Tiền sử dụng đất bỗng tăng gấp 10 lần

Mấy tháng nay, một số người dân đang sinh sống tại thị xã Long Khánh, Đồng Nai đứng ngồi không yên vì số tiền sử dụng đất (SDĐ) mà trước đây họ được ghi nợ đang bị tính tăng gấp nhiều lần so với mức ghi nợ trước đây.

Trả nợ thuế cao gấp 10 lần

Theo bà Nguyễn Thị Thuyên ở phường Xuân Thanh, thị xã Long Khánh, bà có mảnh đất hơn 200 m² và đã xây nhà trên đất này. Năm 2006, bà làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận (GCN) nhưng thời điểm đó do không có điều kiện nên bà xin ghi nợ số tiền SDĐ. Trên GCN ghi bà nợ 15 triệu đồng và không ghi thời hạn trả.

Cuối năm 2016, bà đến Chi cục Thuế thị xã Long Khánh hỏi thủ tục đóng tiền thì được cán bộ thuế cho biết do bà nợ hơn năm năm nên sẽ phải đóng tiền phạt chậm nộp, tuy nhiên chưa báo con số cụ thể. Tháng 8-2017, bà Thuyên quay lại xin đóng tiền thì được cán bộ đưa một bản tạm tính số tiền lên đến 80 triệu đồng.

Tương tự, ông Nguyễn Minh Thái nhà ở phường Thanh Xuân cũng bức xúc vì phải đóng tiền SDĐ với con số quá lớn so với trước. Ông nói: “Tôi có GCN năm 2007 và được Nhà nước cho ghi nợ tiền SDĐ gần 60 triệu đồng. Mới đây hỏi lại thì số tiền lên đến hơn 400 triệu. Bên thuế giải thích tiền SDĐ được áp theo giá đất hiện tại. Tôi không hiểu vì sao lại thế, trong khi GCN ghi rõ ràng tôi nợ gần 60 triệu và không có thời hạn trả nợ. Theo tôi, cách tính như vậy là chưa hợp lý”.

Đồng tình, ông Vũ Đình Hiền ở phường Xuân An cũng nhận định: “Số tiền nợ đã ghi rõ trên GCN, nếu Nhà nước cho người dân thời hạn năm năm thì cùng lắm chúng tôi chịu phạt tiền chậm nộp chứ sao lại tính theo giá đất hiện tại? Giờ nếu không đóng thì quyền lợi bị hạn chế mà đóng mức đó thì lấy đâu ra tiền?”.

Ông Thái và bà Thuyên chưa hết bàng hoàng vì nợ thuế đất lên quá cao. Ảnh: N.HIỀN

Ủy ban tỉnh kiến nghị tính lại

Trao đổi với chúng tôi, một đại diện Chi cục Thuế thị xã Long Khánh cho biết Nghị định (NĐ) 45/2014 quy định người SDĐ được trả nợ dần trong thời hạn tối đa năm năm. Sau năm năm, nếu chưa trả hết nợ thì người dân phải nộp số tiền SDĐ còn lại theo giá đất tại thời điểm trả nợ. Hiện một số người dân đã thực hiện nghĩa vụ tài chính mà họ đã nợ theo cách tính này.

Ông Hoàng Trọng Phương, Chánh Văn phòng thị xã Long Khánh, cho biết tháng 12-2016, UBND thị xã đã báo cáo và kiến nghị lần thứ nhất liên quan đến những khó khăn, vướng mắc trong việc ghi nợ, thanh toán nợ nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn lên UNBD tỉnh Đồng Nai. Sau đó, tỉnh đã đề nghị Cục Thuế tỉnh Đồng Nai phối hợp xử lý những kiến nghị của thị xã Long Khánh.

Tháng 1-2017, Cục Thuế có công văn phúc đáp, xác định những trường hợp người dân ghi nợ tiền SDĐ không xác định thời hạn thì khi thực hiện nghĩa vụ tài chính sẽ áp dụng theo NĐ 45/2014.

Sau khi nghiên cứu nội dung phúc đáp trên, UBND thị xã nhận thấy theo những quy định trước ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thì trường hợp các hộ gia đình, cá nhân được ghi nợ số tiền SDĐ mà không ràng buộc thời gian thì khi thanh toán nợ chỉ thanh toán theo đúng số tiền được ghi trên GCN.

Trong khi NĐ 45/2014 chỉ quy định về các trường hợp phát sinh ghi nợ từ thời điểm Luật Đất đai 2013 có hiệu lực về sau còn chưa có quy định xử lý chuyển tiếp đối với các trường hợp ghi nợ thời điểm trước đó. Việc Cục Thuế áp dụng NĐ 45 đối với các hộ dân này là chưa đủ cơ sở và chưa đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người dân. Do đó, thị xã tiếp tục gửi công văn lần thứ hai kiến nghị tỉnh xem xét theo hướng chỉ yêu cầu người dân thanh toán theo đúng số tiền ghi trên GCN.

Chúng tôi đã liên lạc với Cục Thuế tỉnh Đồng Nai để nắm thêm thông tin thì được biết Cục Thuế chỉ mới nhận được công văn của UBND tỉnh chuyển qua, đang trong thời gian nghiên cứu, sẽ trả lời sau.