Ngày 15-9 (giờ địa phương), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã hội đàm với người đồng cấp Nhật Tomomi Inada tại Lầu Năm Góc trong khuôn khổ chuyến thăm Mỹ lần đầu tiên của bà Inada sau khi nhậm chức tháng trước.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter và người đồng cấp Nhật Tomomi Inada tại Lầu Năm Góc ngày 15-9 (giờ địa phương). Ảnh: KYODO
Hãng tin Kyodo (Nhật) đưa tin hai bộ trưởng đã nhất trí các vấn đề quan trọng như sau:
• Biển Đông: Hai bên khẳng định hợp tác song phương nhằm tăng cường năng lực hàng hải để thực thi pháp luật của các nước có tranh chấp lãnh thổ với Bắc Kinh. Hai bên khuyến khích Trung Quốc tuân thủ phán quyết trọng tài bởi đây là phán quyết chung cuộc mang tính ràng buộc pháp lý.
• Biển Hoa Đông: Hai bên tiếp tục khẳng định không khoan dung cho bất kỳ âm mưu nào làm phương hại quyền quản lý của Nhật đối với quần đảo Senkaku. Hai bên khẳng định quần đảo Senkaku thuộc phạm vi hiệp định an ninh Nhật-Mỹ, như vậy Mỹ sẽ bảo vệ quần đảo này trong tình huống khẩn cấp.
• CHDCND Triều Tiên: Hai bên sẽ hợp tác chặt chẽ để đối phó với đe dọa an ninh nghiêm trọng từ Triều Tiên. Hai bên khẳng định sẽ phối hợp song phương về an ninh, kể cả sử dụng Cơ chế Phối hợp liên minh.
Bộ trưởng Ashton Carter tiếp tục khẳng định cam kết của Mỹ về cung cấp cho Nhật “chính sách ngăn chặn mở rộng”, trong đó bao gồm biện pháp đáp trả bằng vũ khí hạt nhân.
• Okinawa: Bộ trưởng Tomomi Inada nêu ranh giới mới của căn cứ không quân Futenma của Mỹ ở Okinawa. Ông Ashton Carter đã đồng ý vấn đề này.
Hai bên cũng nhất trí củng cố hợp tác quốc phòng ba bên với Hàn Quốc, Úc, Ấn Độ và Philippines.
Trước đó, bà Bộ trưởng Tomomi Inada đã phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS).
Bà ghi nhận: “Nếu thế giới khoan dung cho các âm mưu dọa nạt nhằm thay đổi các nguyên tắc hàng hải ở biển Hoa Đông và biển Đông và để cho các nguyên tắc bị bẻ cong này thành công trên biển và trên không, hậu quả sẽ lan ra toàn thế giới chứ không chỉ giới hạn ở Tây Thái Bình Dương”.
Bà nói tiếp: “Trong bối cảnh đó, tôi ủng hộ mạnh mẽ hoạt động tuần tra tự do hàng hải của hải quân Mỹ”.
Bà cho biết Nhật cũng sẽ tiếp tục khuyến khích Trung Quốc hành xử như một tác nhân ổn định và thịnh vượng chứ không phải phá hoại.
Bà mong muốn tăng cường cam kết về vấn đề tranh chấp ở biển Đông nhằm duy trì trật tự hàng hải dựa trên luật pháp.
Bà giải thích cam kết của Nhật sẽ bao gồm huấn luyện chung giữa hải quân Mỹ và lực lượng phòng vệ biển Nhật, diễn tập song phương và đa phương với hải quân các nước trong khu vực, viện trợ nhằm tăng cường năng lực hàng hải cho các nước có biển để đối phó với hoạt động bành trướng của Trung Quốc.
Bà chỉ trích Bắc Kinh bồi đắp xây dựng và quân sự hóa các tiền đồn trên các đảo nhân tạo ở biển Đông và thái độ bác bỏ phán quyết trọng tài của Trung Quốc.
Bà nhấn mạnh: “Các hoạt động này của Trung Quốc nhằm phục vụ cho âm mưu cố ý đơn phương thay đổi nguyên trạng để thiết lập sự việc đã rồi và phá hoại các chuẩn mực hiện hành”.
Hiện nay, Nhật đã đồng ý cung cấp hai tàu tuần tra lớn và cho Philippines thuê năm máy bay thám sát.
| Phản ứng với tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Tomomi Inada, hải quân Mỹ đã ra thông cáo như sau: “Mỹ khen ngợi lợi ích của Nhật trong việc phát triển hàng hải của Nhật ở biển Đông. Chúng tôi sẽ tiếp tục khai thác các biện pháp để củng cố nỗ lực hợp tác Mỹ-Nhật nhằm góp phần bảo đảm an ninh và ổn định khu vực”. Tiêu điểm Hành động liên tục xâm nhập quanh quần đảo Senkaku của các tàu chính phủ Trung Quốc là vi phạm chủ quyền của Nhật và Nhật không bao giờ chấp nhận hành động đơn phương như thế. Bộ trưởng Quốc phòng Nhật TOMOMI INADA |
