Bên trong một căn phòng cách xa hàng trăm km, những người lính điều khiển xuồng tự lái của Ukraine đang đẩy cần điều khiển về phía trước để tăng tốc, cũng như điều chỉnh và xoay các camera gắn trên boong để đảm bảo mục tiêu trong tầm ngắm.
Chiếc xuồng tự lái lao thẳng về phía tàu tuần tra Sergey Kotov của Nga và ngay lập tức, thủy thủ Nga lấy súng máy hạng nặng nã đạn vào chiếc xuồng. Vì chiếc xuồng tiến sát mục tiêu nên khi bị Nga nã đạn, chiếc xuồng cùng với chất nổ nặng khoảng 226 kg mang theo đã nổ tung khiến thân chiếc tàu tuần tra này bị thủng.
Đây là một trong hàng chục cuộc giao tranh sử dụng xuồng không người lái do Ukraine chế tạo xảy ra trong năm qua. Theo tờ New York Times, những cuộc tấn công như vậy là điểm sáng hiếm hoi trong một năm đáng thất vọng đối với Ukraine khi không có đột phá nào ở các mặt trận trên đất liền.
Xuồng tự lái Ukraine “lấy yếu thắng mạnh”
Trong một nhà kho tối tăm mà các phóng viên New York Times có dịp tham quan, hàng chục chiếc xuồng cao tốc được sơn màu xám và đen, khiến chúng khó bị phát hiện hơn trên biển, nhất là vào ban đêm.
Một số xuồng chỉ được trang bị camera để trinh sát, một số được chế tạo với cơ chế thả mìn vào đường đi của tàu Nga. Hầu hết các xuồng đều được trang bị cò súng trên mũi để kích nổ mạnh chất nổ.
Sử dụng kết nối vệ tinh, lính Ukraine dùng bảng điều khiển xuồng tự lái được thiết kế để tấn công theo nhóm khoảng 6 chiếc, tăng cơ hội xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Nga và gây hư hại cho tàu Nga.
Theo Hải quân Ukraine, kể từ khi triển khai, xuồng tự lái Ukraine đã làm hư hại và đánh chìm hàng chục tàu Nga. Cùng với sức mạnh do các tên lửa do phương Tây cung cấp, loại vũ khí này đã buộc Nga phải di dời các tàu của Hạm đội Biển Đen khỏi cảng Sevastopol ở bán đảo Crimea để tránh bị nhắm mục tiêu.
Cạnh đó, xuồng tự lái đã giúp khai thông kênh vận chuyển để xuất khẩu ngũ cốc và buộc các tàu sân bay tên lửa của Nga đi ra xa hơn khỏi bờ biển Ukraine để khi các tàu này phóng tên lửa thì phòng không Ukraine có thời gian cảnh báo và đánh chặn. Ukraine không tiết lộ quy mô của đội xuồng không người lái của mình.
Cuộc tấn công bằng xuồng tự lái thành công gần đây nhất của Ukraine là vào ngày 10-11, khi một đoàn xuồng không người lái tấn công hai tàu đổ bộ cỡ nhỏ của Nga đang đậu ở Crimea khiến cả hai tàu bị chìm. Bộ Quốc phòng Ukraine lúc đó thông báo rằng hai tàu bị chìm này chở theo các trang thiết bị thiết giáp, trong đó có xe bọc thép BTR-82, cùng binh lính.
Nga đã đáp trả bằng việc gây nhiễu điện tử và đặt các thiết bị nổ ở các bến cảng, lắp súng máy trên tàu chiến và đưa các tàu ra khỏi tầm hoạt động của xuồng không người lái.
Một người lính Ukraine điều khiển xuồng không người lái có bí danh là Thirteen nói:“Không ai có kinh nghiệm sử dụng xuồng không người lái trên biển như chúng tôi. Không có người hướng dẫn, không có sách giáo khoa. Bây giờ chúng tôi đang viết những cuốn sách này”.
Xuồng tự lái sẽ là xu hướng mới?
Việc sử dụng máy bay không người lái trên biển nêu bật đường hướng phía trước của Ukraine trong cuộc chiến với Nga. Đường hướng này là bổ sung thêm vũ khí do Ukraine sản xuất, bao gồm các hạm đội xuồng không người lái, bên cạnh vũ khí do các đối tác phương Tây cung cấp. Hướng đi này được Washington và lãnh đạo Ukraine tích cực thúc đẩy trong bối cảnh viện trợ phương Tây cho Ukraine đang gặp khó, đặc biệt là khi Quốc hội Mỹ không đồng ý duyệt chi tiền hỗ trợ Ukraine.
Ông Serhiy Hrabsky - nhà phân tích quân sự từng là Đại tá trong quân đội Ukraine, cho biết kể từ khi cuộc chiến Nga-Ukraine bùng nổ vào tháng 2-2022, các nhà sản xuất vũ khí nội địa Ukraine đã cung cấp khoảng 20% nhu cầu của quân đội nước này, theo The New York Times.
Ukraine đã sản xuất xe bọc thép và xe tăng, pháo tự hành, đạn pháo và tên lửa chống tăng dẫn đường bằng laser. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự cho rằng tiềm năng lớn nhất của Ukraine được thể hiện trong việc thử nghiệm các hệ thống cải tiến phục vụ chiến đấu chiến đấu, bao gồm xuồng tự sát không người lái vốn được Ukraine lần đầu tiên triển khai trong cuộc chiến này với Nga.
Các học giả về chiến tranh hải quân cho biết các mô hình của Ukraine đã chứng minh rằng quân đội quy mô nhỏ hơn có thể bảo vệ vùng nước ven biển bằng xuồng không người lái.
Theo ông Sidharth Kaushal, nhà nghiên cứu và chuyên gia về sức mạnh biển tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia có trụ sở ở London (Anh), đánh giá cao khả năng quấy rối và gây thiệt hại do xuồng không người lái gây ra cho các tàu lớn hơn nó gấp nhiều lần, đồng thời cho rằng đây là kết quả ấn tượng của một sự đầu tư. Tuy vậy, theo ông Kaushal, xuồng không người lái sẽ không sớm thay thế các tàu mặt nước cỡ lớn trong tác chiến.
