Ngày 24-5, phái đoàn ngoại giao Mỹ tại Việt Nam phối hợp với Ban Chỉ đạo quốc gia 515 của Việt Nam và Bộ Quốc phòng Mỹ đã trao trả bốn bộ kỷ vật chiến tranh cho các cựu chiến binh và gia đình các liệt sĩ Việt Nam.
Buổi lễ do Trung tướng James Jarrard - Phó Tư lệnh Bộ Tư lệnh Lục quân Mỹ Thái Bình Dương và Tổng Lãnh sự Mỹ tại TP.HCM Susan Burns chủ trì. Các kỷ vật được trao trả bao gồm nhật ký cá nhân, thư từ, thẻ căn cước và sổ tay bị thu được trong chiến tranh.
Phát biểu tại buổi lễ, Trung tướng Jarrard cho biết ông có nhiều mối liên hệ với Việt Nam khi cha ông là cựu binh từng chiến đấu ở Việt Nam và bản thân ông từng chỉ huy Sư đoàn Bộ binh 25 - một đơn vị của Mỹ chiến đấu ở Củ Chi hơn 50 năm trước.
“Sự kiện này là minh chứng cho quyết tâm lớn của hai nước trong việc khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, khi chỉ qua một thế hệ, chúng ta, hôm nay đang cùng tham dự một chương trình hòa giải, kết nối giữa hai đất nước” - Trung tướng Jarrard nói tại buổi lễ.
Ông Trần Văn Lớn từng công tác đội hậu phẫu của ban quân y Bộ Chỉ huy phân khu 1 (nay là Bộ Tư lệnh TP.HCM) rưng rưng khi hôm nay đã tìm lại được cuốn nhật ký của người đồng đội rất gắn bó với ông - liệt sĩ Trương Thị Oanh.
Ông Trần Văn Lớn nhớ lại, trong những năm tháng chiến tranh, cô Oanh là “đệ tử ruột”, từng “chinh chiến” với ông trong những ca phẫu thuật cho thương binh ở nhiều địa điểm. Trong những ca mổ ấy, cô Oanh là người phụ tá chuẩn bị mọi dụng cụ phẫu thuật cho ông.
Ông Lớn rất vui mừng khi nhận được cuốn nhật ký và hy vọng rằng thông tin trong đó sẽ giúp gia đình, đồng đội biết được ngày mất, nơi an táng để tìm lại hài cốt của liệt sĩ Oanh.
Ông Trần Văn Bản, đã từng công tác ở ban quân y quân khu Sài Gòn - Gia Định suốt từ năm 1967 đến 1975, chia sẻ đã có rất nhiều đồng đội của ông đã ngã xuống nhưng đến hôm nay, dù chiến tranh đã lùi xa gần 50 năm, vẫn chưa tìm lại được hài cốt.
“Tôi rất xúc động khi nhận được những cuốn nhật ký của đồng đội. Đó là những nét bút, những tâm tư, cảm xúc của những người đã từng chiến đấu bên cạnh chúng tôi. Đó là một chỉ dẫn để chúng tôi đi tìm những người đồng đội của mình để đưa họ về với gia đình” - ông Bản bày tỏ.
Lần đầu tiên kỷ vật chiến tranh được trao trả tại TP.HCM
Trao đổi với báo chí bên lề sự kiện, Tổng Lãnh sự Mỹ Susan Burn chia sẻ rằng Mỹ và Việt Nam đã nỗ lực rất nhiều trong việc hợp tác giải quyết các vấn đề sau chiến tranh và sẽ tiếp tục tích cực hợp tác trong lĩnh vực này.
Theo Tổng Lãnh sự Mỹ, đây là sự kiện trao trả kỷ vật chiến tranh từ phía Mỹ được tổ chức đầu tiên tại TP.HCM. Trước đó, ngày 10-5, Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội cũng đã trao trả 11 bộ kỷ vật cho các cựu chiến binh và thân nhân các liệt sĩ Việt Nam tại Hà Nội.
