Thiếu hụt Vitamin B1 nhẹ biểu hiện trên hệ thần kinh như viêm dây thần kinh ngoại biên, rối loạn cảm giác các chi, có thể tăng hoặc mất cảm giác. Trương lực cơ giảm dần và có thể gây ra chứng bại chi hoặc liệt một chi nào đó.
Thiếu hụt vitamin B1 trầm trọng gây rối loạn nhân cách, trầm cảm, thiếu sáng kiến và trí nhớ kém như trong bệnh não Wernicke. Nếu điều trị muộn gây loạn tâm thần Korsakoff. Các triệu chứng tim mạch do thiếu hụt thiamin bao gồm khó thở khi gắng sức, đánh trống ngực, nhịp tim nhanh và các rối loạn khác trên tim. Sự suy tim như vậy được gọi là beriberi ướt; phù tăng mạnh là do hậu quả của giảm protein huyết nếu dùng không đủ protein, hoặc của bệnh gan kết hợp với suy chức năng tâm thất.
Vitamin B1 có nhiều trong cám gạo. Hình minh họa.
Vitamin B1 có nhiều trong cám gạo, men bia, đậu tương. Ngoài ra có lượng nhỏ vitamin B1 trong sữa, trứng, thịt nạc, gan, thận.
Sự thiếu hụt vitamin có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân: do quá trình bảo quản, chế biến thực phẩm không đúng cách sẽ làm giảm nhanh hàm lượng vitamin này; do nhu cầu tăng, nhưng cung cấp không đủ (tuổi dậy thì, có thai, cho con bú, ốm nặng, nghiện rượu, nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch). Ngoài ra còn có lý do từ giảm hấp thu (tiêu chảy kéo dài, người cao tuổi)... Bởi vậy, đối với những trường hợp trên cần bổ sung vitamin B1 bằng thuốc.
Vitamin B1 thường được dùng để uống. Nếu liều cao, nên chia thành liều nhỏ dùng cùng với thức ăn để tăng hấp thu. Thuốc dạng tiêm được dùng khi có rối loạn tiêu hóa (nôn nhiều) hoặc khi có sự thiếu hụt nặng như suy tim do beriberi, hội chứng Wernicke... Nên hạn chế dùng đường tĩnh mạch vì có thể gặp sốc phản vệ.
BS. Đinh Ngọc San
