Trong quá trình truy tìm tung tích của Abu Bakr al-Baghdadi - thủ lĩnh tối cao tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) vào tháng 2-2018, các nhân viên tình báo Iraq đã thu thập được một thông tin tối quan trọng từ đó dẫn đến việc tiêu diệt al-Baghdadi, hãng tin Reuters dẫn lời hai quan chức an ninh Iraq cho biết.
Thông tin này đến từ một nhân vật cấp cao của IS là Ismael al-Ethawi - một trong những trợ lý hàng đầu của al-Baghdadi. Al-Ethawi đã cung cấp cho tình báo Iraq biết nhờ đâu mà al-Baghdadi có thể lẩn trốn khỏi sự truy sát của nhiều nước trong nhiều năm như thế.
Bị tiêu diệt từ lời khai của cấp dưới
Theo lời al-Ethawi khai với tình báo Iraq sau khi bị Thổ Nhĩ Kỳ bắt và trao trả cho phía Iraq, al-Baghdadi thỉnh thoảng mở các cuộc họp bàn chiến lược với các phó tướng của mình trên những xe buýt nhỏ chở đầy rau củ đậu trên đường để tránh bị phát hiện.
“Al-Ethawi đã cung cấp thông tin có giá trị giúp đội ngũ nhân viên từ nhiều cơ quan an ninh Iraq hoàn thành được những mảnh ghép bị sót để trả lời cho câu hỏi về sự di chuyển của al-Baghdadi và những nơi hắn dùng để trốn” - một quan chức an ninh Iraq nói.
“Al-Ethawi cung cấp cho chúng tôi thông tin về năm nam giới gồm cả anh ta, từng gặp al-Baghdadi bên trong Syria và ở một số địa điểm khác” - nguồn tin này nói với Reuters.
Thủ lĩnh tối cao IS Abu Bakr al-Baghdadi đã bị tiêu diệt. Ảnh: REUTERS
Truy tìm lộ trình di chuyển của al-Baghdadi từng là sự bế tắc của các cơ quan tình báo cả phương Tây và Ả Rập, vì không có nhiều chứng cứ, thông tin. Vì thế có thể hình dung thông tin thu được từ các tay súng IS bị chiêu hàng như al-Ethawi quan trọng thế nào.
Al-Ethawi có bằng tiến sĩ khoa học Hồi giáo. Theo đánh giá của tình báo Iraq, al-Ethawi là một trong năm cố vấn hàng đầu của al-Baghdadi. Al-Ethawi gia nhập tổ chức khủng bố al-Qeada từ năm 2006. Đến năm 2008, al-Ethawi bị Mỹ bắt và giam giữ bốn năm.
Sau khi gia nhập IS và hoạt động dưới trướng al-Baghdadi, al-Ethawi rất được al-Baghdadi xem trọng. Nhiệm vụ của al-Ethawi là đưa ra các chỉ thị tôn giáo và tuyển chọn các chỉ huy IS. Sau khi IS sụp đổ năm 2017, al-Ethawi chạy về Syria cùng vợ.
Đầu năm nay, một chiến dịch chung giữa Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Iraq đã bắt được một số thủ lĩnh cấp cao IS, trong đó có bốn người Iraq và một người Syria.
“Họ cung cấp cho chúng tôi mọi thông tin về tất cả những nơi họ đã gặp al-Baghdadi bên trong Syria và chúng tôi quyết định hợp tác với Cục Tình báo Liên bang Mỹ (CIA) triển khai thêm nhiều nguồn lực bên trong các khu vực này” - một nguồn tin quan chức an ninh Iraq nói với Reuters.
“Giữa năm 2019 chúng tôi khoanh vùng tỉnh Idlib (tây bắc Syria) là nơi al-Baghdadi sẽ di chuyển tới cùng gia đình mình và ba trợ tá thân cận” -nguồn tin này nói.
Hình ảnh vệ tinh nơi ở của thủ lĩnh tối cao IS al-Baghdadi, gần làng Barisha, tỉnh Idlib (Syria) ngày 28-10. Ảnh: REUTERS
Thời điểm đó, một số thành phần chỉ điểm của an ninh Iraq ở Syria phát hiện một nam giới Iraq đội một cái khăn trùm đầu ca rô ở một khu chợ ở Idlib và nhận ra đó là al-Ethawi. Những người chỉ điểm này đã đi theo al-Ethawi đến ngôi nhà nơi al-Baghdadi đang ở. Al-Ethawi đã bị bắt sau đó.
“Chúng tôi cung cấp chi tiết cho CIA và họ sử dụng một vệ tinh và một số thiết bị tự hành để quan sát địa điểm này trong năm tháng” - nguồn tin quan chức Iraq cho biết.
Hai ngày trước, al-Baghdadi cùng gia đình rời địa điểm này lần đầu tiên, di chuyển bằng các xe buýt nhỏ đến một ngôi làng bên cạnh.
“Đó là thời khắc sống cuối cùng của hắn ta” - quan chức Iraq nói.
Vai trò của kẻ thù al-Baghdadi ở Syria
Ngoài việc bị các lực lượng phương Tây và Ả Rập truy đuổi, al-Baghdadi cũng bị một số nhóm kẻ thù ở Syria truy giết.
Tổ chức Hayat Tahrir al-Sham, tiền thân là Mặt trận Nursa hiện diện ở Idlib, cũng đã tự phát động tìm kiếm al-Baghdadi sau khi nhận thông tin tên này đang ở Idlib.
Mặt trận Nursa vốn là một chi nhánh chính thức của al-Qeada nhưng đến năm 2016 thì tách khỏi al-Qeada. Hayat Tahrir al-Sham hay Mặt trận Nursa và IS là đối thủ, từng có nhiều cuộc chiến đẫm máu ở Syria.
Đường phố TP Mosul (Iraq) ngày 27-10. Mosul là nơi al-Baghdadi đã tuyên bố sự ra đời của tổ chức khủng bố IS hồi năm 2014. Ảnh: REUTERS
Tổ chức Hayat Tahrir al-Sham gần đây bắt một trợ tá khác của al-Baghdadi tên Abu Suleiman al-Khalidi - một trong ba người đàn ông ngồi cùng al-Baghdadi lúc thủ lĩnh IS đưa ra thông điệp video cuối cùng.
Theo lời một chỉ huy của tổ chức Hayat Tahrir al-Sham ở tỉnh Idlib, việc bắt al-Khalidi là “một chìa khóa” giúp tìm ra al-Baghdadi.
Theo chỉ huy này, al-Baghdadi khả năng đã chọn Idlib làm nơi ẩn náu sau khi IS bị quét khỏi Iraq và Syria. Al-Baghdadi đã ở Idlib trong khoảng sáu tháng và lý do chính là ẩn náu. Tuy nhiên, theo chỉ huy này, dù ẩn náu nhưng al-Baghdadi vẫn được xem là một mối đe dọa chính vì sự hiện diện của nhân vật này có thể thu hút người ủng hộ trong khu vực.
Hai tháng trước, các tay súng Hayat Tahrir al-Sham đã bố ráp thị trấn Sarmin trong tỉnh Idlib sau khi nhận thông tin al-Baghdadi có mặt ở đây nhưng không tìm thấy tên này.
Phát ngôn của chỉ huy này đưa ra khả năng tổ chức Hayat Tahrir al-Sham - theo nhiều người dân địa phương là có liên hệ với lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ ở tây bắc Syria - có thể đã cung cấp thông tin mà họ biết cho các cơ quan tình báo khác.
