Tổng cục Thuế mới đây đã chính thức triển khai hóa đơn điện tử (HĐĐT) khởi tạo từ máy tính tiền. Giải pháp này nhằm đáp ứng nhu cầu thanh toán không dùng tiền mặt, có lợi cho cả người bán và người mua cũng như yêu cầu hiện đại quản lý nhà nước về thuế.
Quán nhậu, nhà hàng đồng thuận nhưng…
Lãnh đạo Tổng cục Thuế lý giải việc triển khai trên toàn quốc HĐĐT có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền rất phù hợp với các doanh nghiệp, hộ kinh doanh có hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng. Trong đó có nhóm dịch vụ ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, trung tâm thương mại.
 |
Người bán có thể dễ dàng áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. |
Anh Đức Tân, đại diện một chuỗi nhà hàng ẩm thực truyền thống tại TP.HCM, cho biết hệ thống nhà hàng của anh có năm chi nhánh ở các quận, huyện với khoảng 1.500 thực khách mỗi ngày. Hiện các hóa đơn đều được tổng hợp đầy đủ qua máy tính tiền, doanh thu, nộp thuế đầy đủ.
Vì vậy, anh Tân ủng hộ việc triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. “Khi minh bạch về chi phí, doanh thu thì doanh nghiệp, hộ kinh doanh có thời gian tập trung cho kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Mặt khác, khi thực hiện kết nối với máy tính tiền của cơ sở kinh doanh với cơ quan thuế, họ không phải nộp thuế khoán nữa, mà số tiền thuế sẽ được tính trên doanh thu thực tế” - anh Tân chia sẻ.
Về phía người tiêu dùng, anh Quốc Lâm (quận Tân Bình, TP.HCM) thừa nhận lâu nay nhiều người khi mua sắm, sử dụng dịch vụ đều ghi phiếu tính tiền (bill) có thuế 10% VAT nhưng thực tế doanh thu thì cơ quan thuế không nắm được. Vì vậy, việc kết nối máy tính tiền từ các đơn vị kinh doanh đến cơ quan thuế là hợp lý và cần thiết.
Tuy nhiên, anh Lâm cho rằng Nhà nước cần có chính sách khuyến khích người dân lấy hóa đơn khi mua hàng, vì hiện nay lấy hóa đơn không được lợi gì nên ít người lấy. “Tôi đề nghị khi lấy hóa đơn gộp lại có giá trị 2-3 triệu đồng thì người tiêu dùng được phiếu đổ 1-2 lít xăng, như vậy sẽ có rất nhiều người dân lấy hóa đơn” - anh Lâm đề xuất.
Đối tượng sử dụng hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền
Tổng cục Thuế cho hay doanh nghiệp, hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai có hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng thuộc đối tượng sử dụng HĐĐT được khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Cụ thể đó là trung tâm thương mại, siêu thị, bán lẻ hàng tiêu dùng; ăn uống, nhà hàng, khách sạn; bán lẻ thuốc tân dược; dịch vụ vui chơi, giải trí và các dịch vụ khác.
Để việc triển khai HĐĐT có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền đi vào cuộc sống, cơ quan thuế các cấp đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền hỗ trợ để toàn dân hiểu, có thói quen lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ; nâng cấp hệ thống quản lý HĐĐT đáp ứng yêu cầu tiếp nhận, xử lý dữ liệu HĐĐT có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền; bổ sung nguồn lực để duy trì và tăng cường công tác quản trị, vận hành hệ thống, ứng dụng 24/7 đảm bảo hoạt động ổn định, không làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của người nộp thuế…
Bà Hà Thái Hạnh, Phó Trưởng phòng Tuyên truyền và Hỗ trợ người nộp thuế thuộc Cục Thuế TP.HCM, đánh giá: Máy tính tiền kết nối cơ quan thuế giúp người nộp thuế chủ động 24/7 trong việc lập hóa đơn khi có phát sinh bán hàng hóa, dịch vụ. Điều này sẽ xử lý triệt để vướng mắc về độ trễ giữa thời điểm thanh toán và thời điểm lập hóa đơn. Đồng thời giúp người nộp thuế chủ động trong việc xử lý sai sót phát sinh ngay trên thiết bị của người nộp thuế, nếu đã được cài đặt phần mềm hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo chuẩn của cơ quan thuế.
“Việc áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền không bắt buộc có chữ ký số của người bán trên từng hóa đơn. Khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ sử dụng hóa đơn được khởi tạo từ máy tính tiền được xác định là khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp khi xác định nghĩa vụ thuế. Người mua có thể nhận HĐĐT ngay khi xác định nghĩa vụ thuế” - bà Hạnh thông tin.
Để người dân thấy lấy hóa đơn có lợi
Luật sư Trần Xoa, chuyên gia thuế, nhìn nhận việc áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế là cần thiết nhưng vẫn có lỗ hổng gây thất thoát thuế. Đó là khi khách hàng không lấy hóa đơn, chủ quán nhậu, nhà hàng không tính tiền trên máy thì cơ quan thuế cũng không thể quản lý được.
“Hiện nay, nhiều người dân đi mua sắm, ăn uống không có nhu cầu lấy hóa đơn. Lý do họ nghĩ lấy hóa đơn không có giá trị gì, thậm chí nếu lấy hóa đơn thì bị tính thêm 10% thuế VAT nên họ không lấy. Và khi quán nhậu, nhà hàng họ không xuất hóa đơn sẽ không kiểm soát được thuế” - ông Xoa phân tích.
Vì vậy, chuyên gia thuế Trần Xoa cho rằng cần tạo thói quen tự ý thức lấy hóa đơn khi mua sắm, sử dụng dịch vụ. Chẳng hạn cơ quan thuế có thể triển khai chính sách kích thích người tiêu dùng lấy hóa đơn bằng cách: Khi giá trị hóa đơn trên 2 triệu đồng, người tiêu dùng sẽ được tặng phiếu đổ miễn phí 1 lít xăng, hay vé xe buýt, vé đi metro sắp tới… Khi đó người dân sẽ có thói quen lấy hóa đơn và các đơn vị kinh doanh dịch vụ buộc phải xuất hóa đơn điện tử, dữ liệu sẽ chuyển tới cơ quan thuế, tránh thất thu thuế.
Luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ pháp lý doanh nghiệp nhỏ và vừa Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, cũng cho rằng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế là xu hướng quản lý thuế hiện đại, có tính khả thi cao và đã được nhiều nước trên thế giới triển khai. Tuy nhiên, công tác quản lý việc kết nối thông tin cần được cơ quan thuế chú trọng. Hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin phải đảm bảo sự thông suốt, đảm bảo được an toàn cơ sở dữ liệu và bảo vệ các thông tin của người nộp thuế.
“Mặt khác, để người dân ý thức lấy hóa đơn thì cần có quy định được khấu trừ các chí phí như hóa đơn mua hàng hóa tiêu dùng, đóng tiền học, chữa bệnh… khi tính thuế thu nhập cá nhân” - ông Nghĩa đề nghị.
