Đúng 16 giờ chiều 14-8, tại Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận 2 (TP.HCM), ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, đã chủ trì họp báo để thông tin về những vấn đề liên quan đến khu đô thị (KĐT) mới Thủ Thiêm.
Ông Từ Lương, Phó Giám đốc Sở TT&TT, trao đổi với giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường trước giờ họp báo. Ảnh: TR.GIANG
Tại cuộc họp báo này, UBND TP.HCM sẽ công bố 13 nội dung liên quan đến 22 đầu việc mà UBND TP triển khai sau hai kết luận 1483 ngày 4-9-2018 và 1037 ngày 26-6-2019 của Thanh tra Chính phủ: Ranh quy hoạch liên quan khu vực 4,3 ha (đã được Thanh tra Chính phủ xác định nằm ngoài quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm), kế hoạch giải quyết bồi thường và hướng xử lý cán bộ vi phạm...
I. Khái quát về KĐT mới Thủ Thiêm
KĐT mới Thủ Thiêm được quy hoạch là một trung tâm mới, hiện đại của TP.HCM, với các chức năng chính là trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ cao cấp của thành phố, của khu vực và có vị trí quốc tế. Việc phát triển KĐT mới Thủ Thiêm không nhằm mục tiêu kinh doanh bất động sản và đạt được lợi nhuận từ việc khai thác đất; thay vào đó, phần lớn diện tích đất được ưu tiên để xây dựng các công trình công cộng, dịch vụ mà trung tâm thành phố hiện hữu còn thiếu và hạn chế phát triển như: Quảng trường trung tâm, công viên bờ sông; Trung tâm Tài chính; Trung tâm Hội nghị triển lãm quốc tế; Cung Thiếu nhi, Lâm viên sinh thái... Với diện tích đất quy hoạch trung tâm KĐT mới Thủ Thiêm là 657 ha, phần diện tích đất khai thác thương mại chỉ chiếm khoảng 194,3396 ha (tỉ lệ 29,58%).
Khu Trung tâm đô thị mới Thủ Thiêm là một công trình chiến lược, mở ra cơ hội để phát triển khu vực phía đông thành phố; góp phần phát triển mọi mặt và nâng cấp TP.HCM ngang tầm các đô thị quốc tế hiện đại của khu vực trong thế kỷ 21, tạo bước đột phá đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng dịch vụ, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đáp ứng nhu cầu phát triển toàn diện thành phố trong giai đoạn mới. Việc hình thành KĐT mới Thủ Thiêm góp phần quan trọng vào việc thực hiện mục tiêu, nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP.HCM đã đề ra.
Đến nay, thành phố đã chi bồi thường, hỗ trợ được 14.353/14.357 hồ sơ (đạt tỉ lệ 99,97%), diện tích đã thu hồi 715,97/719,92 ha (đạt tỉ lệ 99,45%), với số tiền bồi thường, hỗ trợ là 17.455 tỉ đồng, trong đó theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, một số khoản đã được thành phố vận dụng hỗ trợ thêm ngoài quy định theo hướng có lợi cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất. So sánh mức hỗ trợ, đền bù tại cùng thời điểm thì mức hỗ trợ, đền bù của KĐT mới Thủ Thiêm có giá trị lớn hơn các dự án khác.
Trong những năm qua, thành phố đã và đang rất nỗ lực, cố gắng trong việc kêu gọi, thu hút các nhà đầu tư; thực hiện bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất, quy hoạch, xây dựng các khu nhà ở, bố trí tái định cư và tập trung rà soát, giải quyết thấu đáo khiếu nại của người dân. Với sự tích cực, kiên trì của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp qua nhiều thời kỳ và đặc biệt là sự đồng thuận của đại đa số người dân bị ảnh hưởng trực tiếp, KĐT mới Thủ Thiêm đã từng bước được hình thành, góp phần xây dựng bộ mặt đô thị thành phố ngày càng khang trang.
KĐT mới Thủ Thiêm nhìn từ trên cao. Ảnh: HOÀNG GIANG
II. Kết quả thực hiện Thông báo số 1483/TB-TTCP ngày 4-9-2018 của Thanh tra Chính phủ về kết quả kiểm tra một số nội dung chủ yếu liên quan đến khiếu nại của công dân về KĐT mới Thủ Thiêm
Ngay từ khi có Thông báo số 1483/TB-TTCP ngày 4-9-2018 của Thanh tra Chính phủ về kết quả kiểm tra một số nội dung chủ yếu liên quan đến khiếu nại của công dân về KĐT mới Thủ Thiêm, quận 2, chủ tịch UBND TP.HCM đã ban hành ngay Kế hoạch thực hiện và chỉ đạo các sở, ngành, các đơn vị có liên quan khẩn trương tham mưu cho UBND thành phố thực hiện nghiêm túc, dứt điểm thông báo của Thanh tra Chính phủ, đến nay tiến độ thực hiện như sau:
1. Về quy hoạch phần đất diện tích khoảng 4,39 ha, khu phố 1, phường Bình An nằm ngoài ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm:
- Về cơ sở lập bản đồ xác định ranh khu đất diện tích 4,39 ha:
Thực hiện Thông báo số 1483/TB-TTCP ngày 4-9-2018 của Thanh tra Chính phủ về kết quả kiểm tra một số nội dung chủ yếu liên quan đến việc khiếu nại của công dân về KĐT mới Thủ Thiêm, theo đó phần diện tích khoảng 4,3 ha thuộc một phần khu phố 1, phường Bình An không có trong ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm (phần lõi 770 ha) được phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg ngày 4-6-1996 của Thủ tướng Chính phủ và được xác định theo các bản đồ sau:
“(1) Bản đồ quy hoạch tổng mặt bằng 1/5000 KĐT mới Thủ Thiêm ghi ngày 12-6-1995 có đóng dấu của các đơn vị liên quan (Công ty Dịch vụ Phát triển Đô thị - UDESCO là đơn vị lập, Sở Xây dựng và kiến trúc sư trưởng thành phố cho thấy: Có một số lô đất, trong đó có phần diện tích khoảng 4,3 ha thuộc khu phố 1, phường Bình An.
(2) Bản đồ quy hoạch sử dụng đất (từ năm năm đến 10 năm) tỉ lệ 1/5000 ghi ngày 20-11-1995 có đóng dấu của các đơn vị liên quan như nêu trên nhưng không xác định một phần khu phố 1, phường Bình An thuộc phạm vi quy hoạch”.
(3) Bản đồ sử dụng đất đính kèm Quyết định 13585/KTST-QH ngày 16-9-1998 về phê duyệt quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/2000 KĐT mới Thủ Thiêm".
- Nguyên tắc xác định ranh khu đất diện tích 4,39 ha:
UBND thành phố đã căn cứ theo các bản đồ nêu theo kết luận của Thanh tra Chính phủ theo hướng mở rộng trọn ô, trọn thửa đất nhằm đảm bảo diện tích tổng cộng ít nhất đạt được 4,3 ha và phù hợp các điều kiện hiện trạng tại thời điểm lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư lần đầu tiên.
- Tổ chức lấy ý kiến các bộ liên quan, Thanh tra Chính phủ:
Sau khi lập bản đồ xác định ranh khu đất 4,39 ha, tháng 11-2018, UBND thành phố đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng để xin ý kiến chỉ đạo.
Sau đó, Thủ tướng Chính phủ (tháng 4-2019), Bộ Tài nguyên và Môi trường (tháng 5-2019), Bộ Xây dựng (tháng 4-2019) đã có công văn hướng dẫn UBND thành phố lập bản đồ xác định ranh khu đất 4,39 ha.
Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, tháng 5-2019, Chủ tịch UBND thành phố đã chủ trì cuộc họp với Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra Chính phủ về ranh giới khu đất 4,39 ha. Trên cơ sở thống nhất biên bản tại cuộc họp, UBND thành phố hoàn chỉnh bản đồ và ban hành quyết định xác định ranh khu đất 4,39 ha, khu phố 1, phường Bình An, quận 2 (theo đó có 331 hộ dân bị ảnh hưởng trong khu vực này).
2. Về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư:
UBND thành phố đã thành lập ngay Tổ công tác liên ngành do chủ tịch UBND quận 2 làm tổ trưởng để nghiên cứu, rà soát hồ sơ bồi thường, điều kiện, hoàn cảnh và đề xuất chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với hộ gia đình, cá nhân và tổ chức bị thu hồi đất, theo đó:
2.1 Về phương án giải quyết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với phần đất diện tích khoảng 4,39 ha, khu phố 1, phường Bình An nằm ngoài ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm:
UBND thành phố đã chỉ đạo Tổ công tác liên ngành và các đơn vị có liên quan xây dựng lại phương án thực hiện, theo đó phải đảm bảo các nguyên tắc: Đủ cơ sở pháp lý, phù hợp với thực tiễn và được đại đa số người dân đồng thuận. Trước khi xây dựng phương án phải tổ chức tiếp xúc lại với 331 hộ dân để xác định rõ bao nhiêu hộ dân chấp thuận hoán đổi đất, bao nhiêu hộ dân nhận tiền làm cơ sở thực hiện xây dựng phương án.
Hiện nay, chủ tịch UBND quận 2 (tổ trưởng Tổ công tác) đã thực hiện xong việc tiếp xúc 305/331 (26 hộ chưa đến tiếp xúc, bao gồm bốn hộ dân đã nhận thư mời). Trên cơ sở kết quả tiếp xúc với các hộ dân nêu trên, Tổ công tác đã hoàn chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân tại phần diện tích nêu trên, báo cáo UBND thành phố trình Hội đồng nhân dân thành phố trong phiên họp bất thường gần nhất thông qua, làm cơ sở để triển khai thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ dân trong phần đất diện tích khoảng 4,39 ha, khu phố 1, phường Bình An theo quy định.
2.2 Đối với các trường hợp đang có khiếu nại nằm trong ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm nhưng không nằm trong phần đất diện tích khoảng 4,3 ha, khu phố 1, phường Bình An (10 nhóm vấn đề):
Qua rà soát chính sách, Tổ công tác liên ngành đã đề xuất 10 nhóm chính sách bổ sung cho các hộ dân đang có khiếu nại nằm trong ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm nhưng không nằm trong phần đất diện tích khoảng 4,39 ha, khu phố 1, phường Bình An nêu trên.
Các nhóm chính sách hỗ trợ bổ sung đã được chủ tịch UBND thành phố công khai lấy ý kiến của các hộ dân tại hai buổi tiếp dân vào hai ngày 7 và ngày 14-11-2018. Đồng thời, chủ tịch UBND thành phố đã giao chủ tịch UBND quận 2 tiếp tục phối hợp với đoàn thể, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tổ chức lấy ý kiến rộng rãi từng hộ dân đối với 10 nhóm vấn đề dự kiến điều chỉnh, bổ sung để tổng hợp báo cáo, đề xuất UBND thành phố xem xét, giải quyết.
Trên cơ sở kết quả tiếp xúc và ghi nhận ý kiến của các hộ dân, UBND thành phố sẽ hoàn chỉnh chính sách trình Hội đồng nhân dân thành phố thông qua và triển khai thực hiện chi trả cho các hộ dân bị ảnh hưởng theo quy định.
3. Về hướng xử lý chung về tình hình giải quyết khiếu nại của công dân:
3.1 Về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư:
Sau khi hoàn tất các cơ sở pháp lý về ranh quy hoạch, thu hồi đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư như đã nêu trên, UBND thành phố giao cho UBND quận 2 rà soát, phân loại, tập trung áp giá bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp các hộ dân tiếp tục khiếu nại thì giao chủ tịch UBND quận 2 xem xét, giải quyết khiếu nại lần đầu theo Luật Khiếu nại.
3.2 Về xác định các khu phố ngoài ranh:
Thực hiện kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, UBND thành phố đã giao chủ tịch UBND quận 2 tiếp nhận đơn, xử lý và giải quyết khiếu nại lần đầu theo quy định của Luật Khiếu nại đối với nội dung khiếu nại về nhà, đất nằm ngoài ranh quy hoạch KĐT mới Thủ Thiêm.
Toàn cảnh buổi họp báo.
II. Kết quả thực hiện Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP ngày 26-6-2019 của Thanh tra Chính phủ về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại KĐT mới Thủ Thiêm:
1. Các nội dung phải thực hiện theo Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ:
Ngay từ khi có Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP ngày 26-6-2019 của Thanh tra Chính phủ và Công văn số 5651/VPCP-V.I ngày 26-6-2019 của Văn phòng Chính phủ về truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, UBND thành phố đã thành lập ngay Tổ công tác chỉ đạo thực hiện Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ do đồng chí chủ tịch UBND thành phố làm tổ trưởng, hai đồng chí phó chủ tịch UBND thành phố làm tổ phó và các đồng chí lãnh đạo các sở,ngành, đơn vị làm thành viên (có mời Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng tham gia).
Đồng thời, chủ tịch UBND thành phố cũng đã ký ban hành ngay Kế hoạch số 814/KH-UBND ngày 9-8-2019 triển khai thực hiện kết luận thanh tra nêu trên (gồm 13 nhóm việc với 22 đầu việc), gồm các nhiệm vụ trọng tâm và thời gian thực hiện như sau:
- Phối hợp với các bộ, ngành trung ương thực hiện các nội dung có liên quan như: Xác định chi phí lãi vay trong phương pháp thặng dư; hướng dẫn phương pháp phân bổ chi phí dự phòng cho khối lượng phát sinh trong tổng mức đầu tư và chi phí được tính trong phương pháp thặng dư; việc sử dụng quỹ đất sạch để thực hiện việc thanh toán cho các dự án BT; xem xét, bổ sung hoặc điều chỉnh quy chuẩn xây dựng; xem xét, xử lý việc xây dựng của Công ty cổ phần Đại Quang Minh; việc quy định rõ thời gian trực tiếp kiểm tra nghiệm thu công trình xây dựng; việc thực hiện (i) kiểm tra, làm rõ và báo cáo Thủ tướng Chính phủ đối với khoản lãi trên số tiền tạm ứng từ ngân sách nhà nước; (ii) xem xét, kiến nghị xử lý đối với khoản chênh lệch do xác định, trình và phê duyệt chi phí đầu tư bình quân. Thời gian thực hiện trước ngày 31-8-2019.
- Có văn bản kiến nghị Kiểm toán Nhà nước khẩn trương kiểm toán các dự án BT. Thời gian thực hiện trước ngày 31-8-2019.
- Việc xem xét, kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý đối với khoản thuế VAT trong các hợp đồng BT như tại dự án BT 04 tuyến đường chính… Thời gian thực hiện trước ngày 31-8-2019.
- Việc xử lý thu hồi và hoàn trả ngay khoản tiền tạm ứng từ ngân sách thành phố chưa đúng quy định. Thời gian thực hiện trước ngày 30-9-2019.
- Thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay. Thời gian thực hiện trước ngày 31-8-2019.
- Việc đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư theo đúng quy định. Thời gian thực hiện trước ngày 30-9-2019.
- Việc xác định chi phí đầu tư bình quân năm 2013 theo đúng quy định; làm cơ sở để xem xét, xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung (nếu có) đối với các dự án giao đất có thu tiền sử dụng đất đã hoàn thành. Thời gian thực hiện trước ngày 31-8-2019.
- Việc xác định chi phí đầu tư bình quân năm 2019 (bám sát giá thị trường) làm cơ sở cho việc xác định mức giá khởi điểm để tổ chức đấu giá các lô đất đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng; và xử lý chuyển tiếp các dự án tái định cư không còn nhu cầu, chuyển sang dự án thương mại. Thời gian thực hiện trước ngày 30-9-2019.
- Căn cứ chi phí bình quân được duyệt, kiểm tra, rà soát lại giá đất và nghĩa vụ tài chính của các dự án đã giao cho nhà đầu tư. Thời gian thực hiện trước ngày 30-9-2019.
- Rà soát việc thay đổi quy hoạch chi tiết tại các dự án đã và đang đầu tư xây dựng. Thời gian thực hiện trước ngày 31-8-2019.
- Tổ chức kiểm điểm, xem xét trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan theo thẩm quyền. Thời gian thực hiện trước ngày 30-9-2019.
2. Kết quả thực hiện và phương hướng:
2.1 Kết quả thực hiện:
Trên cơ sở các nhóm việc đề ra theo Kế hoạch, UBND thành phố đã chỉ đạo các sở, ngành và đơn vị có liên quan chủ động, khẩn trương triển khai thực hiện, tiến độ cụ thể như sau:
- Đã ban hành Văn bản số 2923/UBND-NCPC ngày 19-7-2019 về việc cử nhân sự của thành phố tham gia Tổ công tác của Bộ Tài chính liên quan đến thực hiện Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP.
- Có văn bản báo cáo, xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ về việc thu hồi khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách nhà nước đã đầu tư cho KĐT mới Thủ Thiêm.
- Liên hệ, làm việc với Bộ Tài chính để được hướng dẫn cách làm và dự thảo kế hoạch thực hiện các bước để xác định chi phí đầu tư bình quân năm 2013, 2019; trình Bộ Tài chính xem xét, thẩm định.
- Tham mưu văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cách làm của thành phố đối với việc tiếp tục thực hiện ba dự án BT theo kết luận thanh tra (đang được Thanh tra Chính phủ kiến nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán).
- Làm việc với Công ty Đại Quang Minh để thực hiện thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay.
- Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện, nắm bắt tình hình, xử lý kịp thời các trường hợp kích động, gây mất an ninh trật tự trong quá trình triển khai thực hiện Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP ngày 26-6-2019 của Thanh tra Chính phủ về KĐT mới Thủ Thiêm.
- Xây dựng kế hoạch tổ chức họp báo, công khai nội dung kế hoạch thực hiện Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP ngày 26-6-2019 của Thanh tra Chính phủ.
2.2 Phương hướng thực hiện trong thời gian tới:
Trên cơ sở Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận thanh tra số 1037/KL-TTCP của UBND thành phố đã ban hành, Tổ công tác chỉ đạo của thành phố sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị có liên quan chủ động, khẩn trương, nghiêm túc thực hiện, đảm bảo tiến độ đề ra theo kế hoạch nêu trên. Theo đó:
- Đối với các nhóm công việc chính, liên quan đến chủ trương, chính sách (xác định chi phí đầu tư bình quân, xin chủ trương về thu hồi và hoàn trả ngân sách…): UBND thành phố sẽ phấn đấu triển khai thực hiện xong trước ngày 30-9-2019.
- Trên cơ sở các nhóm chủ trương, chính sách đã được thông qua nêu trên, UBND thành phố sẽ triển khai thực hiện cơ bản dứt điểm các nội dung Kết luận của Thanh tra Chính phủ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 31-12-2019.
KĐT mới Thủ Thiêm từ lúc lập quy hoạch đến nay thực hiện hơn 20 năm, đã đạt nhiều kết quả tích cực, từng bước hình thành một đô thị văn minh, hiện đại, trung tâm tài chính - dịch vụ - thương mại - cao cấp. Tuy nhiên, quá trình triển khai đã có một số vi phạm, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, gây bức xúc đối với một số hộ dân. Trên tinh thần nhìn thẳng vào sự thật và quan điểm mỗi cán bộ, công chức và người dân phải tuân thủ pháp luật, chính quyền thành phố sẽ tập trung, khẩn trương thực hiện thông báo và kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, nghiêm túc nhận thiếu sót, trách nhiệm trong quá trình quản lý, điều hành của lãnh đạo và các cơ quan chức năng các thời kỳ; triển khai ngay các chính sách phù hợp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, của người sử dụng đất và của nhà đầu tư; kiểm điểm, xác định trách nhiệm, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm thuộc thẩm quyền nhằm yên dân, tạo điều kiện tiếp tục thực hiện đầu tư xây dựng KĐT mới Thủ Thiêm thành một KĐT hiện đại với quy mô tiêu chuẩn tầm cỡ khu vực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân thành phố.
