Ngày 9-3 tại Hà Nội, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam và Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và Nâng cao năng lực phụ nữ (CEPEW) phối hợp tổ chức tọa đàm chuyên đề “Đánh giá vòng 2 việc công khai thông tin kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và bảng giá đất cấp tỉnh trên môi trường điện tử năm 2022”.
Nghiên cứu vòng 2 được thực hiện từ tháng 10-2022 đến tháng 02-2023 thông qua rà soát cổng thông tin điện tử của 63 tỉnh, thành phố và 705 quận, huyện, thị xã trên toàn quốc.
 |
Ảnh minh họa |
Theo báo cáo tại tọa đàm, so sánh với kết quả năm 2021, năm 2022 đã có sự cải thiện trong việc công khai thông tin trên môi trường điện tử nhưng chưa đáng kể.
Tính đến ngày 06-10-2022, có 41/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (chiếm 65%) đăng tải công khai bảng giá đất trên cổng thông tin điện tử, tăng 22,2% so với năm 2021. Tuy nhiên, tài liệu ở một số cổng thông tin điện tử được lưu dưới dạng nén và thiếu tính hệ thống, dẫn tới khó khăn cho người sử dụng muốn tìm kiếm thông tin.
Về việc công khai kế hoạch sử dụng đất cấp huyện có 389 huyện (55,2%) đã thực hiện. Trong đó có 19 đơn vị ban hành đúng thời hạn, chỉ chiếm 4,9%. So với năm 2021, số huyện thực hiện công khai kế hoạch sử dụng đất tăng nhẹ (khoảng 7%). 345 (gần 49%) UBND cấp huyện thực hiện công khai quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thời kỳ 2021 - 2030. Trong đó, 105 cơ quan công khai đúng thời hạn. Song song đó, tỉ lệ cơ quan Nhà nước cấp huyện không phản hồi yêu cầu cung cấp thông tin của công dân vẫn ở mức cao.
Lý giải nguyên nhân các địa phương ít công khai bảng giá đất, quy hoạch sử dụng đất, bà Hoàng Thị Vân Anh - Nguyên vụ trưởng Vụ Pháp chế, Tổng cục đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, dù trong luật đất đai hiện hành có quy định nhưng nhận thức về vai trò, vị trí của việc công khai thông tin của địa phương vẫn chưa tốt. Khi có hành vi vi phạm lại xử lý chưa triệt để, ít có tính răn đe, chậm xử lý hoặc chưa xử lý đúng.
Nguyên nhân của việc công bố tài liệu không đầy đủ, phông chữ không chuẩn mực... là bởi chưa có quy định đầy đủ về công bố công khai thông tin, việc công khai mang tính hình thức, gây khó khăn cho người có nhu cầu tiếp cận.
Tại tọa đàm, các diễn giả đề xuất để thúc đẩy việc công khai thông tin đất đai của các cơ quan Nhà nước cần xây dựng, hoàn thiện và đồng bộ hóa các quy định pháp luật và chính sách liên quan.
Cụ thể, bà Nguyễn Thanh Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và Nâng cao năng lực phụ nữ khuyến nghị, cần bổ sung thủ tục cung cấp thông tin theo yêu cầu quy định trong Luật Tiếp cận thông tin 2016 vào bộ thủ tục hành chính hiện hành. Đồng thời, tiếp tục triển khai tuyên truyền, phổ biến và tập huấn về Luật Tiếp cận thông tin và Nghị định số 13/2018 hướng dẫn thi hành Luật Tiếp cận thông tin tới tất cả cán bộ, công chức thuộc khối cơ quan nhà nước và người dân.
Trao đổi về kinh nghiệm quốc tế, bà Ramla Khalidi, Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết, việc chia sẻ thông tin không công bằng cho các nhóm đối tượng về kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất là một trong những nguyên nhân dẫn tới khiếu kiện, khiếu nại chiếm tỉ lệ rất lớn.
Kinh nghiệm ở nhiều quốc gia cho thấy nơi nào thông tin đất đai được chia sẻ công khai, minh bạch, người dân có cơ hội cho ý kiến vào các dự thảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, bảng giá đất thì nơi đó kiểm soát tốt hơn, nguy cơ tham nhũng, những bức xúc liên quan đến đất đai được giảm thiểu. Từ đó, niềm tin của người dân với chính quyền được nâng lên.
