Hôm 31-8 Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Stephen Biegun cho biết Washington đang muốn bình thường hóa quan hệ quốc phòng với Ấn Độ, Nhật Bản và Úc để thành lập một tổ chức tương tự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), tờ South China Morning Post đưa tin.
Theo ông Biegun, mục tiêu của Mỹ là đưa nhóm bốn quốc gia này (còn gọi là "bộ tứ kim cương") và các nước khác trong khu vực hợp tác với nhau, tạo thành “một bức tường thành” chống lại “thách thức tiềm tàng từ Trung Quốc”.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Stephen Biegun. Ảnh: YONHAP
Ngoài ra, Washington còn muốn tạo ra một khối liên kết để chia sẻ các giá trị và lợi ích chung của các bên và dùng nó để thu hút các nước ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương hay thậm chí từ khắp nơi trên thế giới cùng hợp tác một cách có cấu trúc hơn.
Ông nói: “Khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương thực sự đang thiếu các cấu trúc đa phương mạnh mẽ và họ chưa có bất kỳ điều gì để hình thành một tổ chức giống như NATO hay Liên minh Châu u. Đôi khi, các tổ chức quan trọng nhất ở châu á đôi khi vẫn chưa phát huy được năng lực của mình”.
“Chính vì thế, vào một thời điểm thích hợp, Mỹ muốn hợp tác với các nước trong khu vực để chính thức hóa một cấu trúc giống như vậy” - ông cho biết.
Ngoài ra, ông còn nhắc lại rằng tổ chức NATO cũng bắt đầu với những kỳ vọng tương đối khiêm tốn và thậm chí một số quốc gia lúc đầu muốn chọn vị thế trung lập hơn là thành viên NATO.
Thứ trưởng còn cảnh báo Washington sẽ thực hiện tham vọng của mình về một NATO Thái Bình Dương và nói rằng việc xây dựng một liên minh như vậy "sẽ chỉ xảy ra nếu các quốc gia khác cam kết như Mỹ".
Trong cuộc thảo luận trực tuyến với cựu đại sứ Mỹ tại Ấn Độ Richard Verma, ông Biegun cho biết nhóm bốn quốc gia dự kiến sẽ gặp nhau tại Delhi vào mùa thu này. Đồng thời, ông lấy dẫn chứng việc Ấn Độ có thể mời Úc tham gia cuộc tập trận hải quân Malabar của mình như một ví dụ về khả năng hướng tới một khối quốc phòng chính thức hơn.
“Rõ ràng Ấn Độ đang cho thấy ý định mời Úc tham gia cuộc tập trận hải quân Malabar. Đây sẽ là một bước tiến to lớn trong việc đảm bảo tự do lưu thông và an ninh của các vùng biển ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương” - ông nói.
Các cuộc tập trận hải quân của Delhi chủ yếu diễn ra ở Vịnh Bengal, được Mỹ và Ấn Độ tiến hành hàng năm kể từ năm 1992, và bao gồm cả Nhật Bản kể từ năm 2015.
Hình ảnh trong cuộc tập trận Malabar năm 2018. Ảnh: HẢI QUÂN MỸ
Kể từ năm 1992, Mỹ và Ấn Độ đã tiến hành các cuộc tập trận hải quân thường niên, chủ yếu diễn ra ở Vịnh Bengal (Ấn Độ). Bắt đầu từ năm 2015, cuộc tập trận này còn có sự tham gia của Nhật Bản.
Theo báo cáo của Viện nghiên cứu chính sách quốc tế Lowy (Úc), các cuộc đụng độ giữa Trung Quốc và Ấn Độ hồi tháng 6 ở biên giới hai nước trên dãy Himalaya làm ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng, đã khiến chính phủ Ấn Độ có xu hướng đưa Úc trở lại tập trận Malabar.
Trước đó, vào năm 2007, Úc từng tham gia diễn tập với Ấn Độ nhưng Trung Quốc kịch liệt phản đối điều này. Để không làm mất lòng Trung Quốc, Úc sau đó đã rút khỏi cuộc tập trận.
Nhật Bản và Mỹ đã được mời tham gia tập trận năm nay. Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn chưa chính thức mời Úc.
Hiện cuộc tập trận này đang bị tạm hoãn vì đại dịch COVID-19.
