Hãng Bloomberg ngày 3-7 đưa tin các nhà lập pháp thuộc đảng Dân chủ Tự do (LDP) đã soạn thảo một nghị quyết kêu gọi hủy bỏ chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Tập Cận Bình sau khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát đặc khu Hong Kong.
Bloomberg dẫn lời nghị sĩ Yasuhide Nakayama, người đứng đầu bộ phận chính sách đối ngoại của LDP, cho biết nếu dự thảo nghị quyết được thông qua tại các cuộc họp của đảng này vào tuần tới, nó sẽ được đệ trình lên Văn phòng Thủ tướng Shinzo Abe sớm nhất vào ngày 7-7.
Áp lực của đảng LDP nhằm hủy bỏ chuyến thăm của ông Tập, vốn ban đầu dự kiến diễn ra vào tháng 4 nhưng bị trì hoãn do dịch COVID-19, đến trong bối cảnh có mối bất an ngày càng tăng về hành vi của Trung Quốc với các đồng minh của Mỹ trên khắp thế giới.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc gặp. Ảnh: NEWS.CN
Trước đó vào tháng 5, bộ phận đối ngoại của LDP đã đệ trình một đề xuất khác lên chính phủ nhằm xét lại chuyến thăm của ông Tập, trong một nỗ lực nhằm thúc đẩy một quan điểm cứng rắn hơn với Trung Quốc về vấn đề Hong Kong.
“Trung Quốc có một cách suy nghĩ rất khác. Nhật phải có sức mạnh để nói rõ ràng rằng nước này sẽ không chấp nhận động thái của Trung Quốc. Nhật phải hợp tác với các đồng minh” – tờ Nikkei Asian Review dẫn lời ông Shigeru Ishiba, Tổng thư ký LDP và là người kế thừa tiềm năng của Thủ tướng Abe, phát biểu tại một diễn đàn ở Tokyo hôm 3-7.
Đã có những lo ngại rằng luật an ninh quốc gia mà Trung Quốc vừa áp đặt ở Hong Kong sẽ gây tổn hại đến quyền tự trị và sự tự do của đặc khu này. Cảnh sát Hong Kong hôm 1-7 đã thực hiện những vụ bắt giữ đầu tiên theo luật an ninh mới trong bối cảnh có những cuộc xuống đường đánh dấu ngày Anh chuyển giao Hong Kong trở lại cho Trung Quốc.
Phản ứng việc Trung Quốc áp đặt luật an ninh mới ở Hong Kong, Thượng viện Mỹ hôm 2-7 đã thông qua một dự luật trừng phạt các ngân hàng làm ăn với các quan chức Trung Quốc tham gia thực thi luật an ninh mới ở lãnh thổ bán tự trị này, sau động thái tương tự của Hạ viện trước đó một ngày. Anh tuyên bố sẵn sàng tiếp nhận hàng triệu cư dân Hong Kong, và Úc cũng tỏ ý sẵn sàng có cử chỉ tương tự.
“LDP đang theo dõi tình hình ở Hong Kong với sự lo ngại lớn. Việc gần 400 người bị bắt trong ngày đầu luật mới có hiệu lực là điều chúng ta không thể nhắm mắt làm ngơ với những người bạn châu Á, những người hoạt động vì dân chủ và những người yêu tự do” – ông Nakayama nói.
Cảnh sát Hong Kong đã bắt giữ 370 người trong các cuộc biểu tình hôm 1-7, ngày đầu tiên sau khi luật an ninh quốc gia dành cho Hong Kong được Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc thông qua. Trong số này, có 10 người bị bắt giữ theo các điều khoản của luật an ninh mới.
Phản ứng của chính phủ Nhật đối với Trung Quốc – bạn hàng lớn nhất của Tokyo – khá "nhẹ nhàng". Ngoại trưởng Toshimitsu Motegi hôm 30-6 ra tuyên bố lấy làm tiếc về luật mới của Trung Quốc, đồng thời thúc giục Bắc Kinh tôn trọng quyền của các công dân và công ty Nhật ở Hong Kong.
