Ngày 27-12, Tòa án Quân sự thủ đô Hà Nội mở phiên tòa xét xử 7 bị cáo trong vụ án Việt Á liên quan Học viện quân y.
Trong đó, bị cáo Phan Quốc Việt, TGĐ Công ty Việt Á bị xét xử về hai tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Các bị cáo Trịnh Thanh Hùng, cựu phó vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN; Hồ Anh Sơn, cựu PGĐ Viện nghiên cứu y dược học quân sự (Học viện quân y) bị xét xử về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ
Các bị cáo Vũ Đình Hiệp, Phó TGĐ Công ty Việt Á và 3 bị cáo thuộc Học viện quân y gồm Nguyễn Văn Hiệu (trưởng phòng trang bị vật tư), cựu thiếu tá Ngô Anh Tuấn (trưởng phòng tài chính), cựu thiếu tá Lê Trường Minh (trưởng ban hóa dược) bị xét xử về tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Thông đồng để tạo điều kiện cho kit test Việt Á
Theo cáo buộc, trước tình hình dịch bệnh Covid-19 xuất hiện tại ở nước ngoài và có nguy cơ cao lây lan vào Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện quân y có công văn gửi Bộ KH&CN về việc đề xuất nhiệm vụ phát triển kit chẩn đoán viêm phổi do vi rút corona.
Do vụ lợi cá nhân nên từ tháng 1-2020, Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó Vụ trưởng, Vụ KH&CN các ngành Kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN đã thông đồng với Phan Quốc Việt, TGĐ Công ty Việt Á và Hồ Anh Sơn, PGĐ Viện nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện quân y.
Cụ thể, nhóm 3 bị cáo này đã đưa Công ty Việt Á vào tham gia Đề tài với vai trò là cơ quan phối hợp, sản xuất 20.000 test kit thử nghiệm. Sau đó, để Công ty Việt Á được cấp phép và sản xuất thương mại trái pháp luật bộ kit.
Nhóm 3 bị cáo thông đồng với nhau đưa bộ kit do Công ty Việt Á cung cấp (không được sản xuất theo quy trình nghiên cứu của Học viện quân y) đi thử nghiệm tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và sử dụng sản phẩm này để nghiệm thu giai đoạn 1 của Đề tài và nghiệm thu Đề tài.
Do đó, quy trình nghiên cứu của Học viện quân y không có sản phẩm được thử nghiệm, đánh giá và hậu quả là Đề tài không hoàn thành.
Sau khi được cấp phép, Công ty Việt Á đã sản xuất hàng triệu triệu kit test, nâng khống giá rồi bán, tặng cho các đơn vị, cơ sở y tế thu lợi bất chính. Để cảm ơn, Phan Quốc Việt bồi dưỡng cho ông Trịnh Thanh Hùng 350.000 USD, cho bị cáo Hồ Anh Sơn hơn 2,4 tỉ đồng.
Hành vi gian dối của các bị cáo trong việc tiếp nhận, nghiên cứu, nghiệm thu, quyết toán số tiền Bộ KH&CN giao Học viện quân y nghiên cứu Đề tài, đã gây thiệt hại là hơn 18 tỉ đồng.
Cáo buộc của VKS quân sự trung ương xác định bị cáo Trịnh Thanh Hùng là người khởi xướng, giữ vai trò trách nhiệm chính trong vụ án. Bị cáo Phan Quốc Việt là người thực hành tích cực. Bị cáo Hồ Anh Sơn đã lợi dụng chức vụ quyền hạn, vụ lợi cá nhân, phải chịu trách nhiệm sau bị cáo Hùng.
Ngoài ra, Hồ Anh Sơn còn có sai phạm trong việc mua, bán tăm bông, ống môi trường dán nhãn Viện Nghiên cứu y dược học quân sự và cung cấp cho Công ty Việt Á để bán cho các cơ quan, tổ chức sử dụng trong phòng, chống dịch. Qua đó, bị cáo được hưởng lợi trái phép 2,1 tỉ đồng.
Ứng trước kit test, hợp thức đấu thầu sau
Trong năm 2021, Học viện Quân y tổ chức Trung tâm xét nghiệm dã chiến tham gia hỗ trợ phòng chống dịch Covid-19 ở một số địa phương trong đó có Bắc Ninh, Bắc Giang, TP HCM.
Để đảm bảo kinh phí mua vật tư y tế thực hiện nhiệm vụ trên, Học viện có công văn đề nghị Thủ trưởng Bộ Quốc phòng đảm bảo nguồn kinh phí và cho phép Học viện Quân y thực hiện việc mua sắm bằng hình thức chỉ định thầu. Đề nghị này được Bộ Quốc phòng đồng ý.
Tuy nhiên, Học viện quân y không thực hiện việc chỉ định thầu theo đúng quy định. Ông Nguyễn Văn Hiệu đã cho Công ty Việt Á ứng trước kit xét nghiệm, sau đó hợp thức hồ sơ chỉ định thầu, không tuân thủ các quy định của Luật Đấu thầu... do vậy không bảo đảm công bằng, minh bạch trong đấu thầu.
Giá bán thực tế 1 test Covid-19 do Công ty Việt Á cung cấp là 143.461 đồng. VKS xác định giá kit trên các hợp đồng mua bán giữa Học viện Quân y và Công ty Việt Á không đúng giá trị thực, gây thiệt hại cho Học viện Quân y số tiền 27,7 tỉ đồng.
Ngoài số tiền hơn 2,4 tỉ đồng đã chi cho bị cáo Hồ Anh Sơn, Công ty Việt Á còn chi hoa hồng cho bị cáo Nguyễn Văn Hiệu hơn 3,5 tỉ đồng; bị cáo Ngô Anh Tuấn hơn 1 tỉ đồng.
