PGS-TS Lê Minh Hùng: Không nên độc quyền trong đào tạo luật

Ngày 10-12, báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức tọa đàm với chủ đề "Đào tạo luật ở Việt Nam hiện nay: Thách thức và cơ hội".

Chương trình được đồng hành tổ chức bởi Mạng lưới các cơ sở đào tạo luật tại Việt Nam và Trường ĐH Văn Lang, với sự phối hợp tham gia của Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, Trường ĐH Luật (ĐH Huế), cùng nhiều cơ sở đào tạo, đơn vị hành nghề luật trên cả nước và các cơ quan báo chí trung ương, địa phương.

Cần tăng cường thực hành

Tại phiên thảo luận của toạ đàm, TS Nguyễn Gia Viễn, Kiểm sát viên cao cấp, VKSND Tối cao, cho rằng các trường có đào tạo luật đã truyền đạt tốt về mặt lý thuyết, nhưng đối với ngành tư pháp, đặc biệt là VKS và tòa án, nội dung mang tính thực hành cần được chú trọng nhiều hơn.

TS Viễn nhấn mạnh không nên tham vọng đào tạo quá nhiều lĩnh vực cùng lúc, việc học là suốt đời nên chỉ cần tập trung vào những nội dung thật sự thiết yếu và có tính cơ hội.

Ông Viễn đánh giá cao định hướng đào tạo theo chuẩn đầu ra, giúp sinh viên có thể làm việc ngay. Ngành không yêu cầu sinh viên phải thuộc lòng lý thuyết, mà mong muốn các em được đào tạo theo hướng giảm truyền đạt kiến thức thuần túy, tăng khả năng làm việc thực tế sau khi ra trường.

"Hiện nay, nhìn chung sinh viên sau khi tốt nghiệp còn yếu trong kỹ năng soạn thảo văn bản, đặc biệt là theo quy định của Nghị định 30/2020. Nhiều em viết thiếu chuẩn mực, tuỳ tiện trong cách trình bày, dẫn đến hạn chế khi làm việc. Đây là vấn đề các trường cần quan tâm trong quá trình đào tạo" - ông Viễn nói.

Từ thực tế trên, TS Viễn đề nghị các trường tăng cường đào tạo thực hành, gắn với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và yêu cầu chuyển đổi số. VKS và tòa án đang phối hợp đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để rút ngắn thời gian thực hiện công việc, vì vậy việc trang bị năng lực thực hành cho sinh viên là rất cần thiết. Một vấn đề khác là nhu cầu lớn về ngoại ngữ pháp lý. Nhiều sinh viên chưa đáp ứng được yêu cầu này nên các ngành phải tiếp tục đào tạo lại. Đây là thách thức mà các trường cần cân nhắc.

Để giảng viên hành nghề luật để có thêm kinh nghiệm thực tiễn

PGS-TS Lê Minh Hùng, Trưởng Khoa Luật và Khoa học chính trị, Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, nhìn nhận nhu cầu xã hội về ngành luật rất lớn và trải rộng ở mọi lĩnh vực đời sống nên không ai có thể "độc quyền" về luật. Nếu gom việc đào tạo luật về một vài đầu mối sẽ tạo áp lực khổng lồ và không đủ cung ứng cho nhu cầu xã hội.

Ông Hùng cho rằng vấn đề cốt lõi hiện nay nằm ở triết lý đào tạo luật. Thực tế, sinh viên học luật sau khi ra trường có thể học nghề luật sư, công chứng... tại Học viện Tư pháp để được đào tạo chuyên sâu hơn...

Hiện nay, các cơ quan tòa án, VKS... đều có tổ chức thi tuyển để sinh viên khi tốt nghiệp ngành luật có năng lực, chuyên môn sẽ đăng kí thi tuyển.

Vậy nên cần tính toán lại, có nên để sinh viên học khoa học cơ bản trước rồi học luật, hay đào tạo cử nhân luật như một nền tảng chung còn kỹ năng nghề để các trường khác đảm nhiệm để tính đến hiệu quả ngành nghề. Trường hợp nhồi nhét tất cả vào chương trình cử nhân luật như học tội phạm học, pháp y... thì sinh viên chỉ học để biết nhưng không thể dùng được.

PGS-TS Lê Minh Hùng đánh giá nhiều trường đại học "trói chân" giảng viên với nhiều yêu cầu, chỉ tiêu. Điều này khiến giảng viên tập trung công tác hành chính, giảng dạy mà không thể cập nhật các kiến thức thực tiễn.

Mặt khác, không phải trường nào cũng đào tạo sinh viên chuyên về kỹ năng soạn thảo văn bản vì chương trình học sẽ chia theo từng ngành học như thương mại, quốc tế, hành chính...

Vì vậy, muốn tăng cường chất lượng đào tạo sinh viên luật cần tăng cường chất lượng đội ngũ giảng dạy. Cần tăng cường hợp tác bền lâu giữa trường đại học với các đơn vị sinh viên đến thực tập như tòa án, viện kiểm sát, văn phòng luật sư... Đồng thời, tạo cơ chế để giảng viên hành nghề luật để có thêm kinh nghiệm thực tiễn trong giảng dạy.