Mỹ hủy tuần tra hàng hải ở biển Đông

Báo The Wall Street Journal tối 26-4 dẫn nguồn tin từ chính phủ Mỹ cho biết nhằm hạ nhiệt ở biển Đông trong khi Trung Quốc tăng cường hoạt động ở bãi cạn Scarborough, Mỹ đã hủy bỏ kế hoạch tuần tra tự do hàng hải trên biển Đông trong tháng 4 này.

Thay vào đó, các máy bay cường kích A-10 Thunderbolt và máy bay trực thăng HH-60 Pave Hawk đã cất cánh từ căn cứ không quân Clark ở Philippines đã bay tuần tra gần bãi cạn Scarborough.

Theo Wall Street Journal, các máy bay Mỹ đã tổ chức ba đợt tuần tra không quân gần bãi cạn Scarborough trong những ngày qua.

Mỹ dự tính tiến hành tự do hàng hải trong tháng 4 sau hai lần ở quần đảo Trường Sa hồi tháng 10-2015 và ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam hồi tháng 1-2016.

Tạp chí The Diplomat (Nhật) nhận định có thể Mỹ cho rằng thực hiện kế hoạch tuần tra tự do hàng hải sẽ khiến Trung Quốc tiếp tục phản đối nên Mỹ chọn cách ủng hộ đồng minh Philippines.

Đầu tháng này, Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter là quan chức cấp cao đầu tiên của Mỹ thăm Philippines sau khi hai nước đạt được Thỏa thuận Hợp tác tăng cường phòng thủ. Ông cũng là bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đầu tiên dự cuộc tập trận chung hằng năm “Vai kề vai” (Balikatan) Mỹ-Philippines.

Tàu cảnh sát biển Trung Quốc đến gần tàu cá Philippines ở bãi cạn Scarborough. Ảnh: AP

Theo The Diplomat, các quan chức cấp cao Mỹ đã hứa tuần tra tự do hàng hải định kỳ ở biển Đông mà nay lại hủy bỏ tuần tra thì lời hứa có nguy cơ bị xói mòn.

Động thái này cũng cho thấy dường như bất đồng giữa Lầu Năm Góc với Nhà Trắng vẫn tiếp tục về chuyện Mỹ sẽ phải chịu cái giá nào ở biển Đông so với quan hệ song phương lớn hơn với Trung Quốc.

The Diplomat nhận định điều chắc chắn là công tác bay tuần tra gần bãi cạn Scarborough ngay sau cuộc tập trận “Vai kề vai” đã đạt kết quả theo ý Mỹ. Đây là tín hiệu gửi đến Trung Quốc vừa nhằm trấn an Philippines.

Các nguồn tình báo Mỹ cho biết Trung Quốc dự kiến xây dựng ở bãi cạn Scarborough một sân bay và đường băng, một nhà máy điện, một nhà máy nước, khu dân cư, một khách sạn và khu du lịch, cảng nước sâu.

Trong khi đó, báo Inquirer (Philippines) đưa tin ASEAN và Úc đã nhất trí đẩy mạnh hợp tác nhằm duy trì hòa bình và an ninh ở biển Đông.

Ngày 27-4, Trợ lý bộ trưởng Ngoại giao Philippines Hellen de la Vega thông báo diễn đàn Úc-ASEAN lần thứ 28 tổ chức tại Canberra (Úc) hôm 22-4 đã tập trung thảo luận tầm quan trọng của hòa bình, an ninh, ổn định, tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông.

Bà cho biết ASEAN và Úc đã đồng ý vấn đề tranh chấp ở biển Đông nên được giải quyết hòa bình, bao gồm tôn trọng đầy đủ các tiến trình pháp lý và ngoại giao, không sử dụng đe dọa hoặc vũ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Trước đó, Thẩm phán Antonio Carpio của Philippines nhận xét Trung Quốc sẽ mất uy tín nếu không nghe lời kêu gọi của thế giới về chấm dứt tăng cường quân sự ở biển Đông.

Ông cho rằng Philippines cũng nên chuẩn bị cho một cuộc đấu tranh kéo dài nhiều thế hệ để buộc Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết.

Báo Manila Bulletin (Philippines) ngày 27-4 đưa tin về thông tin Trung Quốc chuẩn bị tôn tạo tại bãi cạn Scarborough, người phát ngôn của tổng thống Philippines Herminio Coloma Jr. thông báo: “Cần xác minh thông tin báo chí về hoạt động được cho là (Trung Quốc) thiết lập tiền đồn trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines”. Ông nhấn mạnh các nước tranh chấp cần tuân thủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông và UNCLOS, tránh hành động làm gia tăng căng thẳng ở biển Đông. Tại cuộc họp báo hôm 25-4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói chưa nghe nói vấn đề Trung Quốc cải tạo đất và xây đường băng trên bãi cạn Scarborough trong năm nay.

TNL

Trung Quốc không còn lựa chọn nào khác ngoài tuân thủ phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực do áp lực của thế giới. Chúng tôi sẽ sử dụng phán quyết đó để liên kết thế giới nhằm làm cho Trung Quốc phải thực hiện phán quyết trọng tài.

Thẩm phán ANTONIO CARPIO

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm