Từ hôm nay, cảng Cát Lái giảm phí

“Cảng Cát Lái thu phí lũy tiến nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp (DN) lấy hàng nhanh để kéo giảm ách tắc trong cảng. Nhưng để chia sẻ khó khăn với các DN, chúng tôi quyết định từ ngày 6-8 sẽ điều chỉnh lại mức phí như cũ”. Ông Ngô Minh Thuấn, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, cam kết như thế tại buổi đối thoại trực tuyến với DN vận tải biển, cảng biển do Bộ GTVT tổ chức ở các đầu cầu Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM và Cần Thơ ngày 5-8.

Gỡ khó cho DN

Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) tiếp tục kiến nghị cảng Cát Lái xem lại việc tăng phí đối với container hàng khô, hàng lạnh… được áp dụng từ giữa tháng 7 (Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh). Theo yêu cầu của ông Đinh La Thăng, Bộ trưởng Bộ GTVT, ông Thuấn đứng dậy nêu: “Kể từ 7 giờ ngày 6-8, biểu phí ở cảng sẽ trở về mức như trước ngày 15-7”.

Các hãng tàu biển nước ngoài đang không ngừng o ép chủ hàng Việt Nam. Ảnh: MP

Đại diện VASEP cũng đề nghị Bộ GTVT xem xét việc các hãng tàu đặt, thu nhiều loại phụ phí “đè” DN, làm giảm sức cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu Việt Nam. Cục Hàng hải Việt Nam giải thích lâu nay các chủ hàng Việt Nam thường chọn hình thức bán hàng theo điều kiện FOB (giao hàng trên tàu), FCA (giao cho người vận tải) và nhập hàng theo điều kiện CIF, CFR (tiền hàng gồm cước vận chuyển) nên quyền chọn hãng tàu thuộc về đối tác nước ngoài. Do không chủ động quyền thuê tàu nên chủ hàng Việt Nam bị áp đặt giá, phụ phí, dẫn tới vừa bị thiệt trên hợp đồng, lại gánh chịu thêm các loại phụ phí bất hợp lý cho người thuê tàu.

“Bức xúc nhất hiện nay là phí, phụ phí hàng hải mà các hãng tàu nước ngoài áp dụng đối với chủ hàng Việt Nam. Gần đây chính phủ Sri Lanka đã cấm hãng tàu thu phụ phí mà gom hết tính vào giá cước. Đề nghị Bộ GTVT phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cùng hiệp hội chủ hàng nghiên cứu, có quy định cấm hãng tàu đặt ra hàng loạt phụ phí mà phải chuyển vào giá cước” - đại diện Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam kiến nghị.

Tàu đông nhưng chủ yếu ở “ao nhà”

Về phát triển kinh tế biển, ông Nguyễn Văn Công, Thứ trưởng Bộ GTVT, cho hay thời gian qua Nhà nước đầu tư rất nhiều nguồn lực nhưng kết quả đạt được còn rất hạn chế. Dù mỗi năm sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển tăng trưởng 10%-15% nhưng các cảng biển vẫn chưa phát triển hết tiềm năng. Có nơi thừa nhưng có nơi thiếu cảng.

Theo thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam, Việt Nam có 1.700 tàu biển nhưng chỉ khoảng 400 tàu chạy tuyến quốc tế chở hàng hóa xuất nhập khẩu. Hầu hết các tàu này chỉ hoạt động trong khu vực Đông Nam Á, số tàu hàng đi đến châu Mỹ, châu Âu còn rất ít. Điểm hạn chế lớn là đội tàu này dù tăng mạnh về trọng tải nhưng lại thiếu tàu chuyên dùng, tàu trọng tải lớn.

“Do tàu chuyên dụng (khoảng 170 chiếc), tàu container (28 tàu) chiếm tỉ lệ rất nhỏ nên về thị phần vận tải biển Việt Nam chỉ chiếm khoảng 10%-12% sản lượng xuất nhập khẩu” - ông Công đánh giá.

Tuy vậy, ông Đỗ Quốc Hoàn, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cổ phần Dịch vụ kỹ thuật Dầu khí (PTSC), phản ánh: “Tàu Việt Nam muốn hoạt động ở một số nước phải “xin” ý kiến của các chủ tàu nước sở tại. Nếu nước họ có chiếc tương tự thì hiệp hội chủ tàu của họ sẽ phản ứng và tàu Việt Nam không được cấp phép hoạt động. Trong khi ngược lại, Việt Nam lại dễ dàng cho đội tàu nước ngoài tham gia và tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt với đội tàu trong nước.

“Do vậy Việt Nam cần có những yêu cầu, quy định ràng buộc cụ thể khi tàu nước ngoài vào Việt Nam hoạt động nhằm tạo điều kiện phát triển đội tàu trong nước” - ông Hoàn đề xuất.

M.PHONG - T.VĂN