18 giờ 40 ngày 15-7, cặp song sinh Trúc Nhi - Diệu Nhi (xin được gọi là song Nhi) đã được đưa ra khỏi phòng mổ BV Nhi đồng TP (TP.HCM) sau khi các bác sĩ (BS) hoàn tất khâu tạo hình cuối cùng, khâu vết mổ, bó bột cho hai bé. Hơn 12 giờ đồng hồ căng thẳng trôi qua, Cặp song Nhi đã được chuyển Khoa hồi sức ngoại an toàn, tiếp tục được theo dõi sát tình trạng sức khỏe sau mổ, một hành trình cũng đầy khó khăn không kém.
TS-BS Trương Quang Định, Giám đốc BV Nhi đồng TP, đã gặp mặt, giải thích diễn tiến, kết quả sơ bộ ca mổ cho cha mẹ của hai bé. “Ca mổ kết thúc, thành công” - BS Định nói.
“Sợ nhất lúc kẹp mạch máu và tách rời hai bé”
TS-BS Trương Quang Định, trưởng êkíp phẫu thuật tách dính cặp song sinh dính nhau vùng bụng chậu, chia sẻ: Cảm xúc hồi hộp nhất của ông cũng như tất cả y, BS trong ca mổ để tìm lại hình hài độc lập cho hai bé chính là lúc kẹp mạch máu và tách hai bé ra.
Theo BS Định, các cặp song sinh dính nhau thường có chung các cơ quan, bộ phận nên khi tách ra các dấu hiệu sinh tồn, nhịp tim, độ bão hòa ôxy trong máu liền sẽ bị ảnh hưởng. Đây là điều mà êkíp mổ tách hai bé đã lường trước và không hiếm gặp trong các ca mổ tách song sinh.
Đối với cặp Diệu Nhi - Trúc Nhi, hai bé đã sống cộng sinh với nhau 13 tháng. Trong quá trình chăm sóc sức khỏe cho hai bé, khi một trong hai bé có dấu hiệu sức khỏe khác thường là bé kia cũng bị ảnh hưởng, chẳng hạn như mỗi việc chích thuốc cho bé này thì bé kia cũng sẽ có biểu hiện bị ảnh hưởng ngay. Hai bé lại dính nhau phức tạp như chỉ có chung đường tiêu hóa, tiết niệu và khung chậu, nếu chẳng may kíp mổ phân chia không chính xác thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tính mạng của cả hai.
Thế nhưng, điều tuyệt vời đã đến khiến êkíp mổ tách cặp song sinh tự tin tiếp tục phẫu thuật hồi sức, tái tạo hình hài cho hai bé. “Khi được tách rời hoàn toàn, hai bé vẫn giữ sinh hiệu rất ổn định. Từ êkíp gây mê đến êkíp phẫu thuật đều cảm thấy rất vui mừng khi chứng kiến khoảnh khắc này. Điều này đã tiếp thêm động lực và tự tin cho chúng tôi tiếp tục hoàn tất ca phẫu thuật” - BS Định chia sẻ.
BS Định nhớ lại trước đó, khi vừa chào đời, hai bé đã trải qua quá trình sơ sinh đầy sóng gió. Trong đó, bé Diệu Nhi sức khỏe rất yếu, từng có tình trạng sốc và có biến chứng về thần kinh, cho nên dự liệu khi gây mê, nếu sinh hiệu của bé chỉ tương đối dao động cũng là dấu hiệu cần phải đặc biệt lưu tâm.
Điều may mắn của ca phẫu thuật là sự huy động được đội ngũ y, BS nhiều kinh nghiệm nhi khoa và trang thiết bị tương đối hiện đại giúp chẩn đoán hình ảnh học trước mổ rất tốt để hôm nay, mọi kế hoạch mổ diễn ra theo như dự kiến.
Trước đó, lúc 14 giờ 7 phút, các y, BS hoàn thành thao tác cuối cùng để tách dính hoàn toàn hai cơ thể bé song sinh dính nhau vùng bụng chậu.
Bé Trúc Nhi được đưa sang phòng mổ siêu sạch số 12 đã được chuẩn bị sẵn. Bé Diệu Nhi vẫn ở lại phòng mổ ban đầu. Các BS bắt tay vào các công đoạn phẫu thuật tạo hình cho từng bé.
Các y, bác sĩ vui mừng khi tách rời hoàn toàn hai bé thành công. Ảnh: BVCC
Trúc Nhi, Diệu Nhi trước ca mổ vui đùa cùng ba mẹ. Ảnh: BVCC
Ca mổ rất khó với dị tật cực kỳ hiếm gặp
5 giờ 45 phút sáng cùng ngày, tại BV Nhi đồng TP, các y, BS bắt đầu chuyển hai bé Trúc Nhi, Diệu Nhi vào phòng mổ, bắt đầu cuộc đại phẫu tách rời vùng bụng chậu dính liền phức tạp.
TS-BS Trương Quang Định chia sẻ: Kíp mổ gồm 93 thành viên chia thành 11 kíp, phụ trách nhiều khâu của ca phẫu thuật từ gây mê, dụng cụ, phẫu thuật ngoại tổng quát đến chỉnh hình, tạo hình, hồi sức, hồi sức trước mổ, chống nhiễm khuẩn, chẩn đoán hình ảnh và điều dưỡng.
Do dính nhau phức tạp ở vùng bụng chậu, mỗi bé dự kiến mất khoảng 250-500 ml máu. Bệnh viện đã đăng ký 16 đơn vị hồng cầu lắng, 12 đơn vị huyết tương đông lạnh và 12 đơn vị tiểu cầu.
| Thủ tướng và quyền bộ trưởng Bộ Y tế gọi điện thoại chúc mừng Vào lúc 19 giờ cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã gọi điện thoại thăm hỏi và chúc mừng sự thành công của toàn bộ kíp mổ cho hai bé song sinh dính nhau vùng bụng chậu. Đồng thời, Thủ tướng và quyền bộ trưởng Bộ Y tế cũng gửi những lời chúc tốt đẹp và gửi quà thăm hỏi tình hình sức khỏe hai bé. |
Vào lúc 9 giờ 51 phút, TS-BS Trương Quang Định rạch đường da đầu tiên bắt đầu cuộc mổ. Sau đó, TS-BS Trần Văn Dương, BV Chợ Rẫy, trưởng nhóm phẫu thuật tạo hình, bắt đầu rạch da, cân cơ và mở bụng tách hai bé để sau đó nhóm phẫu thuật ngoại tổng quát tiến vào thám sát ruột và thực hiện phương án chia đôi ruột cho hai bé.
Các bác sĩ đã chia nửa đầu đại tràng cho bé Trúc Nhi, nửa cuối kèm hậu môn thật cho Diệu Nhi.
Theo các BS quan sát, tất cả dị tật của hai bé phù hợp những dự liệu trước phẫu thuật.
Trong quá trình phẫu thuật, các BS gặp khó khăn như mặc dù mới chỉ 13 tháng nhưng xương hai bé đã cứng, phải đục xương để tách ra nhưng hai bé vẫn vượt qua được và không cần truyền máu nhiều.
Theo BS Định, ca phẫu thuật tách dính chỉ mới là thành công bước đầu. Sắp tới, hai bé còn phải vượt qua quá trình hồi sức đầy thử thách, phục hồi lâu dài.
Trước mắt, sau cuộc mổ, hai bé có thể đối diện với biến chứng nhiễm trùng. Ngoài ra, do được tái tạo đường tiêu hóa và tiết niệu, khép lại khung chậu nên hai bé đang sử dụng hậu môn tạm và mở bàng quang dẫn lưu ra da. Sau ba tháng, hai bé sẽ tiếp tục được phẫu thuật để đóng hậu môn tạm.
Về lâu về dài, BV sẽ tập vật lý trị liệu điều chỉnh sinh hoạt cho hai bé, theo dõi các chức năng vận động cho hai bé đến khi trưởng thành.
Hai bé Diệu Nhi và Trúc Nhi là con của một sản phụ ở quận 9 (TP.HCM) được chẩn đoán thai đôi dính nhau ngay từ trong bụng mẹ. Hai bé được các BS BV Hùng Vương mổ sinh vào tháng 6-2019, sau đó tiếp tục chuyển BV Nhi đồng TP để điều trị, chăm sóc.
Theo ước tính, trường hợp song sinh dính nhau vùng bụng chậu với bốn chân tách rời cực kỳ hiếm gặp, tỉ lệ 1/200.000 trẻ sinh sống, trong số đó chỉ có 6% là dính nhau theo kiểu của hai bé. Cụ thể, hai bé có chung một phần hồi tràng, một khung đại tràng và chỉ có một lỗ hậu môn; có hai bàng quang nằm hai bên của ổ bụng chung, mỗi bàng quang được hai niệu quản xuất phát từ hai bé khác nhau đổ vào thay vì của cùng một bé; có tử cung âm đạo đôi. Ngoài ra, hai bé còn có hở khớp mu, khung chậu hai bé lại xếp thành một vòng tròn.
 Dấu mốc lịch sử cho tiến bộ của ngành y Việt Nam GS-BS Trần Đông A (ảnh), tham vấn chuyên môn cho ca đại phẫu thuật song Nhi, nhận định ca mổ hai bé sẽ là cột mốc lịch sử cho sự tiến bộ của ngành y tế Việt Nam, sau 32 năm mổ tách rời thành công cặp song sinh Việt - Đức. Trước khi ca mổ kết thúc, GS-BS Trần Đông A đã đánh giá tỉ lệ thành công trường hợp hai bé Trúc Nhi, Diệu Nhi ít nhất trên 75%. “Tôi cho rằng ca mổ tách rời này sẽ là một dấu mốc lịch sử cho sự tiến bộ của ngành y tế Việt Nam” - GS-BS Trần Đông A nói. |
