Một quan chức giấu tên nói với ABC rằng hải quân Trung Quốc tuy không gây ra hậu quả nghiêm trọng nhưng tỏ vẻ hung hăng. Trong khi đó, Bộ trưởng Công nghiệp Quốc phòng Úc Chris Pyne tiết lộ giới chức Trung Quốc đã chất vấn những tàu Úc.
Tàu chiến HMAS Anzac của Úc. Ảnh: The Guardian
Bộ Quốc phòng Úc chỉ xác nhận ba tàu chiến đã di chuyển qua biển Đông gần đây nhưng từ chối cung cấp chi tiết thông tin về sự tương tác giữa các tàu chiến Úc với hải quân Trung Quốc.
Thông cáo của Bộ Quốc phòng Úc khẳng định: “Bộ Quốc phòng Úc duy trì một chính sách mạnh mẽ về việc tham gia quốc tế với các nước bên trong và xung quanh biển Đông trong nhiều thập niên. Điều này bao gồm các bài tập quân sự song phương và đa phương, thăm cảng, các hoạt động giám sát hàng hải và quá cảnh tàu. Như đã tiến hành trong nhiều thập niên, các tàu và máy bay của Úc sẽ tiếp tục thực hiện các quyền theo luật pháp quốc tế để tự do triển khai tàu và máy bay, kể cả ở biển Đông”.
Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull cũng nhấn mạnh: “Những gì tôi có thể nói với các bạn là Úc xác quyết và thực thi quyền tự do hàng hải trên toàn thế giới, bao gồm biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Vụ việc diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc vừa hoàn tất cuộc tập trận quy mô lớn ở biển Đông gây các lo ngại nghiêm trọng về an ninh khu vực. Mỹ cũng đã tiến hành các đợt tuần tra hàng hải tự do ở biển Đông, thách thức những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc trong cái gọi là "đường chín đoạn" bao phủ gần như toàn bộ diện tích biển Đông.
Tàu HMAS Toowooba đến Việt Nam sau khi rời khỏi khu cảng Kota Kinabalu, Malaysia, trong khi hai tàu chiến HMAS Anzac và HMAS Success của Úc đến Việt Nam khi rời Vịnh Subic ở Philippines.
Sự thách thức của hải quân Trung Quốc xảy ra trong bối cảnh quan hệ giữa Canberra với Bắc Kinh căng thẳng hơn sau khi Chính phủ Thủ tướng Malcolm Turnbull công bố đạo luật mới, ngăn chặn sự can thiệp và hoạt động gián điệp nước ngoài tại Úc kể từ tháng 12-2017 với các hàm ý chính sách nhắm vào các tác nhân Trung Quốc.
Hôm 19-4, đại sứ Trung Quốc tại Úc ông Thành Cạnh Nghiệp tiếp tục cảnh báo: “Có nhiều tiềm năng cho sự hợp tác nhiều hơn giữa Úc và Trung Quốc trong những thập niên tới. Nhưng đáng tiếc, trong một khoảng thời gian nhất định, bắt đầu từ nửa cuối năm ngoái, chúng tôi đã thấy những nhận xét vô trách nhiệm, tiêu cực mang tính hệ thống liên quan đến Trung Quốc, điều đó đã gây tác động tiêu cực đến quan hệ song phương. Hình ảnh của Úc trong mắt công chúng Trung Quốc cũng vì điều này mà bất lợi. Đây là điều mà cả hai bên không mong muốn” - theo News.com.au.