Ông Mattis, năm nay 68 tuổi, trước đó đã tuyên bố sẽ rời Lầu Năm Góc vào cuối tháng 2 nhằm đảm bảo một sự chuyển giao suôn sẻ cho ban lãnh đạo mới của Bộ Quốc phòng Mỹ. Tuy nhiên, do giận dữ với việc truyền thông đưa tin rộng rãi bức thư từ chức với ngôn từ “châm chích” của ông Mattis, chủ nhân Nhà Trắng đã quyết định cho vị tướng này nghỉ hưu sớm hơn dự định.
“Tôi vui mừng tuyên bố rằng vị thứ trưởng Quốc phòng đầy tài năng của chúng ta, Patrick Shanahan, sẽ đảm đương chức danh quyền bộ trưởng Quốc phòng kể từ ngày 1-1-2019” - Tổng thống Trump viết trên Twitter ngày 23-12.
“Ông Trump có danh sách dài những thành tựu trong vai trò thứ trưởng và trước đây ở Boeing. Ông ấy sẽ rất tuyệt vời!” - chủ nhân Nhà Trắng nói thêm.
Hai ông đã không nhìn về một hướng trong vấn đề Syria. Ảnh: REUTERS
Ông Shanahan trước đó là cái tên được báo chí Mỹ, trong đó có tờ Military Times, đề cập đầu tiên cho vai trò cai quản Lầu Năm Góc, sau tuyên bố từ chức bất ngờ của Bộ trưởng Mattis.
Tổng thống Mỹ ban đầu ca ngợi tướng Mattis trong một bài tweet công bố sự ra đi của ông này, nói rằng ông sẽ nghỉ hưu “với sự trọng vọng” và rằng đã có “tiến bộ to lớn đạt được” trong thời gian ông Mattis cai quản Lầu Năm Góc.
Nhưng chỉ hai ngày sau đó, Tổng thống Trump đã thay đổi giọng điệu khi nói rằng đã cho ông Mattis “cơ hội thứ hai” sau khi bị Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama bãi chức. Chủ nhân Nhà Trắng dường như cũng nhắm vào một dòng trong bức thư từ chức của ông Mattis về việc tôn trọng các nước đồng minh khi viết: “Các đồng minh là rất quan trọng nhưng không phải khi họ lợi dụng nước Mỹ”.
Tuyên bố về việc ông Mattis từ chức được đưa ra không lâu sau khi ông Trump khiến chính trường Mỹ và các đồng minh bất ngờ bằng tuyên bố rút quân Mỹ khỏi Syria và giảm đáng kể lực lượng Mỹ ở Afghanistan.
Ông Mattis và một số quan chức khác đã cố gắng thuyết phục Tổng thống Trump tránh đưa ra quyết định trên và vị tướng 68 tuổi đã không che giấu sự bất đồng với chủ nhân Nhà Trắng. Sau khi ông Mattis tuyên bố từ chức, đặc phái viên của liên quân chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), ông Brett McGurk đã có bước đi tương tự.
Trước khi Tổng thống Trump tìm được người đảm nhận vị trí lãnh đạo Lầu Năm Góc lâu dài, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Shanahan sẽ chỉ huy kế hoạch rút quân Mỹ khỏi Syria song song với việc giảm đáng kể lực lượng tại Afghanistan - những bước đi mà giới phân tích nói rằng có thể đặt những điểm nóng này trước nguy cơ xung đột đẫm máu hơn.
