Ngày 1-11, TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên án phúc thẩm đối với các bị cáo trong vụ dàn cảnh tai nạn giao thông, cướp tiền ảo trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây.
Hành vi nguy hiểm cho xã hội
HĐXX tuyên y án sơ thẩm tù chung thân đối với bị cáo Hồ Ngọc Tài và bị cáo Trần Ngọc Hoàng về tội cướp tài sản.
Cùng tội danh, bị cáo Nguyễn Quốc Dũng (từng là cán bộ thuộc một phòng nghiệp vụ của Công an TP.HCM) bị tuyên y án 17 năm tù, Nguyễn Anh Tuấn (từng là cán bộ công an phường tại quận 5, TP.HCM) được giảm án từ 12 năm tù xuống còn 10 năm sáu tháng tù.
HĐXX nhận định các bị cáo đủ năng lực hành vi, dùng vũ lực, dàn cảnh cướp tài sản của bị hại là vi phạm pháp luật. Hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm đến tài sản của bị hại.
Theo HĐXX phúc thẩm, bị cáo Tài là bị cáo chủ mưu, cầm đầu, phạm tội có tổ chức… Cấp sơ thẩm đã đánh giá đúng tính chất, mức độ, hành vi phạm tội của bị cáo, đồng thời đã xem xét, áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị cáo nên HĐXX không có căn cứ chấp nhận kháng cáo.
Bị cáo Hoàng là chủ mưu, giúp sức cho bị cáo Tài và rủ rê các bị cáo khác thực hiện. Cấp sơ thẩm đã đánh giá đúng tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo.
Đối với bị cáo Dũng, HĐXX xét thấy bị cáo có hành vi tư vấn cho bị cáo Tài kế hoạch phạm tội, đe dọa bị hại. Cấp sơ thẩm nhận định bị cáo giúp sức tích cực cho bị cáo Tài là có căn cứ. Tòa sơ thẩm tuyên bị cáo 17 năm tù, dưới mức đề nghị của VKS (18-20 năm tù) đã tương xứng với mức độ phạm tội của bị cáo.
Còn bị cáo Tuấn, HĐXX xét thấy bị cáo phạm tội với vai trò giúp sức cho Tài, có vai trò thụ động, không đáng kể. Cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo 12 năm tù là có phần nghiêm khắc. Xét thấy bị cáo Tuấn có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu, có con nhỏ… nên HĐXX giảm nhẹ một phần hình phạt cho bị cáo.
Đối với các bị cáo còn lại, HĐXX xét thấy các bị cáo kháng cáo nhưng không đưa ra tình tiết mới nên không có căn cứ chấp nhận.
Hai cựu công an giúp sức cướp tiền ảo
Theo nội dung vụ án, bị cáo Tài và bị cáo Hoàng quen biết anh N (ngụ TP Thủ Đức, TP.HCM) trong quá trình kinh doanh tiền ảo. Đến năm 2018, Tài nghe anh N tư vấn nên bán 1.000 bitcoin trị giá 100 tỉ đồng để kinh doanh các loại tiền khác trên sàn giao dịch điện tử quốc tế nhưng bị thua lỗ, mất hết tiền.
HĐXX nhận định các bị cáo dùng vũ lực, dàn cảnh cướp tài sản của bị hại, hành vi của các bị cáo là nghiêm trọng, nguy hiểm cho xã hội, đã trực tiếp xâm phạm đến tài sản của bị hại.
Tài cho rằng anh N làm mình thua lỗ nên đã rủ Hoàng theo dõi anh N và rủ các bị cáo khác, trong đó có hai cựu cán bộ công an tham gia đòi lại 1.000 bitcoin đã mất.
Đến ngày 17-5-2020, khi xe của anh N di chuyển từ Bảo Lộc về TP.HCM, Tài cùng đồng phạm lái ô tô dàn cảnh tai nạn giao thông, khống chế, đe dọa để chiếm đoạt tiền ảo. Hoàng lấy điện thoại của anh N, bắt anh đọc mật khẩu để truy cập vào ví điện tử cá nhân và chuyển sang ví điện tử của mình nhiều loại tiền ảo.
Nhóm của Tài rao bán số tiền ảo cướp được rồi chuyển đổi sang tiền Việt Nam là 18,8 tỉ đồng. Theo kết quả giám định, số tiền ảo anh N bị chiếm đoạt là 168 bitcoin, trị giá 37,1 tỉ đồng.
Trong vụ án này, cùng tham gia cướp tài sản với Tài có sự giúp sức của hai cựu cán bộ công an. Trong đó, Dũng có vai trò giúp sức vì đã tư vấn cách tạo ra vụ va chạm xe, trực tiếp phân công, chỉ đạo các bị can khác đe dọa, uy hiếp nạn nhân để cướp tiền.
Còn Tuấn là cán bộ công an nhưng vẫn đồng ý chở Trương Chí Hải là đồng phạm tham gia vụ cướp. Tuấn trực tiếp có mặt tại hiện trường, chứng kiến các đối tượng chặn xe, khống chế anh N xong rồi chở đồng bọn về. Trên đường về, Tuấn nghe rõ nội dung Hải gọi điện thoại bảo Tài tháo camera trên xe của bị hại để tránh bị lưu hình ảnh, sau đó được Hải chia cho 50 triệu đồng.
Xử sơ thẩm hồi tháng 5, TAND TP.HCM tuyên phạt bị cáo Tài và bị cáo Hoàng cùng mức án chung thân, Dũng 17 năm tù, Tuấn 12 năm tù, 12 đồng phạm 9-19 năm tù.
Không chấp nhận quan điểm bào chữa của luật sư
Tại tòa, các luật sư bào chữa cho rằng bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Việc sử dụng bitcoin làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Cạnh đó, pháp luật nghiêm cấm việc định giá bitcoin, không được quy đổi nên không định giá được… Từ đó, các luật sư cho rằng bitcoin không phải là tài sản, không được phép quy đổi, không định giá được nên không thỏa mãn cấu thành tội cướp tài sản.
Về quan điểm trên của các luật sư, HĐXX phúc thẩm xét thấy như cấp sơ thẩm đã nhận định, pháp luật Việt Nam không chấp nhận tiền ảo nói chung hay bitcoin là tiền tệ, phương thức thanh toán. Nhưng thực tế, các bị cáo đã quy đổi số bitcoin cướp được thành 18 tỉ đồng và chia nhau chiếm hưởng.
