Mới đây, TP.HCM đã ban hành đề án rà soát, sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức, viên chức tại các xã, phường, đặc khu. Theo đó, TP sẽ chuyển số công chức đang dôi dư ở nhiều đơn vị về các xã, phường thiếu người để khắc phục tình trạng lệch biên chế sau sáp nhập đơn vị hành chính.
Trước đó, từ ngày 1-7, mỗi xã, phường có bốn đơn vị cấp phòng gồm trung tâm phục vụ hành chính công, văn phòng, phòng kinh tế - hạ tầng và đô thị và phòng văn hóa - xã hội. Sau sắp xếp, cấp xã nhận 70% nhiệm vụ từ cấp huyện chuyển về. Với từng phòng chuyên môn, khối kinh tế hạ tầng đô thị thực hiện 165 nhiệm vụ, khối văn xã có 85 nhiệm vụ…
Về bố trí biên chế, mỗi xã, phường có bình quân 32 người, nếu tăng 2.000 dân được thêm một người nhưng tổng công chức không quá 50 với xã và 70 với phường.
Cán bộ ở TP.HCM hỗ trợ người dân làm các thủ tục hành chính. Ảnh: THUẬN VĂN
Phường, xã thiếu nhân sự ở nhiều vị trí chuyên môn
Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Trí Dũng, Bí thư Đảng ủy phường Gò Vấp, cho biết sau ngày 1-7, phường được giao 101 biên chế trên cơ sở tiếp nhận nhân sự cán bộ, công chức của phường 10, phường 17 và các cơ quan của quận Gò Vấp cũ chuyển về. Trong đó, cơ quan Đảng ủy phường có 20 biên chế, Ủy ban MTTQ Việt Nam phường 16 biên chế, Trung tâm Chính trị phường 5 biên chế, UBND phường được giao 60 biên chế.
Thời gian qua, phường đã giải quyết chế độ nghỉ hưu trước tuổi và thôi việc với ba trường hợp nên UBND phường còn 57 công chức, nếu trừ đi công chức giữ chức danh chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự phường thì còn 55 người.
Theo hướng dẫn của Trung ương, với quy mô dân số hơn 110.000 dân, UBND phường Gò Vấp được tối đa 70 biên chế. Như vậy, hiện UBND phường Gò Vấp còn thiếu 15 biên chế công chức so với định mức được giao.
Theo ông Nguyễn Trí Dũng, hiện phường đang thiếu công chức tại nhiều vị trí chuyên môn có tính chất cấp thiết, trực tiếp phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước và người dân, doanh nghiệp, cụ thể ở các lĩnh vực nội vụ, công nghệ thông tin, giáo dục, y tế, kế toán, đăng ký hộ kinh doanh, phát triển kinh doanh, giao thông, môi trường…
Thực hiện đề án của UBND TP.HCM, UBND phường Gò Vấp đã rà soát và dự kiến điều chuyển năm công chức từ các cơ quan khác sang UBND phường và tiếp nhận hai công chức từ sở, ngành TP, UBND các phường bạn.
Bên cạnh đó, bám sát phụ lục trong đề án, phường cũng gửi văn bản thông tin đến Sở Nội vụ và UBND các phường, xã dự kiến điều động thêm tám công chức.
Bí thư Đảng ủy phường Gò Vấp đánh giá việc bổ sung, điều động và sắp xếp công chức theo đề án sẽ dần khắc phục tình trạng thiếu biên chế tại UBND phường, bảo đảm bố trí đúng người, đúng vị trí việc làm…
Ông Nguyễn Hùng Hậu, Chủ tịch UBND phường Xuân Hòa, cho biết nếu đối chiếu với định mức biên chế được giao dựa trên quy mô dân số, địa phương đang thừa khoảng 20 nhân sự. Tuy nhiên, thực tế với khối lượng công việc khổng lồ sau sáp nhập, số cán bộ, công chức hiện có chỉ vừa đủ để đảm đương nhiệm vụ, nỗ lực choàng gánh cho nhau để hoàn thành kế hoạch.
Theo ông Hậu, phường Xuân Hòa dù có dân số cư trú thực tế không quá cao do nhiều nhà dân được cho thuê làm văn phòng nhưng đây lại là địa bàn trung tâm, trọng điểm về chính trị và có nguồn thu ngân sách đứng thứ ba toàn TP. Những yếu tố này tạo ra áp lực quản lý và khối lượng công việc lớn cho đội ngũ cán bộ.
1.052
là số công chức TP đang thừa nhưng lại thiếu 935 người tại 27 vị trí việc làm ở cấp xã.
Năm nhóm giải pháp UBND TP.HCM đưa ra để sắp xếp, bố trí, luân chuyển đội ngũ cán bộ, công chức gồm:
- Sắp xếp trong nội bộ cấp xã
- Sắp xếp từ xã thừa qua xã thiếu
- Điều động công chức Đảng, đoàn thể làm chuyên môn
- Điều động từ sở, ngành xuống xã
- Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.
Áp lực công việc lớn
Ông Phạm Minh Thiện, Chủ tịch UBND phường Chánh Hiệp, cho biết hiện phường có 11 viên chức và 36 người hoạt động không chuyên trách. Tuy nhiên, đến thời điểm này địa phương vẫn chưa có định hướng xử lý cụ thể đối với đội ngũ không chuyên trách.
“khối UBND đang thiếu hai biên chế, trong khi khối Đảng lại thừa 12 người” - ông Thiện nói và cho biết thời gian qua cán bộ phải làm ngoài giờ, cả ban đêm, cuối tuần để xử lý công việc.
Tương tự, ông Võ Trọng Tài, Chủ tịch UBND phường Đông Hòa, cũng thông tin địa phương đang thiếu 14 biên chế công chức, dẫn đến áp lực công việc rất lớn.
Theo ông Tài, với quy mô dân số hiện nay, phường Đông Hòa được giao định mức 70 biên chế công chức nhưng thực tế phường chỉ có 56 người. “Anh em phải vận dụng nhiều giải pháp, huy động người hỗ trợ thêm, chủ yếu là đôn đốc, thúc đẩy nhau làm việc theo chương trình, kế hoạch. Chưa dám áp dụng KPI chính thức nhưng cách làm cũng tương tự, giao rõ thời hạn để hoàn thành vì công việc phát sinh liên tục” - ông Tài nói.
Ông Tài cũng cho biết theo quy định, mỗi phòng phải có kế toán và kế toán trưởng, song với biên chế hiện có, địa phương chưa biết lấy nhân sự từ đâu để bố trí.
Bên cạnh đó, phòng Kinh tế - Hạ tầng đô thị được giao 8 biên chế nhưng phải đảm nhiệm hàng loạt lĩnh vực như môi trường, đất đai, xây dựng, quy hoạch, giao thông, tài chính cùng trưởng và phó phòng… Ngoài ra, địa phương cũng thiếu nhân sự có nghiệp vụ đấu thầu, làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các công trình.
“Với khối lượng công việc hiện nay, thực sự là rất lớn và rất áp lực đối với đội ngũ cán bộ cấp phường” - ông Võ Trọng Tài chia sẻ.
Chia sẻ, thấu hiểu với cán bộ
Việc sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức từ nơi thừa sang nơi thiếu phải đảm bảo được bộ máy của địa phương mạnh hơn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hơn. Cùng đó, cũng phải nắm bắt tâm lý đội ngũ để có sự chia sẻ, hiểu và làm cho anh em “thông suốt”, không nên vội vàng mà phải có lộ trình, chú trọng đến hiệu quả về chuyên môn sau sắp xếp chứ không chỉ chạy theo con số.
Đồng thời, khuyến khích việc sắp xếp ngay trong nội bộ và đào tạo một cách thực chất cho cán bộ, công chức theo hướng ‘cầm tay chỉ việc’, mang lại hiệu quả thực sự. Đặc biệt phải phân công, phân nhiệm cho đúng người đúng việc, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số… để cán bộ làm việc hiệu quả hơn.
Bổ sung biên chế theo định mức và bố trí linh hoạt
Bí thư Đảng ủy phường Gò Vấp Nguyễn Trí Dũng cho rằng việc điều động, luân chuyển này chỉ mang tính giải pháp trước mắt, tập trung xử lý những lĩnh vực đang thiếu hụt nhiều nhân sự, trong khi nhu cầu về công chức có chuyên môn sâu, đặc biệt trong các lĩnh vực nội vụ, công nghệ thông tin, y tế, giáo dục và đào tạo… vẫn còn rất lớn.
Ông Dũng kiến nghị các cấp có thẩm quyền bổ sung đủ biên chế công chức cho UBND phường theo định mức và lộ trình phù hợp, bảo đảm tương xứng với quy mô dân số, khối lượng công việc và đặc thù đô thị của địa phương. Song song đó, cho phép áp dụng cơ chế linh hoạt trong bố trí cán bộ, công chức trong nội bộ và giữa các phường, nhất là những vị trí cần có chuyên môn sâu.
Đối với những cán bộ không chuyên trách có chuyên môn, năng lực công tác tốt cũng cần được quan tâm để tiếp tục bố trí, sử dụng trong một số lĩnh vực có khối lượng công việc lớn. Đây là phương án khả thi trong thời gian chờ bổ sung đủ biên chế công chức, đồng thời chuẩn bị nhân sự cần tuyển dụng thêm tại các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND phường sắp tới.
Còn ông Nguyễn Hùng Hậu, Chủ tịch UBND phường Xuân Hòa, kiến nghị Sở Nội vụ điều động theo lộ trình để bộ máy kịp thích nghi và ổn định tâm lý cán bộ sau biến động sáp nhập. Bởi nếu giảm đột ngột một số lượng lớn cán bộ, công chức sẽ ảnh hưởng đến công tác địa phương.
Theo ông Phạm Minh Thiện, Chủ tịch UBND phường Chánh Hiệp, nếu thực hiện tinh giản theo định mức biên chế của đề án và chấm dứt hoạt động lực lượng không chuyên trách trong thời gian tới, bộ máy phường sẽ không đủ nhân lực để đáp ứng yêu cầu công việc. Vì vậy, địa phương mong muốn được xem xét tăng biên chế nhằm bù đắp lực lượng sẽ nghỉ việc.
Ngoài nhân sự, ông Phạm Minh Thiện cũng kiến nghị khi các sở, ngành phân cấp nhiệm vụ cho cấp xã đồng thời cần phân cấp đầy đủ nguồn lực về tài chính, vật lực và biên chế. “Nếu phân cấp cho phường quản lý lĩnh vực xây dựng, cây xanh, chiếu sáng hay một số nội dung đặc thù của đô thị thì phải tính toán đầy đủ nguồn kinh phí và nhân sự để thực hiện. Nếu chỉ giao việc mà không giao nguồn lực thì rất khó đảm bảo hiệu quả” - ông Thiện nhấn mạnh.
Nhiều địa phương khác cũng chia sẻ đang loay hoay vì thiếu nhân sự chuyên môn sâu ở một số lĩnh vực về tài chính, hạ tầng, đất đai… Việc phân cấp, ủy quyền hiện chưa đi đôi với bố trí, bổ sung nhân sự, kinh phí; cơ cấu vị trí việc làm hiện hành của phường vẫn giữ nguyên, trong khi khối lượng công việc ngày càng nhiều và phức tạp. Để giải quyết, các địa phương cho biết đều chủ động “cân bằng” đội ngũ ngay trong nội bộ trước khi có sự sắp xếp, điều động để tạo sự chủ động.
Từ thực tiễn này, nhiều phường mong muốn và đề xuất TP giao biên chế tổng cho phường. Trên cơ sở biên chế được giao, phường sẽ chủ động phân bổ biên chế các đơn vị trực thuộc…
Chủ động sắp xếp từ nguồn tại chỗ
Tại phường Linh Xuân, vào thời điểm tháng 10 có tổng số cán bộ, công chức, người hoạt động không chuyên trách là 156. Trung tâm phục vụ hành chính công phường vào thời điểm mới vận hành được bố trí 13 công chức nhưng sau đó còn chín người vì phải điều động bốn công chức đến các phòng chuyên môn thuộc UBND phường. Phường Linh Xuân cũng thiếu tám vị trí lĩnh vực chuyên môn sâu. Đến nay, sau gần hai tháng, Chủ tịch UBND phường Linh Xuân Nguyễn Thị Kim Cúc cho biết địa phương cơ bản giải quyết được câu chuyện thiếu cán bộ chuyên môn.
“Phường đã chủ động sắp xếp nội bộ, tính toán các vị trí công việc sát và phù hợp với chuyên môn, chủ động đào tạo tại chỗ cho cán bộ các nội dung liên quan đến phần công việc được giao. Đến nay, tình hình đội ngũ tại phường đã cơ bản ổn định” - bà Cúc nói.
Lãnh đạo Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật TP Thủ Đức (trực thuộc Sở Xây dựng TP.HCM) cho biết trung tâm đã phân bổ nhân lực trực tiếp đến các phường thiếu nhân sự chuyên môn sâu thuộc lĩnh vực hạ tầng để hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm về quy trình thực hiện các nhiệm vụ liên quan. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ phường đã từng bước nắm bắt các đầu việc thuộc lĩnh vực, dần dà trở nên hiểu rõ và có kinh nghiệm, tự tin hơn để giải quyết công việc.
*****
“Cầm tay chỉ việc”, đồng hành cùng cấp xã
Trao đổi với PV, ông Hoàng Vũ Thảnh, quyền Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM, chia sẻ với các công việc liên quan đến tài chính, phường, xã đang gặp những khó khăn nhất định. Cụ thể, về tổ chức tài chính, kế toán, đơn vị đang thiếu nhân sự, cán bộ hiểu sâu, nắm rõ để triển khai phù hợp với chính quyền địa phương hai cấp.
Quá trình tổ chức triển khai nhân sự cho nhiệm vụ này, chính quyền cơ sở cũng như Sở Nội vụ, Sở Tài chính cố gắng phối hợp nhưng thực tế cho thấy cũng cần phải đào tạo nhiều. Sở Tài chính đã tổ chức năm hội nghị trực tuyến, trực tiếp với cấp phường, xã, hướng dẫn, “cầm tay chỉ việc” các nội dung về tài chính, kế toán; các phòng chuyên môn cũng thường xuyên hỗ trợ nhưng vẫn cần thời gian để đào tạo, hướng dẫn thêm.
“Có những nội dung mà phường, xã chưa nắm được nhưng lại ngại báo cáo”- ông Thảnh nêu thực tế và cho rằng sở sẵn sàng đồng hành với cấp xã khi có khó khăn.
