Rau má mọc hoang khắp vườn, chỗ nào ẩm ẩm có vài bụi rau má thì để yên đó, lâu lâu nhớ thì tưới nước, không thì thôi. Vài bữa quay lại, thảm rau má đã xanh tốt, những sợi dây bò ngoằn ngoèo như những cánh tay làm dài ra những bụi rau má có rể tròn tròn, củ rau má nhẫn nhẫn.
Vạt rau má mọc sau vườn. Ảnh: LƯU BÌNH
Nhổ rau má thì cứ nắm cái dây men theo gốc mà nhổ luôn gốc rau. Rau má được dùng hết cả rể lẫn dây lẫn lá, không bỏ đi tí gì cả.
Tôi nhớ ngày đi học của những năm tám mươi, thời còn ăn tem phiếu, rau xanh cho chúng tôi các chị cấp dưỡng chỉ cấp mỗi một loại rau muống, cải và bắp cải thì họa hoằn. Do thiếu rau xanh, da dẻ chúng tôi ngày đó thật xấu xí, con gái tuổi ăn tuổi lớn mà mụn thì thì nhau nở hoa, thật tội nghiệp.
Ngày nghỉ xa nhà bọn con gái chúng tôi tìm cách cải thiện bữa ăn. Chúng tôi đi dọc bờ ruộng các cánh đồng ở huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi quanh khu vực trường để nhổ rau má.
Chỉ trong buổi sáng là đã được cả bao rau má, sau đó chỉ việc rửa thật sạch rồi để nguyên cả gốc cả rể vậy chúng tôi có thể cuốn bánh tráng và nhai ngấu nghiến.
Gần trường hướng về phía Núi Bút có bà bán quán, chúng tôi gọi là bà Núi, chuyên bán bánh tráng và mắm cái, cả nhóm đem theo rau và đến quán đã có một bữa ngon lành. Rau má cuốn bánh tráng nướng chấm mắm cá cơm!
Rau má nấu canh ăn giải bữa, xắt thật nhỏ cả rau cả gốc nấu nhừ và cũng chỉ có chút muối, mì chính vậy là mười hai đứa cùng phòng xì xụp, thưởng thức cái vị không phải đăng đắng mà nhân nhẫn của rau má.
Đó là những bữa ăn được cải thiện của những năm đói khổ, bây giờ thì rau má bán ở chợ ít khi có cả rể do người bán thu hoạch cắt ngang để còn cho mọc lứa khác.
Tôi vẫn mãi nhớ cái vị rau má còn nguyên gốc với những củ rau má nhẫn nhẫn mà thơm mềm.
Món canh rau má với rau thu hoạch từ trên vườn luôn luôn ngon. Rau má thì nấu với gì cũng được, con tôm, thịt bò, cá lóc luộc ráy nạc cá nấu canh,.. nhớ ngày xưa chúng tôi chỉ nấu với mì chính mà vẫn ngon đó sao.
Những vạt rau má trong vườn đã được tôi thu hoạch trong buổi sáng, để có món canh bữa trưa giữa ngày hè nóng bức ở miền Trung. Những gốc rau má còn sót lại, hạt rơi vãi sẽ cho một đợt rau má khác tươi xanh mướt mát hơn.
Tô canh rau má nấu với tôm giải nhiệt ngày hè nắng nóng miền Trung.
Có nhiều thứ rau ở đây tôi không trồng vẫn được thu hoạch để ăn. Nhớ ngày trước ông bà ta đã thu hoạch lúa trời, hái rau,..
Ngày nay chỉ sau một buổi sáng cặm cụi ngoài vườn, tôi đã có một mớ rau má, rau sam, rau dền mọc dại,.. cho những bữa cơm với nhiều món canh từ những vạt rau tưởng đơn sơ nhưng thật đậm đà hương vị…
