Tại buổi làm việc của Thường trực Chính phủ với Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) vừa diễn ra vào chiều tối 6-7, Thủ tướng yêu cầu NHNN nghiên cứu các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp trong đó có doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).
Cần có thời gian để thẩm thấu chính sách hạ lãi suất
Khu vực DNNVV chiếm tỉ trọng khoảng 97% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế Việt Nam và đang rất khó khăn trong hoạt động kinh doanh.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết: Hiện nay, hầu hết các TCTD đều cho vay DNNVV, nhiều TCTD đã chủ động triển khai các gói tín dụng ưu đãi với điều kiện vay vốn và lãi suất thấp hơn so với các sản phẩm tín dụng thông thường.
Trong 6 tháng đầu năm các ngân hàng đã giảm 1%/năm mặt bằng lãi suất cho vay so với cuối năm 2022, song nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất chưa giảm như kỳ vọng. Tuy nhiên, theo Thống đốc, chính sách tiền tệ luôn có độ trễ, cần có thời gian để thẩm thấu chính sách hạ lãi suất.
Trao đổi về việc các DNNVV liên tục than khó khăn khi vay vốn, Thống đốc NHNN cho biết: Theo quy định cho vay, để vay vốn, doanh nghiệp phải có phương án sản xuất kinh doanh khả thi và chứng minh được khả năng trả nợ, sử dụng vốn đúng mục đích. Các doanh nghiệp cần cung cấp tài liệu để chứng minh là có khả năng trả nợ bởi tiền ngân hàng cho vay là của người dân nên phải đảm bảo khả năng thu hồi vốn.
Đây là những tiêu chí chung được quy định tại Luật các TCTD năm 2010. Còn mỗi một khoản vay với mục đích khác nhau hồ sơ chứng minh khác nhau như cho doanh nghiệp vay phục vụ lĩnh vực xuất khẩu hồ sơ khác cho vay bất động sản.
“Chủ trương của NHNN chỉ đạo các TCTD tiết giảm thủ tục vay vốn, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn nhưng vẫn phải đảm bảo theo quy định. Vì điều kiện cho vay áp dụng theo Luật TCTD nếu muốn thay đổi thì phải sửa luật" - Thống đốc chia sẻ.
Không thay đổi quy định cho vay nhưng thời gian qua, NHNN đã cố gắng tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vay vốn qua việc ban hành Thông tư 02/2023 cho phép các TCTD cơ cấu thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ đối với khách hàng.
Ngoài ra, NHNN không có quy định cho vay phải có tài sản bảo đảm, miễn là doanh nghiệp có phương án kinh doanh khả thi chứng minh được dòng tiền khả năng trả nợ. Tỉ lệ cho vay trên giá trị tài sản bảo đảm cũng hoàn toàn do các TCTD quy định, thoả thuận với khách hàng.
 |
Không nhất thiết cứ phải có tài sản đảm bảo mới được vay vốn |
Tăng khả năng tiếp cận vốn bằng nhiều giải pháp
DNNVV có riêng một Luật hỗ trợ và 5 Nghị định hướng dẫn Luật. Tuy nhiên, vấn đề thực thi chính sách rất quan trọng. Về phía ngành ngân hàng, NHNN đã có giải pháp quy định trần lãi suất cho vay đối với lĩnh vực ưu tiên trong đó có DNNVV và nhiều chính sách khác.
Theo NHNN, đến cuối tháng 6, dư nợ nền kinh tế đạt 12,423 triệu tỉ đồng. Trong đó, dư nợ đối với doanh nghiệp khoảng 6,3 triệu tỉ đồng, chiếm 51% dư nợ nền kinh tế. Dư nợ đối với DNNVV đạt gần 2,3 triệu tỉ đồng, chiếm khoảng 18,5% dư nợ nền kinh tế.
Song, những khó khăn của doanh nghiệp trong vấn đề tiếp cận vốn hiện nay do nhiều nguyên nhân cả chủ quan lẫn khách quan. Có những nguyên nhân phải được giải quyết từ các cơ quan khác.
Do vậy, Thống đốc kiến nghị sớm tổ chức Hội nghị đánh giá tổng thể triển khai Luật hỗ trợ DNVVN để có hướng giải quyết được các vấn đề.
“NHNN rất tha thiết có các cuộc họp với các bộ ngành khác để đánh giá, nhận diện thực sự vấn đề khó khăn ở đâu để cùng triển khai tháo gỡ. Tất cả các ngành phải cùng vào cuộc chứ không riêng ngành nào, không có chính sách nào có thể giải quyết được hết tất cả các vấn đề” - Thống đốc bày tỏ.
Để tăng khả năng tiếp cận vốn cho doanh nghiệp, Thống đốc cho rằng, bản thân DNNVV cần khắc phục những hạn chế của mình đang gây cản trở trong việc ngân hàng đưa ra quyết định cho vay như giải pháp cải thiện khả năng quản trị tài chính.
Ngoài ra, các quỹ bảo lãnh tín dụng dụng địa phương tăng cường bảo lãnh cho doanh nghiệp vay vốn. Vì hơn hết các địa phương sẽ nắm rõ nhất về hoạt động của doanh nghiệp trên địa bàn. Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, Thống đốc tin rằng, tín dụng sẽ tăng trưởng cao hơn và DNNVV được hỗ trợ nhiều hơn.
