Trong nhiều thập niên, Nga không chỉ bán vũ khí mà còn thiết lập các cơ sở quân sự ở nhiều nơi trên khắp thế giới để sản xuất vũ khí công nghệ cao cho khách hàng của mình. Nước này cũng bán giấy phép kèm với toàn bộ tài liệu kỹ thuật của các thiết bị quân sự để đối tác nước ngoài có thể tự sản xuất vũ khí Nga, trang Russia Beyond đưa tin.
Ấn Độ
Vào giữa thập niên 60 của thế kỷ XX, Ấn Độ trở thành khách hàng mua vũ khí chính của Nga. Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), kể từ thời điểm đó đó, một phần ba xuất khẩu quân sự của Moscow đã được chuyển đến New Delhi (Ấn Độ), mang về nguồn thu lên đến 65 tỉ USD cho ngân sách của Nga.
“Bên cạnh việc giao vũ khí đã được sản xuất sẵn, Moscow cũng bán giấy phép kèm đầy đủ tài liệu kỹ thuật để mở quy mô sản xuất vũ khí đầy đủ tại các quốc gia đối tác. Điều này không phải lúc nào cũng xảy ra, nhưng những thỏa thuận như vậy thường là một phần của các thỏa thuận vũ khí trị giá hàng tỉ USD giữa các quốc gia. Trường hợp của Ấn Độ cũng tương tự như vậy” - ông Ivan Konovalov, Giám đốc Phát triển của Quỹ Thúc đẩy Công nghệ Thế kỷ 21 (Nga), cho biết.
Máy bay chiến đấu hạng nặng Su-30MKI do một công ty Ấn Độ có tên Hindustan Aeronautics Limited (HAL) sản xuất. Ảnh: RBTH
Theo ông, Nga đã bán giấy phép sản xuất vũ khí của mình cho một công ty Ấn Độ có tên Hindustan Aeronautics Limited (HAL). Công ty này đã sản xuất hơn 200 máy bay chiến đấu hạng nặng Su-30MKI kể từ năm 2000.
Theo Russia Beyond, công ty này không chỉ lắp ráp máy bay chiến đấu từ các bộ phận được chuyển giao từ Nga trước đây, mà còn chịu trách nhiệm việc sản xuất toàn bộ máy bay chiến đấu Su-30MKI. Trong thương vụ với HAL, Nga đã trở thành nhà cung cấp nhôm và titan để sản xuất máy bay.
Ông Konovalov nhấn mạnh rằng Ấn Độ hiện vẫn là khách hàng lớn nhất mua vũ khí của Nga. “Ấn Độ cố gắng đăng ký một số hợp đồng về việc thành lập các cơ sở sản xuất vũ khí, hoặc ít nhất là sản xuất phụ tùng thay thế, cho các thiết bị quân sự mà họ mua từ chúng tôi. Ví dụ: Chúng tôi có một số nhà máy dọc theo bờ biển Ấn Độ để sản xuất phụ tùng thay thế cho tàu thủy và tàu ngầm mà chúng tôi đã bán cho Ấn Độ trong suốt nhiều năm qua” - ông Konovalov cho biết thêm.
Sắp tới, Tập đoàn vũ khí Nga Kalashnikov Concern cũng sẽ mở một cơ sở ở Ấn Độ để sản xuất súng trường AK-203 cho quân đội địa phương. Đó tiếp tục là một hợp đồng quân sự trị giá hàng triệu USD giữa hai quốc gia, theo đó Ấn Độ có nhiệm vụ sản xuất không dưới 670.000 khẩu súng trường tấn công AK-203 trị giá 960 USD/chiếc.
Trung Quốc
Nga và Trung Quốc đã có mối quan hệ quân sự lâu dài. Trong suốt nhiều năm, Moscow đã bán giấy phép sản xuất vũ khí ở Trung Quốc.
“Thời Liên Xô, chúng tôi đã mở một cơ sở sản xuất AK-47 nhượng quyền ở Trung Quốc. Các đối tác của chúng tôi (ở Trung Quốc) đã thực hiện một số sửa đổi đối với khẩu súng trường này và đặt tên nó là ‘Type-56’, song chất lượng của chúng ngày càng kém và gặp vô số trục trặc. Moscow không thích điều đó và ngừng gia hạn giấy phép với Trung Quốc. Tuy nhiên, ngày nay bạn vẫn có thể tìm thấy các bản sao của AK-47 trên thị trường vũ khí được sản xuất trái phép tại Trung Quốc” - ông Konovalov nói.
Quay trở lại những năm 90, Liên Xô cũng đã thành lập một cơ sở quân sự ở Trung Quốc nhằm mục đích sản xuất máy bay chiến đấu Su-27, tuy nhiên các thỏa thuận song phương đã đổ vỡ nhiều năm sau đó. Trung Quốc cũng đã mua giấy phép chế tạo xe bọc thép BMP-3 do Nga sản xuất và từ nền tảng chiếc BMP-3, họ đã tạo ra cỗ máy của riêng mình mang tên ZBD-04A. Thỏa thuận giữa Nga và Trung Quốc về việc mua bán cũng như mở cơ sở sản xuất BMP-3 ở Trung Quốc đã đổ vỡ sau khi Bắc Kinh nhận lô hàng đầu tiên để thử nghiệm.
Tuy nhiên, vẫn có những lúc quan hệ hợp tác sản xuất quân sự song phương diễn ra hiệu quả. Vào năm 2005, Trung Quốc đã đặt hàng và mua tám khẩu pháo AK-176 76 mm (trong khuôn khổ sản xuất nhượng quyền) đặt trên tàu và việc giao hàng vẫn đang được thực hiện. Theo hợp đồng năm 2011, Nga cũng sản xuất động cơ phản lực cho chiến đấu cơ J-15 hoạt động trên tàu sân bay của Trung Quốc.
UAE
Đầu năm 2010, nhà sản xuất vũ khí Nga Lobaev Arms được mời tham gia sản xuất súng bắn tỉa quy mô lớn tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE)
Hợp đồng trị giá hàng triệu USD giữa một công ty vũ khí tư nhân Nga và UAE bao gồm việc sản xuất 200 súng bắn tỉa cho các đơn vị đặc nhiệm hoạt động tại địa phương và bán giấy phép vũ khí để sản xuất thêm các súng bắn tỉa phiên bản mới cho khu vực bán đảo Ả Rập.
Theo ông Yuri Sinichkin - kỹ sư trưởng tại tập đoàn Lobaev Arms, ngày nay, công ty tư nhân này được gọi là Tavazun. Ban đầu, công ty này chuyên sản xuất súng bắn tỉa của Nga có khả năng bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 600 m và 1.800 m. Sau nhiều năm, công ty đã mời thêm các kỹ sư châu Âu đến từ SIG Sauer để mở rộng hoạt động kinh doanh và bắt đầu sản xuất súng trường tấn công.
Ông Sinichkin cho biết Tavazun hiện đang sản xuất các phiên bản mới của súng trường bắn tỉa DVL-10 của Nga. Loại vũ khí này được gọi là 'CSR-308' và khác với vũ khí của Nga ở chỗ khả năng chống cát của chúng cao hơn.