Nhận định trên được các chuyên gia kinh tế, tài chính chia sẻ tại hội thảo Thu hút vốn đầu tư để TP.HCM xây dựng thành công trung tâm tài chính quốc tế, do Báo Tiền Phong tổ chức sáng 20-12.
Tham vọng chiến lược
Ông Quách Ngọc Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM, nhấn mạnh trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) tại TP.HCM là bước đi chiến lược nhằm nâng tầm vị thế Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.
"Thành phố cam kết tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, hoàn thiện khung pháp lý theo hướng thông thoáng, ổn định và tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Đồng thời, TP phát triển đồng bộ hạ tầng tài chính - đô thị - số, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; bảo đảm môi trường đầu tư an toàn, minh bạch", ông Tuấn nói.
TS Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản toàn cầu, ví von Trung tâm tài chính quốc tế như một "siêu thị tài chính". Đây là nơi hội tụ đầy đủ các thành phần như ngân hàng, quỹ đầu tư, doanh nghiệp và các tổ chức dịch vụ chuyên nghiệp.
Theo ông Hiếu, hệ thống ngân hàng Việt Nam đã có bước tiến mạnh mẽ nhưng mức độ hiện diện quốc tế còn hạn chế. Hiện mới chỉ có một số ngân hàng hoạt động tại các thị trường lân cận (Lào, Campuchia, Myanmar...), chưa có ngân hàng nào hiện diện tại các trung tâm lớn như New York, London hay Tokyo.
"Việt Nam có nhiều thuận lợi nhưng cũng đối mặt không ít thách thức. Về định vị chiến lược, nếu đặt mục tiêu trở thành trung tâm tài chính toàn cầu ngay từ đầu là quá lớn. Trước mắt cần khẳng định vai trò ở khu vực Đông Nam Á, sau đó mới mở rộng ảnh hưởng ra phạm vi toàn cầu", ông Hiếu nhận định.
Pháp lý và niềm tin quyết định sức hút
Để IFC vận hành hiệu quả, TS Nguyễn Trí Hiếu kiến nghị cần tập trung vào các trụ cột cốt lõi như thị trường vốn, tài chính xanh, ESG và tài chính số.
Ông Hiếu cho rằng về hạ tầng, cần xây dựng hệ thống cao ốc hạng A+ thông minh, đồng bộ hạ tầng số. Tỉ lệ lấp đầy của trung tâm phải đạt tối thiểu 70-75% để tạo "sinh khí". Song song đó, cần thu hút các định chế tài chính lớn như JP Morgan, các hãng luật, kiểm toán quốc tế.
"Yếu tố mang tính quyết định là nâng hạng tín nhiệm quốc gia từ mức chưa đạt chuẩn đầu tư lên mức đầu tư. Nếu điều này không được cải thiện, dòng vốn quốc tế sẽ vẫn dè dặt", ông Hiếu nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Phùng Anh Tuấn, Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), cho rằng IFC không thể tồn tại như một "ốc đảo" biệt lập mà phải đặt trong hệ sinh thái pháp lý hoàn chỉnh.
Theo ông Tuấn, yếu tố then chốt để thành công là xây dựng niềm tin của nhà đầu tư. Niềm tin này hình thành trên cơ sở hệ thống pháp luật minh bạch và được thực thi nhất quán.
"Điều nhà đầu tư cần không phải là quá nhiều ưu đãi hay cơ chế đặc biệt, mà là khả năng dự đoán được môi trường hoạt động. Họ cần biết rõ hoạt động đầu tư sẽ được áp dụng chính sách thế nào, thuế ra sao và cách ứng xử của cơ quan quản lý khi chính sách thay đổi", ông Tuấn nói.
Đề xuất lộ trình 3 giai đoạn phát triển IFC
Tại hội thảo, ông Phùng Anh Tuấn đề xuất lộ trình phát triển IFC trong khoảng 3 năm để vừa tạo dư địa thử nghiệm, vừa bảo đảm an toàn hệ thống:
Giai đoạn 1 (Thí điểm - 3 tháng): Triển khai cơ chế sandbox, thiết lập đầu mối một cửa và các tiêu chí tiếp nhận hồ sơ hoạt động theo điều kiện.
Giai đoạn 2 (Cấp phép có điều kiện - 12 đến 18 tháng): Các chủ thể tham gia thị trường phải tuân thủ đầy đủ chuẩn mực giám sát, đặc biệt là yêu cầu về phòng, chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố theo tiêu chuẩn quốc tế.
Giai đoạn 3 (Mở rộng và vận hành đầy đủ): Các hoạt động được đưa vào khuôn khổ chính thức, gắn với yêu cầu công bố thông tin minh bạch và tăng cường cơ chế bảo vệ nhà đầu tư.
