VKSND TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu vừa có kháng nghị đề nghị TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xử phúc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm của TAND TP Vũng Tàu về một vụ tranh chấp quyền sử dụng đất nhưng có nhiều điểm chưa phù hợp, mâu thuẫn.
Mua đất trúng đấu giá, có sổ đỏ vẫn thua kiện
Nguyên đơn là gia đình ông Nguyễn Ngọc Phao (ngụ TP Vũng Tàu) và bị đơn là Công ty TNHH Khách sạn Hoằng Long (TP.HCM). Công ty Cổ phần Phát triển nhà Bà Rịa-Vũng Tàu (HODECO) là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Năm 2008, Công ty Hoằng Long mua của HODECO hai khu đất tổng diện tích gần 2.000 m2 ở TP Vũng Tàu. Đất đã được Sở TN&MT tỉnh cấp sổ đỏ (HODECO mua qua đấu giá tài sản trong vụ án EPCO- Minh Phụng từ năm 2004-PV). Năm 2008, công ty Hoằng Long mua lại và đã sang tên.
Tuy nhiên, gia đình ông Phao tranh chấp diện tích 405m2 trong đất Công ty Hoằng Long. Lý do, gia đình ông Phao mua của ông Nguyễn Thành Vinh từ năm 1993 bằng giấy tay và làm nhà ở ổn định cho đến nay.
Do đó, gia đình ông Phao làm đơn khởi kiện Công ty Hoằng Long, yêu cầu tòa án công nhận việc mua bán đất của ông với ông Vinh là hợp pháp, công nhận nhà và lối đi 139m2 ông đang sử dụng. Đồng thời, nguyên đơn kiến nghị điều chỉnh giảm diện tích đất trong sổ đỏ của Công ty Hoằng Long do đã cấp chồng lấn.
Công ty Hoằng Long có đơn phản tố đề nghị tòa án giải quyết buộc gia đình ông Phao phải tháo dỡ vật kiến trúc, di dời và trả lại diện tích đất lấn chiếm lại cho công ty.
Tại Bản án sơ thẩm số 89/2023, TAND TP Vũng Tàu tuyên chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Phao.
Tòa cũng buộc gia đình ông Phao bồi thường cho Công ty Hoằng Long hơn 1,7 tỉ đồng (vì diện tích lối đi trước đây khoảng 90m2, ông Phao sử dụng mở rộng thêm hơn 48m2, tương đương hơn 1,7 tỉ đồng).
Viện kháng nghị, bị đơn và người liên quan kháng cáo
Tuy nhiên, VKSND TP Vũng Tàu kháng nghị cho rằng bản án sơ thẩm chưa phù hợp với quy định pháp luật và tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án. Trong đó, về tố tụng, tòa xác định đây chỉ là quan hệ tranh chấp quyền sử dụng đất là chưa đầy đủ.
Về xác định người tham gia tố tụng và thẩm quyền của tòa án cũng có một số vấn đề chưa phù hợp và thiếu sót. Bởi theo hướng dẫn của TAND Tối cao về giải đáp một số vướng mắc trong xét xử liên quan đến ranh giới đất (cấp chồng lấn) thì khi xác định cơ quan nhà nước cấp sổ đỏ đối với thửa đất đang tranh chấp không đúng, gây thiệt hại đến quyền lợi của đương sự thì tòa án phải xem xét hủy giấy chứng nhận trong vụ án dân sự. Đồng thời đưa cơ quan cấp giấy tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Hơn nữa, khoản 4 Điều 34 Bộ Luật Tố tụng Dân sự quy định về định thẩm quyền của tòa án trong trường hợp có xem xét việc hủy quyết định cá biệt của cơ quan, tổ chức được xác định theo quy định tương ứng của Luật Tố tụng Hành chính về thẩm quyền của tòa cấp huyện, tỉnh...
Ngoài ra, pháp luật chỉ quy định thẩm quyền của tòa án là hủy quyết định cá biệt hoặc bác yêu cầu khởi kiện của đương sự mà không quy định tòa án có thẩm quyền đề nghị cơ quan hành chính nhà nước điều chỉnh quyết định (ở đây là sổ đỏ).
Bản án buộc Công ty Hoằng Long giao lại sổ đỏ cho cơ quan có thẩm quyền để chỉnh lý giảm diện tích điều này là chưa phù hợp và chưa xem xét đưa Sở TN&MT là cơ quan cấp giấy vào tham gia tố tụng.
Còn về nội dung bản án, có năm điểm về nguồn gốc đất, mua bán đất, sử dụng đất của các bên còn mâu thuẫn, chưa chính xác...
Cụ thể, nguồn gốc đất có sự mâu thuẫn giữa bản án của tòa và lời khai của ông Vinh- người bán đất cho ông Phao. Theo bản án, đất được ông Vinh khai phá rồi bán cho ông Phao. Nhưng theo giấy mua bán ông Phao nộp cho tòa và bản tự khai của ông Vinh gửi cho tòa thì đất do ông Vinh mua lại của người khác rồi mới bán cho ông Phao.
Tại phiên tòa, gia đình ông Phao cũng có lời khai bất nhất về nguồn gốc đất. Hồ sơ vụ án không còn tài liệu, chứng cứ nào khác chứng minh đất do ông Vinh khai phá. Năm 1992, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã xét xử vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất giữa ông Vinh và người bán đất. Trong đó, tòa tuyên việc mua bán vô hiệu toàn bộ và hủy bỏ giấy mua bán...
Ông Phao đề nghị được công nhận 139m2 làm lối đi. Bản án nhận định theo trình bày của ông Phao là lối đi đã hình thành từ trước, khoảng 90m2; các hộ dân phía bên trong đã di dời đều sử dụng lối đi này nên chỉ buộc gia đình ông Phao bồi thường cho Công ty Hoằng Long diện tích lối đi mở rộng khoảng hơn 48m2, tương đương 1,7 tỉ đồng là không phù hợp, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công ty.
Bởi đây là phần nằm ngoài diện tích đất tranh chấp và nằm trong sổ đỏ từ thời Công ty HODECO. Trên sổ đỏ không thể hiện có lối đi. Hồ sơ vụ án cũng không có tài liệu nào thể hiện lối đi có từ trước. Đồng thời, các hộ dân sử dụng đường đi trước đây là các hộ lấn chiếm đất đã bị cưỡng chế di dời...
Công ty Hoằng Long và HODECO cũng có đơn kháng cáo toàn bộ bản án. Công ty Hoằng Long cho rằng bản án có nhiều vi phạm, dựa trên các căn cứ trái pháp luật, không đúng với chứng cứ khách quan trong vụ án. Ngoài ra, trong giấy tay mua bán đất của ông Vinh và ông Phao thể hiện vị trí đất ở Khóm Rẫy, phường Thắng Tam, không phải đường Thùy Vân.
