Từ ngày 15-5, gần 1 triệu SIM di động đã bị khóa hai chiều và trường hợp không chuẩn hóa thông tin sẽ chính thức bị các nhà mạng thu hồi. Mục đích của việc thu hồi nhằm giải quyết cuộc gọi rác nhưng thực tế cho thấy vấn nạn này vẫn gây phiền hà cho người dân.
 |
Việc chuẩn hóa thông tin thuê bao vẫn chưa ngăn chặn triệt để nạn SIM rác, tin nhắn rác. |
Vẫn còn tin nhắn rác, cuộc gọi rác
Theo ghi nhận của PV, đợt chuẩn hóa thông tin thuê bao lần này đã làm giảm đáng kể cuộc gọi, tin nhắn rác. Anh Nguyễn Văn Thức (ngụ quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết trước đây các cuộc gọi, tin nhắn rác luôn là nỗi ám ảnh của anh.
“Có ngày tôi nhận được cả chục cuộc gọi, tin nhắn rác. Giai đoạn gần đây tôi thấy ít hơn nhưng ít không có nghĩa là không còn. Đặc biệt, các tin nhắn rác vẫn xuất hiện nhiều” - anh Thức cho biết.
Bộ TT&TT sẽ xử lý các chủ thuê bao sở hữu 10 SIM trở lên nhằm giải quyết dứt điểm cuộc gọi rác, SIM không chính chủ.
Nhiều người dân phản ánh các cuộc gọi quảng cáo bán sản phẩm, dịch vụ vẫn còn nhiều. “Tôi nhận thấy các cuộc gọi chào mời, quảng cáo ngày càng có nhiều sáng tạo. Thậm chí, có người còn nhận là người từng gặp ở đâu đó, tạo sự thân thiết, sau đó mới giới thiệu sản phẩm của mình với câu nói: “Chỗ thân quen nên mới tiết lộ”” - chị Phương (ngụ quận Long Biên, Hà Nội) cho biết.
Đề cập đến thực trạng này, đại diện một nhà mạng cho biết nguyên nhân hiện nay vẫn xuất hiện cuộc gọi, tin nhắn rác có thể là do bằng cách nào đó, những SIM này đều có thông tin trùng khớp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nên không bị khóa. Với các trường hợp này, người dân có thể báo cáo tới đầu số 156 - nơi tiếp nhận phản ánh cuộc gọi, tin nhắn rác và cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo.
Cuộc gọi, tin nhắn rác ngoài việc được thực hiện bởi các SIM rác, một trong những nguồn phát chính là sử dụng các trạm BTS giả để gửi tin nhắn trực tiếp vào điện thoại mà không thông qua nhà mạng.
Nội dung tin nhắn thường là quảng cáo, hướng dẫn hoặc chứa đường link tới website giả mạo có tên gần giống website chính thức của các ngân hàng để dẫn dụ và đánh cắp thông tin của người dùng như tài khoản, mật khẩu, mã OTP… sau đó xâm nhập tài khoản, rút tiền của nạn nhân.
Hiện cơ quan chức năng ghi nhận khoảng 260 cá nhân đang sở hữu hơn 1.000 SIM mỗi người, hơn 5.700 cá nhân sở hữu hơn 100 SIM. Bộ TT&TT cho biết sẽ xử lý các chủ thuê bao sở hữu 10 SIM trở lên nhằm giải quyết dứt điểm cuộc gọi rác, SIM không chính chủ.
Triển khai các hệ thống chống, ngăn chặn cuộc gọi rác
Chỉ tính riêng trong tháng 3, các đơn vị chức năng của Bộ TT&TT đã phát hiện và chuyển đến cơ quan chức năng điều tra, xử lý tám vụ việc sử dụng trạm phát sóng di động BTS giả để phát tán tin nhắn rác, quảng cáo hay giả mạo nhằm lừa đảo người dân.
Bộ TT&TT cho biết: Trong thời gian tới, cùng với việc tiếp tục chỉ đạo, đôn đốc các doanh nghiệp (DN) tiếp tục thực hiện công tác đối soát với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, chuẩn hóa thông tin thuê bao, Bộ TT&TT vẫn tập trung thanh tra trên diện rộng công tác quản lý thông tin thuê bao của các DN viễn thông di động (đang triển khai từ tháng 4 đến tháng 6-2023). Qua đó, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm (nhất là với tập thuê bao đang sử dụng, sở hữu nhiều SIM/giấy tờ (>=10 SIM/giấy tờ)).
Bộ TT&TT khuyến nghị người sử dụng dịch vụ nâng cao ý thức, không sử dụng, tiếp tay cho việc mua bán các SIM không đúng quy định trên thị trường. Khi phát hiện SIM di động đang sử dụng có thông tin không đúng với thông tin của bản thân (thông qua việc soạn tin nhắn TTTB gửi 1414 - hoàn toàn miễn phí) thì chủ động liên hệ với số điện thoại chăm sóc khách hàng của DN di động để cập nhật nhằm bảo đảm quyền lợi của mình.
Theo Bộ TT&TT, vẫn có hơn 985.000 thuê bao (25,79%) chưa thực hiện chuẩn hóa theo thông báo đã bị thanh lý hợp đồng, chấm dứt cung cấp dịch vụ viễn thông, thu hồi số thuê bao. Với các số đã bị thu hồi này, các DN viễn thông sẽ thu về kho số của mình và thực hiện việc cung cấp cho các cá nhân, tổ chức khác có nhu cầu theo quy định (điểm h khoản 8 Điều 1 Nghị định 49/2017).
Trước đó, chia sẻ tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 5 của Bộ TT&TT, ông Nguyễn Thành Phúc, Cục trưởng Cục Viễn thông, cho biết cục sẽ chỉ đạo các DN viễn thông tiếp tục thực hiện chuẩn hóa thông tin thuê bao, xử lý tình trạng SIM có thông tin thuê bao không đúng quy định, hay còn gọi là SIM rác.
Bên cạnh đó, Cục Viễn thông sẽ triển khai các hệ thống chống, ngăn chặn cuộc gọi rác bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các giải pháp công nghệ tiên tiến. Đồng thời, cơ quan chức năng sẽ cung cấp cho người sử dụng các công cụ để họ chủ động ngăn chặn từ thiết bị đầu cuối của mình.•
Cần có bộ phận tiếp nhận thông tin lừa đảo
Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo quản trị mạng và an ninh mạng quốc tế Athena, cuộc gọi rác sở dĩ tồn tại dai dẳng vì các nhà mạng có động lực về kinh tế, nguồn thu từ việc bán SIM và phát sinh doanh thu từ cuộc gọi hay tin nhắn.
“Tôi cho rằng do các quy định chế tài xử phạt chưa đủ mạnh, chưa áp đặt, răn đe một cách chặt chẽ. SIM rác cũng là một nguồn doanh thu rất lớn cho nhà mạng. Chúng ta gọi là rác nhưng với nhà mạng, khi có cuộc gọi phát sinh là họ có doanh thu. Khi doanh thu lớn, họ sẵn sàng chấp nhận phạt. Việc chuẩn hóa thông tin thuê bao không phải là lần đầu tiên nhưng sau đó đâu lại vào đấy, SIM rác vẫn còn” - ông Thắng nói.
Ông Thắng cho rằng các cuộc gọi lừa đảo, cách thức lừa đảo thay đổi hằng ngày, hằng giờ với nhiều kịch bản khác nhau. Để phát hiện và ngăn chặn việc này rất khó, cơ quan quản lý nhà nước phải thường xuyên thu hồi SIM thông tin không chính chủ. Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước cần có bộ phận tiếp nhận lừa đảo và phải xử lý, công khai rộng rãi thì người dân mới có niềm tin để thông báo.
