Theo đại diện nhóm chuyên gia Hà Lan, Indonesia là quốc gia có tình trạng sụt lún đất rất nặng nề. Cứ mỗi năm Indonesia sụt lún đất nền 2-20 cm.
Theo thống kê, năm 1990 ở phía bắc Jakarta có khoảng 1.600 ha, tương đương 12% diện tích nằm dưới mực nước biển. Dự kiến đến năm 2030, có 12.500 ha của khu vực này (khoảng 90%) sẽ nằm dưới mực nước biển.
Bí thư Nguyễn Thiện Nhân và Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan đang làm việc với nhóm chuyên gia Hà Lan về các vấn đề xây đê ngăn biển.
Nguyên nhân chính của tình trạng sụt lún là việc khai thác nước ngầm quá mức. Năm 2007, Indonesia gặp cơn bão trùng với thủy triều dâng, làm gần một nửa diện tích Jakarta bị bao phủ trong 4 m nước. Ít nhất 76 người thiệt mạng và 590.000 người bị mất nhà cửa, thiệt hại khoảng 544 triệu USD.
Sau cơn bão, vài phương án được đưa ra, trong đó có việc di chuyển dân cư đến khu vực cao hơn của TP ở phía đông nam, hay tới một hòn đảo khác. Tuy nhiên, với mật độ dân số 5.585 người/km2 thì phương án này không dễ thực hiện.
Một phương án khác là để Jakarta ngập úng, song việc này cũng ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế. Năm 2019, Indonesia quyết định thực hiện kế hoạch tổng thể phát triển đê biển tại thủ đô Jakarta (còn gọi là đê biển khổng lồ NCICD) nhằm kiểm soát sụt lún mặt đất cũng như phòng, chống lũ lụt từ biển và sông cho thủ đô Jakarta.
Dự án có sự hợp tác giữa Indonesia, Hà Lan và Hàn Quốc. Dự án xây dựng đê biển chống ngập được chia thành ba giai đoạn: Một là xử lý nền đất lún, hai là kiểm soát lũ lụt và ba là xử lý nước thải công nghiệp.
Theo nhóm chuyên gia Hà Lan, đây là giải pháp tích hợp, vừa phòng chống ngập lụt vừa tiến tới chấm dứt tình trạng khai thác nước ngầm. Trong quá trình xây dựng luôn phải đảm bảo yếu tố bảo vệ môi trường, tính đến các yếu tố khách nhau trong quá trình xây dựng như kinh tế, văn hóa, xã hội, đảm bảo sinh kế người dân.
Nhóm chuyên gia Hà Lan chia sẻ dự án xây đê ngăn biển. Ảnh: VIỆT HOA
“Với dự án này thì đến năm 2020-2025 sẽ chấm dứt được tình trạng sụt lún nền đất. Nếu không thực hiện dự án thì khoảng trong 10 năm tới sẽ có khoảng 2 triệu người bị ảnh hưởng bởi ngập lụt” - đại diện nhóm chuyên gia cho hay.
Cũng theo tính toán của nhóm chuyên gia, chỉ cần đầu tư khoảng 8 tỉ đô la để thực hiện dự án thì có thể thu khoảng 55 tỉ đô la lợi ích kinh tế từ dự án. “Sau khi hoàn thành, Nhà nước có thể khai thác bằng việc đầu tư các dự án sinh lợi khác trên và xung quanh đê ngăn biển để tạo ra các giá trị kinh tế khác” - nhóm chuyên gia cho biết.
Theo kế hoạch, giai đoạn 1, Indonesia thực hiện 20 km đầu với phương thức nhà nước bỏ ra một phần ngân sách, còn lại là nhà đầu tư. Tuy nhiên đến năm 2014, mới chỉ thực hiện khoảng 17 km, trong đó, nhà nước thực hiện 10 km và nhà đầu tư 7 km. Do không được như dự tính ban đầu và đây là dự án công cộng nên chính phủ Indonesia đã chuyển sang phương thức đầu tư bằng ngân sách.
Theo chuyên gia Hà Lan, TP.HCM có nhiều điểm tương đồng Jakarta. Đặc biệt, nguồn vốn vay ưu đãi thực hiện các dự án tương tự ngày càng giảm. Tuy nhiên, đây thực hiện các dự án đê biển là gắn liền với việc thực hiện thích ứng với biến đổi khí hậu nên việc tìm kiếm các nguồn vốn vay từ nước ngoài vẫn có thể thực hiện được. Một giải pháp khác được đề xuất là yêu cầu các đối tượng hưởng lợi từ dự án đê này có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho việc thực hiện dự án, đồng thời thực hiện dự án theo phương thức PPP (hợp tác công tư).
Ngoài ra, việc xây dựng đê đa dụng cũng giúp phát triển dân cư, thương mại, phát triển đường vành đai. Quá trình thực hiện dự án nếu có giải pháp khai thác quỹ đất sẽ tạo được nguồn thu thực hiện dự án. Đồng thời, khi hình thành tuyến đường vành đai cũng có thể thu phí (và nhượng quyền khai thác cho tư nhân).
Như vậy, Nhà nước sẽ không cần nguồn vốn đầu tư ban đầu quá lớn thực hiện dự án nhưng không lâu sau đó đã có nguồn thu, tiếp tục thực hiện dự án này.
Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân rất quan tâm đến ý tưởng và dự án xây dựng đê biển để chống ngập lụt, chấm dứt tình trạng khai thác nước ngầm, đảm bảo phát triển đô thị bền vững và đảm bảo sinh kế của người dân.
Bí thư Nhân chia sẻ sự tương đồng về đô thị giữa TP.HCM và Jakarta. Đồng thời, thể hiện mong muốn hợp tác với các đối tác để thực hiện các dự án tương tự tại TP.HCM.
Trưa cùng ngày 22-8, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao TP.HCM tìm hiểu hoạt động giao thông công cộng (MRT, viết tắt từ Mass Rapid Transport) tại Jakarta.
Sau đó, buổi chiều đoàn đã đến chào xã giao bộ trưởng Bộ Kế hoạch phát triển quốc gia Indonesia.
Một số hình ảnh làm việc với Bộ Kế hoạch phát triển quốc gia Indonesia vào đầu giờ chiều 22-8:
Đoàn đại biểu cấp cao TP.HCM đến chào xã giao bộ trưởng Bộ Kế hoạch phát triển quốc gia Indonesia. Ảnh: VIỆT HOA
Đoàn lãnh đạo cấp cao TP.HCM đang trao đổi thông tin với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch phát triển quốc gia Indonesia Bambang Brodjonegoro vào chiều 22-8. Ảnh: VIỆT HOA
Đoàn lãnh đạo TP.HCM trao quà lưu niệm với Bộ Kế hoạch phát triển quốc gia Indonesia. Ảnh: VIỆT HOA