Ngày 21-10, cửa khẩu biên giới Rafah (Ai Cập-Dải Gaza) đã được mở, đoàn xe viện trợ nhân đạo đầu tiên tiến vào Dải Gaza. Đây là diễn biến rất được mong đợi sau hơn 2 tuần xung đột giữa Israel và phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas (kiểm soát Dải Gaza, Palestine) khiến Dải Gaza bị Israel phong tỏa hoàn toàn, cắt nguồn cung cấp điện, nước và lương thực, gây ra khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng.
Đoàn xe viện trợ đầu tiên vào Gaza nhưng chưa đủ cải thiện tình hình
Cửa khẩu biên giới Rafah của Ai Cập - lối đi duy nhất để viện trợ nhân đạo vào Dải Gaza - được mở thời gian ngắn trong ngày 21-10 để đoàn xe tải chở hàng viện trợ tiếp cận Gaza sau nhiều ngày bị kẹt tại biên giới, và đóng trở lại sau khi đoàn xe rời đi, theo đài CNN.
Theo Liên Hợp Quốc (LHQ), đoàn xe gồm 13 xe tải chở thuốc và vật tư y tế, 5 xe tải chở thực phẩm và 2 xe tải chở nước do Hiệp hội Trăng lưỡi liềm đỏ Ai Cập và LHQ cung cấp đã được Hiệp hội Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine tiếp nhận. Tuy nhiên, viện trợ không bao gồm nhiên liệu - thứ đang dần cạn kiệt ở Gaza.
Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề nhân đạo và Điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của LHQ - ông Martin Griffiths hoan nghênh việc mở cửa khẩu Rafah để cho phép viện trợ nhân đạo vào Gaza.
“Tôi tin tưởng rằng chuyến giao hàng này sẽ là khởi đầu cho nỗ lực bền vững nhằm cung cấp các nhu yếu phẩm thiết yếu - bao gồm thực phẩm, nước, thuốc men và nhiên liệu - cho người dân Gaza một cách an toàn, đáng tin cậy, vô điều kiện và không bị cản trở” - theo ông Griffiths.
Quan chức LHQ nói thêm rằng việc chuyển hàng viện trợ diễn ra sau “nhiều ngày đàm phán sâu sắc và căng thẳng” trong bối cảnh tình hình nhân đạo ở Gaza “tới mức thảm khốc”.
Theo LHQ, cần khoảng 100 xe tải mỗi ngày mới có thể đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở Gaza. Do đó, nếu cửa khẩu chỉ mở cửa trong thời gian ngắn ngủi như hôm 21-10 là không đủ để kiểm soát tình hình nhân đạo đang xấu đi.
Sau khi đoàn xe rời Dải Gaza, ông Salama Marouf - người đứng đầu cơ quan truyền thông của Hamas nói rằng đoàn xe viện trợ “sẽ không thể thay đổi tình hình thảm họa nhân đạo mà Dải Gaza đang trải qua” và kêu gọi “thiết lập một hành lang an toàn hoạt động suốt ngày đêm để cung cấp các nhu cầu nhân đạo và dịch vụ hiện đang hoàn toàn thiếu” ở khu vực này.
Ông Marouf cũng nhấn mạnh “sự cần thiết phải mở vĩnh viễn cửa khẩu Rafah” để tạo điều kiện thuận lợi cho việc sơ tán những người bị thương khỏi Gaza.
Bộ Y tế Palestine tại Gaza cũng nói rằng viện trợ được chuyển giao hôm 21-10 “chỉ chiếm 3% nhu cầu nhân đạo và y tế hàng ngày đã từng vào Dải Gaza trước khi xung đột bùng phát”.
Theo Bộ này, “việc không có nhiên liệu trong các chuyến hàng viện trợ sẽ gây ra mối đe dọa cho tính mạng của bệnh nhân và những người bị thương”, khiến nguồn lực tại các bệnh viện ở Gaza “hoàn toàn cạn kiệt”.
Bộ Y tế Palestine kêu gọi cộng đồng quốc tế “hành động ngay lập tức để cung cấp nhiên liệu và nguồn cung cấp y tế khẩn cấp trước khi có thêm nhiều sinh mạng thiệt mạng trong bệnh viện”.
Bộ này lưu ý rằng đã có 7 bệnh viện và 25 cơ sở y tế ngừng hoạt động do bị nhắm mục tiêu trong các cuộc giao tranh và cạn kiệt nhiên liệu.
Đồng quan điểm, ông Mustafa Barghouti - thành viên Hội đồng Lập pháp Palestine cho rằng 20 xe tải không thay đổi tình hình hiện tại ở Gaza.
“Gaza cần ít nhất 500 xe tải chở nhiên liệu, thực phẩm, thuốc men và nước hàng ngày. Nhu cầu trước mắt bây giờ là 7.000 xe tải viện trợ ngay lập tức. Đó là lý do tại sao 20 chiếc xe tải sẽ không giúp thay đổi tình hình” - theo ông Barghouti.
Tình hình nhân đạo vẫn “thảm khốc”
Ngày qua, 5 cơ quan của LHQ ra tuyên bố chung báo động tình trạng nhân đạo ngày càng “thảm khốc” ở Gaza, đồng thời kêu gọi hỗ trợ quốc tế đối với dân thường, theo hãng tin AFP.
5 cơ quan của LHQ gồm Chương trình Phát triển LHQ (UNDP), Quỹ Dân số LHQ (UNFPA), Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF), Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
“Gaza từng là nơi có tình trạng nhân đạo tuyệt vọng. Giờ đây nó thật thảm khốc. Thế giới phải làm nhiều hơn nữa” - tuyên bố nhấn mạnh.
Tuyên bố cho biết hơn 1,6 triệu người ở Gaza đang rất cần viện trợ nhân đạo sau hai tuần lãnh thổ này bị ném bom liên tục khiến phần lớn cơ sở hạ tầng dân sự như nhà cửa cơ sở y tế, nước, hệ thống vệ sinh và điện,... bị hư hại.
Tuyên bố cũng cảnh báo nguy cơ tỉ lệ tử vong tăng vọt do dịch bệnh bùng phát và thiếu năng lực chăm sóc sức khỏe.
Cùng ngày, Giám đốc điều hành Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) - bà Cindy McCain nói với đài CNN rằng nạn đói đang “lan tràn” ở Gaza. Bà cho biết cơ quan của bà cần được tạo điều kiện tiếp tục gửi thêm xe tải đến khu vực để ‘tiếp cận hàng triệu người sắp chết đói theo đúng nghĩa đen”.
“Tình hình ở Gaza đang thảm khốc do thiếu lương thực, nước, điện và nhiên liệu. Nó giống như một cơn bão lớn của thảm họa nhân đạo” - bà McCain nói thêm.
