giao, nay chuyển qua công việc LS mà mình phải tự vươn lên bằng chính năng lực, kiến thức và bản lĩnh nghề nghiệp của mình, cùng sự chịu khó học hỏi các đồng nghiệp, tôi vẫn thấy luôn yêu nghề LS - một nghề cao quý.•
Luật sư trước nhu cầu hội nhập
Nhân Ngày truyền thống LS Việt Nam, Đoàn LS TP.HCM tổ chức nhiều hoạt động tư vấn pháp luật miễn phí, thông qua cả hai hình thức là trực tiếp và trực tuyến.
Các hoạt động này đều nhằm mục đích đem pháp luật đến với người dân, giải đáp những khó khăn, vướng mắc của người dân liên quan đến pháp luật. Đây cũng là hoạt động thực hiện chức năng xã hội của LS và cũng là sứ mệnh của LS. Đó là góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ các quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
Hoạt động này cũng là cơ hội để mỗi LS tự tu dưỡng, rèn luyện về đạo đức, ứng xử nghề nghiệp, giữ gìn thanh danh của LS, xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội.
Mặt khác, pháp luật của nước ta đang trong quá trình điều chỉnh, bổ sung nhằm phục vụ chủ trương cải cách tư pháp và hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy, tôi luôn nhắc nhở các LS phải không ngừng học tập, rèn luyện các kỹ năng hành nghề và đặc biệt phải cập nhật được các kiến thức pháp luật, trau dồi ngoại ngữ nhất là tiếng Anh. Có như vậy mới bảo vệ tốt nhất quyền lợi của khách hàng, đáp ứng được nhu cầu xã hội ngày càng phát triển, khẳng định được vị trí, vai trò của đội ngũ LS TP.HCM nói riêng và đội ngũ LS trên cả nước nói chung.
LS NGUYỄN VĂN TRUNG, Chủ nhiệm Đoàn LS TP.HCM
Luật sư tham gia xây dựng chính sách pháp luật
Nhân dịp kỷ niệm 79 năm Ngày truyền thống LS Việt Nam, cũng như các đồng nghiệp LS khác trên cả nước, tôi luôn cảm thấy phấn khởi và tự hào. Dù trong bối cảnh hoạt động nghề nghiệp hiện nay còn rất nhiều khó khăn, thách thức nhưng tôi cho rằng giới LS đã góp một phần không nhỏ trong công cuộc xây dựng đất nước, bảo vệ công lý, là một chỗ dựa tinh thần vững chắc cho không ít người dân trong cuộc sống hằng ngày.
Không chỉ vậy, tôi cho rằng LS cũng phải thể hiện được vai trò và trách nhiệm với xã hội thông qua công tác xây dựng chính sách pháp luật bằng những góp ý, phản biện các hiện tượng của xã hội trên nền tảng đạo đức và pháp luật.
Ngày nay, với sự phát triển của thời đại công nghệ số, các LS cũng sẽ phải không ngừng học hỏi và cố gắng nhiều hơn nữa. Bởi sứ mệnh của nghề nghiệp buộc LS phải luôn đồng hành cùng sự phát triển về mọi mặt của xã hội.
Nhân Ngày truyền thống LS Việt Nam, tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn Đảng, Nhà nước đã luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các LS phát huy được giá trị nghề nghiệp. Tôi xin gửi lời kính chúc đến toàn thể quý LS đồng nghiệp cũng như tất cả những người đã và đang làm công tác pháp luật. Chúc cho nghề LS của Việt Nam sẽ luôn phát triển mạnh và nhanh hơn nữa, đáp ứng trọn vẹn hơn nữa những yêu cầu của xã hội và nhân dân.
LS NGUYỄN THẾ TÂN, Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Tây Ninh
