Ngày 28-3, Tổng thống Philippines - ông Ferdinand Marcos Jr. cho biết nước này sẽ thực hiện các biện pháp ứng phó với “các cuộc tấn công bất hợp pháp, cưỡng bức, hung hăng và nguy hiểm” của lực lượng hải cảnh Trung Quốc trên Biển Đông, theo hãng tin Reuters.
Ông Marcos không nêu rõ chi tiết các biện pháp đối phó nhưng cho biết các biện pháp này sẽ được áp dụng trong những tuần tới một cách tương xứng và hợp lý trước các cuộc tấn công “công khai và không suy giảm” của Bắc Kinh.
“Chúng tôi không tìm kiếm xung đột với bất kỳ quốc gia nào, nhất là những quốc gia tự nhận là bạn của chúng tôi nhưng chúng tôi sẽ không khuất phục trong im lặng hay phục tùng” - ông Marcos viết trên Facebook.
Nhà lãnh đạo Philippines đưa ra phát ngôn trên trong bối cảnh căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh leo thang nghiêm trọng sau khi Trung Quốc sử dụng vòi rồng tấn công tàu Philippines tại Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam).
Trong một diễn biến liên quan, hôm 28-3, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines - ông Gilberto Teodoro điện đàm với người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin.
Trong cuộc điện đàm, ông Austin đã tái khẳng định cam kết của Mỹ với Philippines và chỉ trích Trung Quốc vì các vụ việc gần đây ở Bãi Cỏ Mây.
Bình luận về cuộc điện đàm, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm ngày 28-3 nói rằng Mỹ không có tư cách can thiệp vào khu vực, đồng thời cảnh báo rằng Philippines “đang đi vào con đường nguy hiểm”.
Ông Ngô cho rằng Manila và các đồng minh của nước này phải chịu trách nhiệm về những căng thẳng gần đây giữa lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines và lượng hải cảnh Trung Quốc trên Biển Đông.
“Chúng tôi đã đáp trả bằng những hành động chính đáng, kiên quyết và kiềm chế. Phía Philippines nên nhận ra rằng những hành động khiêu khích sẽ chỉ gây hại nhiều hơn là có lợi và việc kêu gọi sự hỗ trợ của nước ngoài sẽ chẳng đi đến đâu” - đài CGTN của Trung Quốc dẫn lời ông Ngô.
Mỹ, Philippines chưa lên tiếng về phát ngôn trên của ông Ngô.
Bộ Ngoại giao Việt Nam quan ngại căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông
Chiều 28-3, tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao, Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao Nguyễn Đức Thắng đã đề cập hai vụ va chạm, căng thẳng gần đây trên Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines.
Người phát ngôn cho biết Việt Nam kêu gọi các bên liên quan hết sức kiềm chế, thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, cùng đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông.
Về hoạt động của Trung Quốc và Philippines tại khu vực đá Sandy Cay (Đá Hoài Ân, thuộc cụm Thị Tứ của quần đảo Trường Sa, Việt Nam), ông Nguyễn Đức Thắng nói rằng Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa.
Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao yêu cầu các bên liên quan tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, không có các hành động làm phức tạp tình hình, tuân thủ luật pháp quốc tế, nghiêm túc thực hiện DOC cùng đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông.